Stan wyjątkowy w Polsce? Zasady, regulacje. Prezydent Andrzej Duda zaprzecza: "Nie jest to w ogóle na etapie rozważania w tym momencie"

Stan wyjątkowy możliwy do wprowadzenia w Polsce?

Prezydent Andrzej Duda w piątek zaprzeczył, jakoby rozważano wprowadzenie stanu wyjątkowego. W środę poinformowano, że wprowadza się w Polsce zagrożenie epidemiologiczne, które już reguluje część kwestii dotyczących możliwych obostrzeń, które miałyby zapobiec rozprzestrzenianiu się groźnego wirusa.

Stan zagrożenia epidemicznego w Polsce od soboty

"Zamykamy drzwi przed pandemią. Chronimy naszych obywateli" - powiedział na konferencji w piątek wieczorem (13.03.2020) premier Mateusz Morawiecki. Polska zamyka granice, wprowadza ograniczenia dotyczące zgromadzeń, ograniczenie otwarcia centrów handlowych. Dwa dni wcześniej minister zdrowia zaznaczył, że w przyszłym tygodniu możemy mieć tysiąc chorych pacjentów w Polsce.

Stan wyjątkowy w Czechach

Premier Czech Andriej Babis poinformował w piątek (13.03.2020) o wprowadzeniu w tym kraju 30-dniowego stanu wyjątkowego. Decyzja ma związek z rozprzestrzenianiem się epidemii koronawirusa.

Stan wyjątkowy na Słowacji

12 marca 2020 r. premier Słowacji - Peter Pellegrini ogłosił wprowadzenie stanu nadzwyczajnego. Chodzi o zmniejszenie rozprzestrzeniania się wirusa i złagodzenie skutków epidemii.
Jak poinformował premier niektóre decyzje będą podejmowane w drodze zarządzeń i rozporządzeń, a nie procedur administracyjnych, co może skrócić biurokrację wokół podejmowanych decyzji. Dodał także, że w żaden sposób ten stan nie ogranicza praw obywateli.

Stan wyjątkowy - co to jest? Zasady, regulacje, ograniczenia. Co wynika z ustawy?

Stan wyjątkowy może trwać maksymalnie przez 90 dni, choć jeśli pod koniec okresu na jaki został wprowadzony prezydent uzna, że zagrożenie nie zniknęło, może dodać do tego kolejne 60 dni. Oczywiście jest też możliwość skrócenia tego czasu, o ile sytuacja na to pozwoli. Co ciekawe polskie przepisy w tej sprawie są względnie „świeże” bo pochodzą z 2002 roku i, jako uzasadniające wprowadzenie nadzwyczajnych obostrzeń wskazują m.in. pochodzące z cyberprzestrzeni zagrożenie bezpieczeństwa obywateli czy ustroju państwa.

Jak czytamy w ustawie, decyzję o wprowadzeniu stanu wyjątkowego podejmuje prezydent na wniosek rządu. To właśnie rada ministrów w piśmie, które kieruje do głowy państwa tłumaczy dlaczego i na jak długo oraz na jakim obszarze uważa, że trzeba wprowadzić specjalne przepisy i środki. Co ważne musi też określić rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela, które należy wprowadzić.

O zakresie i liście ograniczeń decyduje rząd, w zależności o sytuacji. Wśród możliwości są:

• zakaz wszelkiego rodzaju zgromadzeń (nie licząc kościołów i innych świątyń)
• zakaz imprez masowych i niemasowych
• zakaz strajków pracowniczych,
• zakaz protestów
• zakaz zrzeszania się (w różnych formach od stowarzyszenia filatelistów po partię polityczną)
• nakaz zaniechania na jakiś czas działania organizacji (również od związku zawodowego po „ruch obywatelski”, który jak sama nazwa wskazuje nie musi mieć nawet formalnego charakteru)
• na zbiórkę publiczną zgodę musi wydać minister

Dokładny kształt zastosowanych obostrzeń określa prezydent w rozporządzeniu, które zaczyna obowiązywać z dniem, w którym składa pod nim swój podpis. Sejm może uchylić wprowadzone przez prezydenta przepisy, ale przy dzisiejszej sytuacji politycznej to raczej zupełnie nierealny scenariusz.

Informację na temat wprowadzenia stanu wyjątkowego m.in. w formie obwieszczeń przekazują wojewodowie, a media muszą opublikować ją nieodpłatnie.