Swoje potężne kończyny przednie kret wykorzystuje jak łopaty - długość kreciego korytarza może dochodzić nawet do kilometra

Samotny i pracowity

Kret europejski (Talpa europaea) jest zwierzęciem prowadzącym samotniczy i bardzo pracowity tryb życia. Choć ma oczy, jest prawdopodobnie ślepy, słabość węchu wynagradza mu zaś słuch i smak. Nader precyzyjnie odbiera nawet najlżejsze miejscowe drgania gleby, co pozwala mu wykryć pędraka z półmetrowej odległości. Uszy kreta, zlokalizowane w tyle czaszki, pozbawione są małżowiny, a otwór słuchowy zasłonięty jest sierścią. Otwory słuchowe mają specjalny fałd skórny, służący do zamykania uszu, co zapobiega dostawaniu się tam gleby.

Jedwabista sierść kreta rośnie pionowo, aby mogła się układać stosownie do wędrowania - przodem albo tyłem. Na milimetrze kwadratowym skóry ma rekordową liczbę 200 włosów.

Jak łopaty do kopania

Kret - mistrz rycia, mógłby się obyć bez najczulszego zmysłu dotyku. Jego nagi pyszczek pokrywają zgrupowania bardzo czułych komórek, nazywanych narządami Eimera. Przekazują one do mózgu - dla kompleksowego opracowania - zarówno bezpośrednie wrażenia dotykowe, jak wykres zmian temperatury i wilgotności ziemi. Przednie kończyny zwierzaka, spełniające rolę łopat do kopania, pokryte są z wierzchu włosami czuciowymi. Krótki ogon w czasie podziemnej wędrówki sterczy pionowo i dotyka sklepienia korytarza, powiadamiając o jego pułapie i właściwościach.

Nie śpi zimą

Nie zapada w sen zimowy, lecz zakopuje się głębiej (około 60 cm poniżej poziomu przemarzania). Zanim zamknie się podczas chłodów w swym domostwie, musi przygotować sobie pożywienie na co najmniej cztery miesiące, a apetyt ma spory. Prawdopodobnie związane jest to z wyższym niż u innych ssaków poziomem przemiany materii.

Na jego zimowe zapasy składają się przeważnie dżdżownice, zgromadzone w pomieszczeniach sąsiadujących bezpośrednio z sypialnią. Przechowuje od 1000 do 1400 sztuk dżdżownic, które ważą łącznie około 2 kilogramów.

Jak jednak utrzymać taką masę przez całą zimę w jednym miejscu? Jeśli je zabije, szybko ulegną zepsuciu. Jeśli zachowa przy życiu - rozpełzną się natychmiast we wszystkich kierunkach. Co robić? Kret znalazł dosyć barbarzyński sposób postępowania ze swymi zimowymi zapasami - odgryza przednią część każdej dżdżownicy, ale po około 2 miesiącach okaleczone segmenty dżdżownicy regenerują się, i te, które nie zostały zjedzone, mogą opuścić spiżarnię.

Krety są aktywne przez cały rok. Kopią tunele i polują przez ok. 4,5 godziny, a potem przez ok. 3 godziny zasypiają… i głośno chrapią.

Mistrz rycia

Nasz kret to żywa maszyna do kopania, ma potężne kończyny przednie skręcone na zewnątrz. Każda z nich opatrzona jest pięcioma mocnymi pazurami. Kopiąc tunel, zapiera się mocnymi tylnymi łapami i używając spiczastego pyszczka jako klina, rozgarnia ziemię na boki przednimi kończynami. Ryje podziemne tunele do 3 metrów w głąb. Długość nor kretów może dochodzić nawet do kilometra. Podczas kopania krety wygarniają zebraną ziemię na powierzchnię tworząc kopce.

Sieć korytarzy

Nora składa się z gniazda, spiżarni, korytarzy mieszkalnych i żerowiskowych. Wyścielane trawą i suchymi liśćmi gniazdo kreta umieszczone jest w okrągłej komorze wielkości piłki futbolowej, położonej nieco głębiej niż reszta korytarzy. Z tej komory rozchodzą się promieniście tunele łowieckie, pełniące również funkcję spiżarni. Gniazdo znajduje się zazwyczaj pod korzeniami drzewa lub pod kamieniami i jest wyściełane miękką trawą i liśćmi. Korytarze mieszkalne charakteryzują się wygładzonymi i ubitymi ściankami, natomiast ścianki korytarzy żerowiskowych są porowate i stanowią pułapki dla drobnych robali, kret potrafi zjeść do 55 g bezkręgowców dziennie.

Dżdżownice, pędraki, larwy much i inne bezkręgowce dostają się do krecich korytarzy przez sufit, ściany i podłogę. Kret patroluje swoje tunele co mniej więcej trzy godziny, posługując się niezwykle wrażliwym na dotyk pyszczkiem. Utrzymuje je w porządku i stale poprawia. Drążąc nowy tunel, co jakiś czas wykopuje się na powierzchnię, w ten sposób powstają kretowiska, spełniające funkcję szybów wentylacyjnych.

Krecie amory

Zamieszkuje niemal całą Europę. Nie spotkamy go jedynie w Irlandii, Skandynawii i północnej Rosji. Żyje też na uprawnych polach azjatyckich. W Polsce jest zwierzęciem dość pospolitym.

Krecie amory trwają od marca do maja. W okresie rui zdarzają się walki samców o samicę, które niejednokrotnie kończą się śmiercią jednego z rywali. Krecia miłość owocuje 2-7 noworodkami, urodzonymi po 28-dniowej ciąży. Młode rodzą się ślepe i nagie. Sierść zaczyna im wyrastać w 14 dniu, a oczy otwierają się w 22. dniu życia,choć nie wiadomo, czy coś widzą. Maluchy opuszczają gniazdo po 4-5 tygodniach, by żyć już samodzielnie, a po roku mają własne dzieci.
Kret zaspokaja pragnienie, zlizując krople rosy lub deszczu z roślin, albo po prostu pijąc wodę z kałuży lub ze zbiornika wodnego. Zimą zjada śnieg.

Nie lubi wędrować

Nie należy do zwierząt osiadłych, ale nie odbywa długich wędrówek. Występuje na terenie niemal całej Polski, z wyjątkiem wybrzeża morskiego i terenów wysokogórskich, powyżej 1200 m n.p.m. w Sudetach i 2000 m n.p.m. w Tatrach.
Najchętniej zasiedla łąki, pastwiska i pola uprawne, a także ogrody, sady, parki oraz lasy liściaste i mieszane. Preferuje tereny wilgotne, lubi gleby pulchne, żyzne. Żyje nawet w na terenach podmokłych, ale nie służą mu obszary okresowo zalewane. Unika terenów piaszczystych i piaszczysto-kamienistych.

Mimo że kret unika wody, jest doskonałym pływakiem. Wiosną, gdy podnosi się poziom wód gruntowych, może wznosić budowle bagienne, które polegają na usypaniu bardzo wysokiego i dużego kopca, w którym kret przebywa do momentu opadnięcia wód gruntowych. Gdy poziom wód gruntowych nadal się podnosi, kret może opuścić kopiec i odpłynąć w poszukiwaniu lepszego miejsca na osiedlenie się.

Krecik w kosmosie

Krecik bohater - czechosłowackiego cyklu filmów animowanych dla dzieci. Stworzył go Zeněk Miler (reżyser, scenarzysta i rysownik) w 1957 r. W roku 1963 powstał kolejny film o Kreciku: „Krecik i autko” - był to początek serii, której kolejne odcinki powstają do dziś.

- To taka dziwaczna mysz bez uszu, z długim nosem i do tego nie widzi. Próbowałem narysować ją tak, by stał się z niej sympatyczny przewodnik w filmie dla dzieci. Rysowałem tak długo, aż postać zaczęła mi się całkiem podobać

- wspominał narodziny jednego z najpopularniejszych bohaterów dziecięcego filmu animowanego jego twórca.
19-centymetrowej wielkości maskotka Krecika poleciała w kosmos z załogą promu Endeavour w jego ostatnią misję STS-134.