W Gdańsku msza w intencji ofiar katastrofy rozpocznie się o godz. 18.30 w bazylice św. Brygidy. Po jej zakończeniu uczestnicy przejdą do bazyliki Mariackiej, a podczas przemarszu niesiony będzie transparent z napisem "Oddajcie wrak samolotu". Msze w intencji ofiar odbędą się także w wielu innych kościołach na Pomorzu.
Gdańsk: W rocznicę katastrofy smoleńskiej do nieba polecą lampiony.
Jednak nie tylko przy okazji rocznic czcimy pamięć ofiar tego tragicznego wydarzenia. W ciągu dwóch lat na Pomorzu pojawiło się wiele tablic pamiątkowych poświęconych ofiarom, wielu ulicom, placom i skwerom nadano imiona polityków i działaczy społecznych, którzy zginęli pod Smoleńskiem.
Przeczytaj, jak w Gdyni zostanie upamiętniona rocznica katastrofy smoleńskiej
Spontaniczne decyzje tuż po katastrofie
W wielu miejscowościach tego typu decyzje podejmowano błyskawicznie i spontanicznie. Np. w Malborku tablica ku czci ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem była gotowa już w poniedziałek po wypadku. Umieszczono ją pod krzyżem głównym na cmentarzu Komunalnym.
Tablica została poświęcona także ofiarom zbrodni katyńskiej, o czym przypomina napis: "Polskim Patriotom, którzy stracili życie w służbie Ojczyźnie w kwietniu 1940 r., w wyniku okrutnej zbrodni katyńskiej, oraz Ofiarom tragicznego wypadku lotniczego pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. - Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Lechowi Kaczyńskiemu, jego małżonce Marii Kaczyńskiej i wszystkim, którzy zginęli w drodze na obchody 70. rocznicy mordu katyńskiego. Mieszkańcy Miasta Malborka".
W Rumi decyzja o uhonorowaniu ofiar zapadła dwa tygodnie po zdarzeniu. Rada Miejska podjęła uchwałę o nadaniu dwóm rondom imion prezydenta Lecha Kaczyńskiego i marszałka Macieja Płażyńskiego.
- Jedno z tych rond akurat budowaliśmy, drugie było już oddane do użytku i uznaliśmy za oczywiste, że nadamy im imiona prezydenta oraz marszałka, który, co warte podkreślenia, był silnie związany z Rumią - mówi Janusz Wolański, ówczesny wiceprzewodniczący Rady Miejskiej.
Na rondzie, któremu nadano imię Lecha Kaczyńskiego, ustawiono pomnik w kształcie flag powiewających na wietrze, do złudzenia przypominający samolot. Z kolei na drugim rondzie postawiono obelisk z inskrypcją.
Pamięci Macieja Płażyńskiego
Maciej Płażyński jest patronem skrzyżowań także w innych miastach. Chociażby w Brusach, Sopocie i Pucku.
- Nie pamiętam, który z radnych wystąpił z inicjatywą nadania rondu imienia Macieja Płażyńskiego, ale wszyscy jednogłośnie poparli ten pomysł - opowiada Hanna Pruchniewska, przewodnicząca Rady Miasta Puck. - W ten sposób chcieliśmy przypomnieć jego zasługi nie tylko dla naszego miasta, ale i dla całego powiatu. Przecież powiat pucki został utworzony dzięki Maciejowi Płażyńskiemu!
Czytaj również: Katastrofa smoleńska: Nie mówcie, kiedy mamy skończyć tę żałobę
Wdzięczność marszałkowi okazali też mieszkańcy Nowego Dworu Gdańskiego. Także tu patronuje on rondu. Nowodworzanie przypominają, że Maciej Płażyński był mocno związany z Żuławami. Jako polityk był za utworzeniem powiatu nowodworskiego. Wielokrotnie odwiedzał okoliczne miejscowości, miał w tych stronach wielu przyjaciół. Ponadto był orędownikiem ożywienia lokalnych szlaków wodnych i laureatem Nagrody Burmistrza Nowego Dworu Gd. Do dziś wspominane są jego słowa, w których przyznał, że "żuławski reumatyzm" ma we krwi.
- Nadanie rondu imienia Marszałka Macieja Płażyńskiego jest hołdem oddanym przez lokalną społeczność wielkiemu patriocie, politykowi, a przede wszystkim człowiekowi - można przeczytać w specjalnej uchwale nowodworskiej Rady Miejskiej. - Jest to okazja do złożenia honorów oraz podziękowania za jego pracę na rzecz mieszkańców Żuław i Mierzei Wiślanej.
W powiecie wejherowskim podkreślono sportowe zainteresowania Macieja Płażyńskiego, nadając jego imię hali widowiskowo-sportowej w Luzinie. Uroczystość, z udziałem dzieci marszałka, odbyła się w czerwcu 2010 roku.
- Maciej Płażyński wniósł osobisty wkład w powstanie naszej hali, pomógł pozyskać grunt pod ten obiekt - przypominał Waldemar Kunz, obecny radny gminy Luzino, a wówczas jej przewodniczący.
- Jest nam bardzo miło, że władze postanowiły nadać imię naszego taty temu obiektowi. Dziękujemy w imieniu swoim i mamy - mówiła podczas uroczystości Katarzyna Płażyńska. - Tata zawsze powtarzał, że sport kształtuje osobowość, był wielkim fanem zwłaszcza piłki nożnej.
Czytaj więcej na temat Macieja Płażyńskiego i jego pomorskich śladów
Innym obiektem związanym z tragicznie zmarłym marszałkiem Sejmu jest tczewski wiadukt. 12 listopada 2010 roku odsłonięto na nim tablicę Macieja Płażyńskiego. W uroczystości udział wzięła najbliższa rodzina parlamentarzysty, a inicjatorem przedsięwzięcia był ówczesny prezydent miasta Zenon Odya.
Prezydenckie ślady na Pomorzu
Kilka miesięcy po odsłonięciu tej tablicy córka pary prezydenckiej Marta Kaczyńska odsłoniła kolejną - w tczewskim Centrum Kultury i Sztuki. Przypomina ona, że: "W tym budynku 15 maja 2009 roku spotkał się z mieszkańcami miasta Tczewa LECH KACZYŃSKI Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W pierwszą rocznicę tragicznej Jego śmierci wraz z małżonką i 94 znamienitymi obywatelami Rzeczypospolitej w katastrofie smoleńskiej PAMIĘTAJĄCY TCZEWIANIE 10 kwietnia 2011 r.".
Jeden z pomysłodawców przedsięwzięcia, były poseł Prawa i Sprawiedliwości Kazimierz Smoliński, tłumaczy, że w tej sprawie chodziło o upamiętnienie wizyty prezydenta RP w Tczewie, nie zapominając przy tym o tragedii pod Smoleńskiem.
Czytaj również: Marta Kaczyńska w filmie "Córka" Marii Dłużewskiej
Prezydenckie ślady można znaleźć na pobliskich Żuławach. W Stegnie tablicę poświęconą ofiarom katastrofy odsłonięto w pierwszą rocznicę dramatu. Czarna płyta z wizerunkiem Lecha Kaczyńskiego i jego małżonki znajduje się na terenie kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa.
- Uznaliśmy, że taka tablica będzie najlepszą formą upamiętnienia tragicznych zdarzeń - mówi Andrzej Gołębiewski, katecheta z Rybiny. - W prace przy jej wykonaniu zaangażowało się wielu parafian. Pomogli m.in. przygotować teren.
Wydarzeniem, które przyciągnęło uwagę mediów, było odsłonięcie pomnika prezydenta w Skórczu. Odbyło się to w maju 2010 roku, czyli miesiąc po wypadku pod Smoleńskiem. Był to pierwszy pomnik dedykowany Lechowi Kaczyńskiego.
Rok później, 2 października, odsłonięto i poświęcono tablicę zawieszoną na frontowej ścianie zabytkowego ratusza w Starogardzie **Gdańskim**. Upamiętnia ona pobyt w mieście, 5 czerwca 2009 roku, prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, ofiary katastrofy smoleńskiej.
- Tablica pomaga zachować pamięć o tych, którzy zginęli w tej strasznej katastrofie, ale nie tylko o nich - mówi Jan Kilian, miejski radny klubu PiS. - Te osoby leciały na uroczystości związane z 70 rocznicą zbrodni katyńskiej. Oddając więc hołd ofiarom katastrofy, jednocześnie pamiętamy o straszliwej zbrodni sowieckiej i oddajemy też hołd tamtym ofiarom - naszym bohaterom. W miejscu, gdzie jest tablica, był trzy lata temu prezydent RP Lech Kaczyński. Nie zapomnę jego słów do mieszkańców, jakby proroczych. Mówił, że chce jeszcze raz przyjechać do Starogardu, o ile jednak mu w tym coś nie przeszkodzi...
Tablice poświęcone ofiarom katastrofy smoleńskiej
Lech Kaczyński czy Maciej Płażyński zostali, jako pojedyncze osoby, uwiecznieni w wielu miejscach, natomiast inne osoby, które zginęły pod Smoleńskiem, upamiętnione są zazwyczaj wraz z innymi ofiarami tej katastrofy. Gdzieniegdzie można jeszcze spotkać osobne formy upamiętnienia Przemysława Gosiewskiego, Anny Walentynowicz czy Arkadiusza Rybickiego.
Czytaj również: Gdańsk. Trzy tablice upamiętniające ofiary katastrofy smoleńskiej
Tablica poświęcona Przemysławowi Gosiewskiemu zawisła w kościele pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe w Darłowie. Imię Anny Walentynowicz nosi rondo na Obłużu, jej też jest dedykowana tablica umieszczona na ścianie budynku przy ul. Grunwaldzkiej 49 w Gdańsku Wrzeszczu.
Arkadiusz Rybicki patronuje natomiast skwerowi w Sopocie, przypomina też o nim tablica na domu przy ul. Sienkiewicza 10 w Gdańsku.
Pomorską mapę miejsc, w których uczczono ofiary lotu do Smoleńska, uzupełniają tablice na Urzędzie Gminy w Rzeczenicy, w kwidzyńskiej konkatedrze oraz przy pomniku Chrystusa Króla w Kościerzynie.
Katastrofa smoleńska i kontrowersje
Upamiętnianiu katastrofy z 10 kwietnia niekiedy towarzyszyły kontrowersje. Tak było w Gdańsku, gdzie pomnik stanął w bazylice Mariackiej. Zastrzeżenia wzbudził artystyczny kształt dzieła, zdaniem niektórych, ingerujący zbyt mocno w zabytkową przestrzeń świątyni. Protesty na nic się zdały i ostatecznie pomnik został umieszczony w kościele, opodal sarkofagu Macieja Płażyńskiego.
Innego rodzaju problemy pojawiły się w Łebie. Po katastrofie prezydenckiego samolotu stanęła tablica z listą jego pasażerów. Tablicę umieszczono w centrum miasta, na skwerze Rybaka. Łebianie nosili tam kwiaty, palili znicze. Kiedy w ubiegłym roku próbowaliśmy ją odszukać, okazało się, że najpierw trafiła do magazynów w Urzędzie Miasta, a następnie do dyspozycji łebskiej biblioteki.
- Do tej pory jest pod naszą opieką - mówi Maria Konkol, dyrektor łebskiej biblioteki. - Na uroczystości rocznicowe tablica wędruje z biblioteki do kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, gdzie jest ustawiana w bocznej nawie, w pobliżu ołtarza. Tak było w ubiegłym roku, tak będzie również teraz.
WYWIADY, OPINIE, KOMENTARZE:
* Naukowcy chcą zbadać katastrofę smoleńską
* Katastrofa smoleńska: Opinie MAK i Millera są pozbawione autorytetu
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
