Przekop Mierzei Wiślanej. Testowali śluzę kanału. Jak wypadł sprawdzian "serca" przekopu?

"Śluza kanału to kluczowy element inwestycji" — podkreślają przedstawiciele Urzędu Morskiego w Gdyni, który buduje nową drogę wodną z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany. Zaznaczmy, że aby ruch statków przez przekop był możliwy, w sercu kanału przecinającego Mierzeję Wiślaną, zaprojektowano specjalną śluzę. To dzięki niej będzie możliwe wyrównywanie poziomu wód między Zatoką Gdańską, a Zalewem Wiślanym. Ponadto śluza ma zapobiegać mieszaniu się słonych wód Zatoki Gdańskiej ze słodkowodnymi wodami Zalewu Wiślanego, co mogłoby mieć szkodliwy wpływ na ekosystem.

Wg opisu technicznego, komora śluzy ma długość 200 metrów, szerokość 25 metrów i głębokość 6,5 metra. Konstrukcja ma specjalne wrota. Po tym, jak statki oraz jachty, będą do niej wpływać, wrota się zamkną. Następnie zostanie wyrównany poziom wód. Wówczas jednostka będzie mogła kontynuować przejście przez przekop.

Wykonawca inwestycji, konsorcjum NDI/Besix, poinformował właśnie, że cała konstrukcja przeszła próby. Sprawdzano jej szczelność.

- Próba polegała na tym, że w pierwszym etapie nalaliśmy wodę z Zalewu Wiślanego pomiędzy bramę nr 1 a grodzę technologiczną do poziomu „-1,3” metra. Następnie, po uzyskaniu tej rzędnej, zaczęliśmy pompować wodę między bramę 1 i 2, również do poziomu „-1,3”. Ostatnim etapem było napompowanie wody pomiędzy bramę 1 a grodzę technologiczną do poziomu „0”, czyli do poziomu wody w Zalewie Wiślanym. Po uzyskaniu tego poziomu wody, mierzono przecieki w komorze żelbetowej na bramach śluz. Wynik jest pozytywny, co oznacza, że wrota stalowe na bramie południowej są szczelne – podkreśla Maciej Klecha, kierownik robót mostowych z konsorcjum NDI/Besix.

Trwa również rekrutacja kontrolerów ruchu wodnego przez kanał żeglugowy. Pracować będą w budynku Kapitanatu Portu Nowy Świat. Obiekt ten otrzymał pozwolenie na użytkowanie, jest kompletnie wyposażony. Przypomnijmy, w kompetencjach kapitanatu będą nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi, ochroną środowiska, ochroną przeciwpożarową, kontrola nad przeprawą śluzową, ale i obsługa bram śluzy, mostów obrotowych i regulacja ruchu kołowego w obrębie kapitanatu i przeprawy śluzowej.

- Jesteśmy na etapie zatrudniania i szkolenia osób, które będę pracowały w kapitanacie – mówi Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni. Podkreśla przy tym, że osoby, które będą pracować w kapitanacie, muszą nauczyć się korzystać z najwyższej klasy wyposażenia stacji operatorskiej Nadrzędnego Systemu Sterowania.

Urząd Morski w Gdyni podkreśla również, że do końca zbliża się budowa falochronów u nasady wejścia do kanału żeglugowego (przekop Mierzei Wiślanej to druga na świecie inwestycja, gdzie zastosowano prefabrykaty x-block plus. Po raz pierwszy w historii układane są też pod wodą, jako element konstrukcji rozpraszającej energię falowania).

Swoją rolę zaczyna pełnić sztuczna wyspa, na której gromadzony jest urobek z prac ziemnych przy budowie przekopu, i która gromadzić ma urobek powstały przy pogłębianiu torów wodnych na Zalewie Wiślanym. Powstaje ona w odległości ok. 2 km od Przebrna i ok. 4,5 km od przekopu.

- Sztuczna wyspa jest kluczowym elementem realizacji tego etapu inwestycji. Kluczowym ze względu na jej przeznaczenie – z jednej strony, jako miejsce przeznaczone do odkładania urobku z prac czerpalnych pochodzących z dna Zalewu Wiślanego i rzeki Elbląg, a z drugiej strony z uwagi na aspekty związane z ochroną środowiska, m.in. migracją ptaków – tłumaczy Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni. - Wyspa jest w kształcie elipsy, ma 1900 na 1100 metrów średnicy. Jej powierzchnia to 181 hektarów. Wyspa podzielona została na dwie kwatery, z czego jedna przeznaczona jest na etap wykonawczy, a druga na etap utrzymaniowy.

Wiele wskazuje, że zapowiedziany na jesień tego roku koniec budowy przekopu mierzei, jest terminem realnym. Nowa droga wodna z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to odcinek o długości blisko 25 kilometrów. Kanał żeglugowy ma mieć 1 km długości i 5 metrów głębokości. Docelowo ma umożliwić wpływanie do portu w Elblągu jednostek o zanurzeniu do 4,5 metrów, długości do 100 metrów oraz do 20 metrów szerokości. 

- Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską to jedna z priorytetowych inwestycji infrastrukturalnych rządu. Jej znaczenie jest szczególnie widoczne teraz, w obliczu rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Znamy już datę uroczystego otwarcia pierwszego etapu, realizowanego na Mierzei Wiślanej – powiedział Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury.

- Kanał Żeglugowy otworzymy 17 września. To data nieprzypadkowa i jakże symboliczna. Otworzymy nowy szlak, dający bezpośredni, swobodny i administrowany wyłącznie przez polską administrację dostęp z Bałtyku do Zalewu Wiślanego – dodaje Marek Gróbarczyk, wiceminister infrastruktury.