Jak żyć, żeby nie zachorować na raka? RAK. FAKTY I MITY. Prof. Jacek Jassem o mitach na temat nowotworów i o metodach niekonwencjonalnych

Rozmawiała: Dorota Abramowicz
Produkcja: Tomasz Kubik, Szymon Szewczyk

Współczesna medycyna od kilkudziesięciu lat prowadzi nierówną walkę o leczenie, które skutecznie wyeliminowałoby problem nowotworów. Pojawiają się sukcesy, takie jak w przypadku szczepionek na wirusa HSV eliminującej jedną z przyczyn rozwoju raka szyjki macicy czy nowoczesnych terapii molekularnych, które blokują nowotworzenie. Cały czas jednak pacjenci borykają się z szeregiem nowotworów, które wymykają się farmakoterapii.

Taki stan rzeczy sprawia, że teorie niekonwencjonalne, a tym samym o nieuzasadnionej naukowo skuteczności, stają się popularne.

O największe mity i półprawdy medyczne zapytaliśmy jednego z najbardziej wpływowych i rozpoznawanych onkologów w naszym kraju.

Prof. Jacek Jassem jest autorem kilkuset publikacji naukowych wydanych zarówno w polskich, jak i międzynarodowych czasopismach. Ponadto aktywnie działa w towarzystwach medycznych i redakcjach naukowych. To właśnie dzięki jego zaangażowaniu i tytanicznej pracy, udało się wprowadzić ustawę o zakazie palenia w miejscach publicznych. Wysiłki profesora sprawiły, że dzisiejsze przystanki, restauracje, puby czy kawiarnie są wolne od dymu tytoniowego.

W pierwszym odcinku naszej serii dowiemy się, jak żyć i co robić, żeby zminimalizować ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową. Poniżej treść odcinka.

Rozmowa z profesorem Jackiem Jassemem, kierownikiem Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prezesem Polskiej Ligi Walki z Rakiem.

Dorota Abramowicz, Dziennik Bałtycki: Panie profesorze, ile od nas samych zależy, by nie zapaść na chorobę nowotworową? Jak zdrowo żyć, żeby zwiększyć swoje szanse i żeby nie zachorować?

Profesor Jacek Jassem: Bardzo dużo możemy dla siebie zrobić. Rak to jest taka choroba, przy której hasło “twoje zdrowie w twoich rękach” jest bardzo aktualne, dlatego że około dwie trzecie nowotworów ma swoją przyczynę w naszych zachowaniach i diecie.
Są czynniki, na które sami możemy wpływać, ale są też takie, na które nie mamy wpływu, jak na przykład nasze geny, które dziedziczymy po rodzicach. Są nowotwory, które są związane z pechem po prostu, ale jak powiedziałem większość z nich ma swoją konkretną przyczynę i tę przyczynę w dużym stopniu można usunąć.

Najbardziej znanym i najsilniejszym czynnikiem pojedynczym, który zwiększa ryzyko nowotworów, to jest palenie tytoniu, bo aż jedna trzecia wszystkich nowotworów ma swoją przyczynę w paleniu tytoniu.

Jeśli dodamy do tego, że palenie tytoniu jest też pierwszą przyczyną chorób sercowo-naczyniowych i jeśli weźmiemy pod uwagę, że nowotwory i choroby układu sercowo-naczyniowego w Polsce są przyczyną około 70 proc. wszystkich zgonów, to można powiedzieć, że palenie przynosi ogromne żniwo ofiar.
Nie jest łatwo rzucić palenie. Możemy tak sobie mówić: rzuć palenie. Trzeba tym chorym pomóc. Ja jako lekarz onkolog oczywiście nigdy choremu nie zarzucam tego, że zachorował, ponieważ pali. Byłoby to nieludzkie, nie o to chodzi.
Ten program jak i moje inne działania prozdrowotne służą temu, żeby ludziom powiedzieć, żeby nie palili - przed rozpoznaniem choroby nowotworowej, ale - co ważne - również po rozpoznaniu choroby nowotworowej. Ponieważ rzucenie palenia poprawia wyniki, z wielu powodów.
Drugim czynnikiem, na który mamy duży wpływ, jest nasza dieta. Jest wiele nowotworów, które związane są z nadwagą i otyłością. To prawdziwa plaga XXI wieku. Coraz mniej ludzi pali, coraz więcej za to jemy. I to jemy dużo rzeczy niezdrowych.

Jakie nowotwory są związane z nadwagą i otyłością?
Nowotworami związanymi z nadwagą i otyłością oraz złą dietą, bo to idzie w parze, są: rak jelita grubego, rak trzonu macicy i rak piersi, czyli bardzo częste nowotwory.
Przykładowo w przypadku raka piersi zmniejszenie masy ciała i ruch fizyczny mają ogromny wpływ.
Ruch to kolejny ważny czynnik. Kultura ćwiczeń fizycznych w Polsce jest słabo rozwinięta. Oczywiście widzimy ludzi, którzy biegają, chodzą na siłownię, jeżdżą na rowerze, ale to jest o wiele za mało w stosunku do tego, co powinniśmy robić.
Człowiek powinien cztery razy w tygodniu zmęczyć się ćwiczeniami fizycznymi. Powinien codziennie robić 10 tysięcy kroków. Prawie każdy korzysta ze smartfona, i prawie każdy smartfon ma aplikację liczącą kroki.

Na raka piersi chorują rzadziej kobiety, które mają pieska, dlatego że piesek wymaga kilku spacerów dziennie. Tak prozaiczny czynnik, na który mamy wpływ! Więc możemy dużo zrobić.

Jemy niezdrowe produkty, jemy za dużo mięsa i za dużo tłuszczów. Okazuje się, że Polacy mimo mody na wegetarianizm czy weganizm, jedzą coraz więcej mięsa. To jest związane z tym, że społeczeństwo jest coraz bogatsze, ale to jest fatalna rzecz. Bo my redukujemy pewne czynniki - na przykład coraz do niej mężczyzn, ale niestety nie dotyczy to kobiet - ale równocześnie coraz gorzej się odżywiamy.
Więc tutaj naprawdę można bardzo wiele dla siebie zrobić. Jeśli ktoś nie potrafi żyć bez potraw mięsnych to umówmy się, że będziemy je jedli raz w tygodniu, maksimum dwa razy w tygodniu. Jest tyle pysznych rzeczy nie zawierających mięsa, które są zdrowe. Zastąpmy mięso dużą ilością warzyw i owoców. Nie będziemy chodzili głodni, naprawdę, a będziemy żyli zdrowiej.
Kolejnym czynnikiem, na który mamy bardzo duży wpływ, jest nadużywanie promieni słonecznych.

Bardzo szkodliwe są solaria, w wielu krajach w ogóle zniknęły. One są znacznie bardziej szkodliwe niż naturalne promienie słońca, które też nadużywane są szkodliwe.

Mamy coraz więcej czerniaków w Polsce, bo ludzie coraz bardziej lubią być opaleni, jeżdżą na wakacje na południe Europy, to wcześniej rzadziej się zdarzało. Nasza skóra jest nieprzyzwyczajona do tego, musimy bardzo dbać o nią. Niezależnie od tego opalanie powoduje - może to być dla pań argument - znacznie gorszą cerę. Ładnie wygląda człowiek opalony, ale skóra szybciej się starzeje.

Zobacz wszystkie odcinki programu:

• ODC. 1: Jak żyć, żeby nie zachorować na raka?
• ODC. 2: Czy witamina C leczy nowotwory?
• ODC. 3: Czy kurkumina i zioła z Peru leczą raka?
• ODC. 4: Czy istnieje dieta antynowotworowa i czy "raka można zagłodzić"?
• ODC. 5: Czy amigdaliną można wyleczyć raka?
• ODC. 6: Czy hipertermia pomaga w leczeniu?
• ODC. 7: Czy to prawda, że chemioterapia szkodzi, i czy "rak boi się noża"?
• ODC. 8: Genów nie da się oszukać!
• ODC. 9: Czy rak to wyrok?

ZOBACZ TAKŻE: Profesor Jacek Jassem o Polskiej Lidze Walki z Rakiem i jej inicjatywach edukacyjnych:

Zobacz stronę Polskiej Ligi Walki z Rakiem, o której mówił profesor Jacek Jassem: KLIKNIJ TUTAJ