Puck, 10 lutego oczami świadków - wystawa Narodowego Muzeum Morskiego w starym spichlerzu

Tworzą ją dzieła sztuki i eksponaty tak cenne jak np. kurtka mundurowa generała Józefa Hallera czy miecz podarowany mu przez weteranów Błękitnej Armii z Chorzowa. Widnieje na nim rytowana dedykacja. Są archiwalne fotografie i filmy, relacje prasowe.

- Tą wystawą rozpoczynamy ważny dla nas rok jubileuszowy: 100 lat temu Polska odzyskała Bałtyk, a 60 lat temu powstało nasze muzeum. Ważne rzeczy są zawsze związane z morzem - powiedział dyrektor muzeum Robert Domżał.

Nowy Port nad Bałtykiem

Zwiedzający zobaczą eksponaty ukazujące jak II Rzeczypospolita wykorzystała dostęp do morza, którego odzyskanie świętowano w Pucku 10 lutego.

Jest więc słynny plakat reklamowy „Gdynia - nowy port nad Bałtykiem” z 1925 roku, autorstwa popularnego malarza i projektanta Stefana Norblina. A także unikatowy plakat wzywający do wpłat na Fundusz Obrony Morskiej projektu Ludwika Gardowskiego „My spełniamy swój obowiązek, wy uzbrójcie nasze ręce”, wydany przez Ligę Morską i Kolonialną, niedługo przed wybuchem II wojny światowej.

Starania zmierzające do budowy silnej floty wojennej ilustruje obraz Włodzimierza Nałęcza, przedstawiający okręty w porcie wojennym na Oksywiu.

Zaślubiny Fałata

Prace zgromadzone na wystawie są wyjątkowe, nie tylko ze względu na nazwiska ich twórców, ale też emocje łączące wszystkie dzieła. Są na niej obrazy Leona Wyczółkowskiego, Włodzimierza Nałęcza, Mariana Mokwy i Michaliny Krzyżanowskiej, pokazujące piękno polskiego wybrzeża.

Główny punkt ekspozycji stanowi monumentalny obraz Juliana Fałata: „Zaślubiny Polski z morzem”.

Artysta precyzyjnie przedstawił miejsce, w którym odbywał się akt, a zdarzyło się to dokładnie przy hangarze, w którym były przechowywane hydroplany. Właśnie tam zbudowano szereg pomostów.

Wiemy, że Fałat był naocznym świadkiem zaślubin. Podobnie jak Henryk Uziembło, inny artysta uczestniczący w uroczystości 10 lutego 1920 roku, wówczas porucznik Wojska Polskiego. Stworzył on dyplom upamiętniający zaślubiny, który na wystawie prezentowany jest w postaci faksymile, wykonanego podobną do oryginału techniką. Artysta upamiętnił też uroczystość w akwarelach, które reprodukowała prasa donosząca o zajmowaniu Pomorza i uroczystości zaślubin, przedstawiają one generała Hallera na nabrzeżu, w otoczeniu wojskowych, marynarzy i rybaków kaszubskich. Na jednej z nich Henryk Uziembło umieścił swój autoportret.

Odwykli od morza

- Artyści musieli zmierzyć się z pytaniem, jak przekazać „odwykłym od morza Polakom” ten akt - pisze w katalogu, który towarzyszy wystawie, dyrektor Robert Domżał. - Bardziej realistycznie, czy jednak magicznie jak Julian Fałat. Jakimi środkami wyrazu przybliżyć sporną polskość Gdańska.

Na gości gdańskiej ekspozycji czekały ekrany dotykowe, animacje i interaktywne prezentacje, które doskonale uzupełniają to, co w wystawach jest najważniejsze: oryginalne i unikatowe dzieła sztuki i zabytki. Można było zasiąść przy kawiarnianym stoliku, aby poczytać kopie starych gazet z tamtych dni.

Zainteresowaniem cieszył się Testament - Rozporządzenie ostatniej woli generała Hallera sporządzony 11 marca 1926 roku w Zakopanem.

Na wernisaż przybyli dyrektorzy muzeów z Gdańska, Pucka i Malborka, ale też wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Wystawa dzieli się na trzy części. Pierwsza to „Droga ku morzu”, druga - „Uroczystość Zaślubin”, trzecia część - „Rzeczypospolita nad morzem Zwiedzać ją będzie można do 31 grudnia 2020r.