Pracują na zmywaku, a mają wykształcenie wyższe. Oto prawda o imigrantach w Polsce

Co drugi pracownik ze Wschodu (47 proc.) pozostaje w Polsce maksymalnie przez trzy miesiące, 30 proc. pracuje u nas na 3 - 6 miesięcy, tylko 14 proc. przyjeżdża na 6 - 12 miesięcy, a pobyt powyżej jednego roku wydłuża zaledwie 4 proc. przyjezdnych - wynika z „Barometru Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service. Jak tłumaczą eksperci, taki stan rzeczy stanowi konsekwencje uproszczonych przepisów, dotyczących zatrudniania wybranych cudzoziemców na krótki okres. Na podstawie oświadczenia pracodawcy obywatele Ukrainy, Rosji, Mołdawii, Gruzji, Białorusi i Armenii mogą przepracować w naszym kraju do 6 miesięcy w ciągu roku. Takie przepisy faworyzują imigrantów krótkoterminowych, a przedsiębiorcy postulują umożliwienie Ukraińcom dłuższego pobytu w Polsce, bez przechodzenia przez skomplikowane procedury związane z legalizacją pobytu. 

Obowiązujące obecnie przepisy przekładają się na częstotliwość przyjazdów Ukraińców.  Jak podkreśla Krzysztof Inglot, prezes zarządu Personnel Service, ograniczenie możliwości zatrudnienia cudzoziemca na podstawie oświadczenia do 6 miesięcy utrudnia przyjezdnym dostęp do stanowisk wyższego szczebla. Zdecydowana większość pracowników ze Wschodu, bo aż 71 proc. osób, które w ciągu ostatnich pięciu lat pracowały w Polsce, było u nas w tym czasie więcej niż jeden raz. 

Przyjazdy obywateli Ukrainy na krótki okres mają swoje wady. Pracodawcom nie opłaca się inwestować w ich rozwój i szkolenia. Jak przypomina ekspert, „w 2019 r. wyspecjalizowane stanowiska zajmowało 4 proc. pracujących Ukraińców, w 2020 już 9 proc., a w 2021 przekroczyliśmy 12 procent”. Co więcej, osoby z wykształceniem wyższym, podejmujące się pracy krótkoterminowej, często rezygnują z rozpoczęcia czasochłonnej procedury związanej z nostryfikacją dyplomu obronionego za granicą. Decydują się na pracę poniżej posiadanych kwalifikacji, aby przeznaczyć posiadany czas na pracę.

Z kolei edycja „Barometru Polskiego Rynku Pracy” z 2020 r. pokazuje, że pracodawcy chcieliby, aby Ukraińcy pozostawali w Polsce na dłużej. Aż 82 proc. z nich opowiedziało się za umożliwieniem minimum rocznego pobytu pracownikom zatrudnionym na podstawie uproszczonej procedury, a 71 proc. poparło wydłużenie okresu pobytu w Polsce osób z zezwoleniem na pracę z 3 do 5 lat.

Obecnie wielu Ukraińców zatrudnionych w Polsce pracuje poniżej swoich kompetencji zawodowych. Co druga osoba przebadana przez Personnel Service posiadała wykształcenie wyższe, ale aż 71 proc. pracowników z tej grupy zajmowało stanowiska niższego szczebla, co piąty respondent miał pracę w usługach, zaledwie 5 proc. stanowili pracownicy umysłowi, a niecały 1 proc. - członkowie kadry zarządczej. Za sprawą nowej polityki migracyjnej te proporcje mogą się poprawić.