Rejsy po gospodarce. Nie zepsuć

Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), które prowadzone są wg tej samej metodologii w bardzo wielu krajach wskazują na taką samą tendencję. W III kwartale wg BAEL stopa bezrobocia wyniosła 7,1 proc., podczas gdy przed rokiem kształtowała się na poziomie 8,2 proc. Te badania ekonomiści traktują jako lepiej odzwierciedlające sytuację na rynku pracy. Według nich przy spadającym bezrobociu spadła wyraźnie (o 200 tys.) w stosunku do II kwartału liczba osób biernych zawodowo. To istotna wielkość, bo osób biernych mamy w Polsce około 13,5 mln. Są to ludzie w wieku produkcyjnym, którzy nie pracują i nie szukają pracy (czyli formalnie nie są zaliczani do bezrobotnych). W efekcie zwiększyła się w tym czasie aktywność zawodowa Polaków, osiągając 56,4 proc. To nadal niski wskaźnik w porównaniu do większości krajów europejskich. Wzrósł też wskaźnik zatrudnienia. Do dobrej sytuacji jeszcze trochę, a może nawet niektórzy powiedzą, że sporo, nam brakuje. Trudno jednak zaprzeczyć, że jest lepiej niż było.

Nowy rząd zapowiada wiele działań, które mają nas zbliżyć, jeśli nie do ideału (nie bardzo wiadomo, jak on mógłby wyglądać), to stanu, który zadowalałby ogromną większość społeczeństwa. Czy tak się stanie, zobaczymy po kilkunastu miesiącach. Na razie dostrzegam pewną schizofrenię, nie tyle w decyzjach gospodarczych, bo na te za wcześnie, ile w zapowiedziach. Między tym, co mówi premier Beata Szydło, i tym, co powiedział w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” wicepremier Mateusz Morawiecki, jest znaczny rozziew. Wolałbym, żeby to Morawiecki prowadził politykę gospodarczą. Czy tak się stanie? Wątpię. Bardziej prawdopodobne jest to, że jeśli nie teraz, to po następnym takim wywiadzie lider PiS podziękuje mu i pożegna. Pewnie bez żalu, bo pewnie to nie on rekomendował go na to stanowisko.

Rynek pracy jest bardzo czułym mechanizmem. Wszelkie wątpliwości co do kierunków polityki szybko przenoszą się na to, co dzieje się z bezrobociem, zatrudnieniem itd. Bo rynek to przecież ludzie - pracodawcy oferujący miejsca pracy i ci, którzy są zatrudnieni lub chętni do pracy. Pracodawcy pilnie śledzą zapowiedzi polityków. Oby generowane przez tych ostatnich sygnały nie zahamowały działań kreujących nowe miejsca pracy. Decyzje w tym zakresie są silnie determinowane przez oczekiwania. Jeśli się je nadmiernie rozdmucha, mogą pojawić się efekty krótkookresowe. Ale kiedy pracodawcy się zorientują, że obietnice i zapowiadane programy nie są realizowane, szybko zmienią swoje nastawienie. I tendencje na rynku pracy się odwrócą.