Przedmieście Wrzeszcz

Sto lat po włączeniu do Gdańska Wrzeszcz nadal nie stanowił fragmentu miasta, wpływającego na jego tożsamość. Znaczne jego części stały się bazami wojskowymi. Powstały politechnika i akademia medyczna, zaczęła się rozwijać intensywna zabudowa miejska. Wrzeszcz przestawał być podmiejską strefą willi i ogrodów. No i pojawiło się lotnisko. Poszerzono też granice miasta o kolejne ziemie, w tym o położone w obecnym Dolnym Wrzeszczu tereny Kolonii. Na stuletnich mapach wciąż możemy zobaczyć zapis "Vorstadt Langfuhr", czyli "przedmieście Wrzeszcz".

Przez następnych niemal sto lat Wrzeszcz przeżył dwie wojny światowe - większość jego zabudowy oparła się jakoś działaniom zbrojnym. Jego południowa część została po ostatniej wojnie handlowym przedmieściem Gdańska. Część północna, uzupełniona osiedlami na Zaspie, stała się gęsto zaludnionym przedmieściem mieszkaniowym.

Z map zniknęło wprawdzie słowo "przedmieście", ale i tak w codziennym języku występuje wyraźna odrębność miasta Gdańska ("Głównego Miasta" i "Dolnego Miasta") w stosunku do Wrzeszcza, którego nazwy bardzo rzadko używa się w połączeniu ze słowami "Gdańsk" czy "miasto".

Stawiam tezę, że Wrzeszcz z Gdańskiem nie stanowią spójnej całości - nadal jest metropolia oraz podporządkowana jej kolonia - przedmieście.

Ale prawdopodobnie Wrzeszcz jest przedmieściem o rosnącej wartości dla metropolii. Czemu tak sądzę? Ano, w ostatnich latach padło ze strony władz Gdańska wiele słów dotyczących rangi Wrzeszcza jako przyszłego "centrum handlowo-biznesowego". Słów o nowoczesności, która powinna śmiało wkraczać między tradycyjną tutaj zabudowę ściśle mieszkaniową. O rozwoju miasta do wewnątrz, czyli o dogęszczaniu najgęściej zaludnionej przestrzeni. O tym, że jeśli ktoś myśli, że we Wrzeszczu będzie można nadal mieszkać w ciszy i spokoju, to niech się przeprowadza za obwodnicę. O jezdniach i estakadach, które powinny przeorać dzielnicę. O megawęźle przesiadkowym.

Na podstawie wielu urzędniczych wypowiedzi pojawiła się u mnie myśl, że władze Gdańska mają jakąś wizję przyszłości Wrzeszcza. Nie jestem wprawdzie na tyle lotny, by ją uchwycić i zrozumieć, ale… Ale sądzę, że miarą ważności tej dzielnicy będzie sposób, w jaki władze miejskie uczczą rocznicę jej przyłączenia. A to już w najbliższą sobotę - 17 marca, mija od tego przyłączenia 198 lat.