Pomorska kultura innowacyjności. Liczą się nowatorskie projekty i instytucje

Nowe obiekty dla nauki, lepsze drogi, koleje, rozbudowane porty - to najbardziej się rzuca w oczy z dokonań, jakie stały się w województwie pomorskim możliwe dzięki wykorzystaniu unijnych pieniędzy w latach 2004-2013. Niektórzy mówią: postawiliśmy szklane domy i co dalej? Chodzi o nowe obiekty w uczelniach, siedziby parków technologicznych, inkubatorów przedsiębiorczości.

To jednak nie są tylko ściany, mury, dach, przypominające wyglądem szkło. W przejrzystych gmachach powstają innowacje, polskie, pomorskie produkty eksportowe, dokonania, którymi możemy zadziwić świat. Takimi, że aż trudno cudzoziemcom w to uwierzyć. Na przykład, mamy pierwszy w świecie zegar pulsarowy... Może to nic, może to zabawka, ale... zobaczymy. Teraz jego wskazania można oglądać w jednym z takich szklanych domów - w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym.

Decyzją parlamentu na Pomorzu znalazła się siedziba Polskiej Agencji Kosmicznej. Swe biuro ma w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym. Inny szklany dom - Gdański Inkubator Przedsiębiorczości "Starter" - dał impuls do rozwoju przemysłów kreatywnych w Pomorskiem. Centrum Designu, rozwijające się w oparciu o Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni, zadziwiło  podczas Światowej Wystawy Expo'2015, trwającej w Mediolanie.

Mamy pulsara, walczymy o Oscara...
Dzięki unijnym pieniądzom, dostępnym województwu pomorskiemu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, utworzona została w naszym regionie baza do rozwoju. Teraz - pora na gospodarczy skok. Czy się uda? Mamy tak się rozwinąć do początku następnej dekady, by do 2023 roku już zdecydowanie rozpoczynać życie bez nadziei na unijne dotacje, ze świadomością, że Polska będzie więcej wpłacać do wspólnego budżetu.

Na przygotowanie się do takiej sytuacji, a ponadto do zwiększenia naszej konkurencyjności w świecie, mamy do własnej dyspozycji, jako Pomorskie, ponad 1,86 miliarda euro z unijnego budżetu. Tyle jest na zadania zaplanowane w RPO na lata 2014-2020. Na nowoczesną gospodarkę bezpośrednio "popłynie" z tego około 314 milionów euro. Bezpośrednio. To znaczy, że pozostanie jeszcze w RPO puli ponad 1,5 miliarda euro i z tej kwoty też na gospodarkę zostanie coś przeznaczone. Na przykład na rewitalizację - z osi priorytetowej RPO nr 8 o nazwie: Konwersja.

To jednak nie wszystko. Mamy do dyspozycji fundusze zarządzane centralnie, a więc programy operacyjne: Inteligentny Rozwój, Infrastruktura i Środowisko, Wiedza Edukacja Rozwój, Polska Cyfrowa i inne.
Z tych centralnych zasobów też mamy szansę niemało uzyskać. Oczywiście, w grę wchodzą również fundusze prywatne i z budżetu państwa. Duży postęp może się dokonać dzięki innowacyjności przemysłu. Dlatego, w naszym regionie jest realizowany projekt o nazwie: Innopomorze.

Stworzenie kultury innowacyjnej jest procesem ciągłym wymagającym podjęcia wielu działań proinnowacyjnych i zaangażowania wielu podmiotów, którego efekty widoczne są w perspektywie kilku lat i mają one na celu wykreowanie, w dłuższym okresie, wzrostu gospodarczego poprzez zwiększenie liczby wdrożeń, między innymi dzięki zacieśnieniu współpracy środowiska biznesowego i naukowego.

Jakie są tego efekty? To między innymi owe "szklane domy". Mamy z nich coraz większy pożytek. Warto dodać, że w PPNT powstają produkty, którymi całkiem niedawno zadziwialiśmy świat podczas Światowej Wystawy Expo 2015 w Mediolanie (świecący beton, obserwator ptaków np. na lotniskach).

Wcześniej firmy działające w PPNT już po raz 10 prezentowały się w Barcelonie i Hanowerze - światowych stolicach nowoczesnych technologii. Technologiczne nowości prezentowały m.in. JIT Solutions, Gadmel, Trineo, Barobot (Tesag), Outdoor Analytics, HolonGlobe, Smart Media, Bioseco Multirejestrator (C2B) i TeleMobile.

Mobile World Congress w Barcelonie to największe wydarzenie branży telekomunikacyjnej, które skupia wszelkie mobilne technologie i kilka tysięcy wystawców ze wszystkich kontynentów. CeBIT w Hanowerze to światowa mekka branży informatycznej. Parkowe stoisko na najważniejszych targach w branży to dla młodych, ambitnych inżynierów niepowtarzalna szansa na osiągnięcie kolejnych wymiernych korzyści na skalę globalną. Mogą uczestniczyć w ważnych wydarzeniach, gdzie obecna jest światowa czołówka, łącznie z gigantami technologicznymi (np. IBM, Samsung, Google, Huawei, Microsoft) i jednocześnie na żywo śledzić najnowsze trendy w branży. To także niebagatelna okazja na pozyskanie nowych kontaktów, partnerów biznesowych i budowanie wizerunku marki w międzynarodowym środowisku. To jeden z podstawowych elementów wieloletniego planu wsparcia rozwoju gdyńskich przedsiębiorców na rynkach zagranicznych.

- Wyjazdy na targi dają nam możliwość zaprezentowania naszych unikatowych urządzeń dla lotnisk i farm wiatrowych w jednym miejscu w tym samym czasie, wśród potencjalnych klientów z całego świata. To także spotkania z partnerami biznesowymi, których poznaliśmy już na poprzednich wyjazdach zagranicznych - podkreśla Michał Danielowski, współtwórca Multirejestratora.
Z kolei w GPNT, gdzie osiedliła się Polska Agencja Kosmiczna, realizowana jest, unikatowa na skalę świata, produkcja filmowa, której efekt końcowy - film "Twój Vincent" - będzie walczył o Oscara, nagrodę przyznawaną przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej. Producent tego dzieła, innowacyjna firma, mogąca się już poszczycić Oscarem za film "Piotruś i Wilk", ma siedzibę w GPNT. To bardzo dobry przykład sprzyjania kulturze, także innowacyjnej.

Pomorskie się specjalizuje
Warto mieć na uwadze, że Pomorskie wybrało swe inteligentne specjalizacje. Chce rozwijać gospodarkę i naukę w czterech głównych kierunkach. Na wsparcie tych obszarów, wskazanych w ISP (inteligentne specjalizacje Pomorza), ma być przeznaczane najwięcej środków wyodrębnionych w RPO 2014- 2020.

Pieniądze dla przedsiębiorców są uwzględnione w dwóch "szufladkach": pierwszej i drugiej osi priorytetowej RPO. Zasób pierwszej, o nazwie "komercjalizacja wiedzy", sięga niemal 140 milionów euro, a pieniądze te są przeznaczone głównie na działania w ramach wspomnianych już inteligentnych specjalizacji Pomorza (ISP) - dowiadujemy się od Jana Szymańskiego, dyrektora Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Z tego "skarbca" wspierane będą przedsiębiorstwa rozpoczynające i rozwijające działalność B+R, czyli badawczo-rozwojową. Pomoc finansowa może być przydzielana na cały proces projektowy - od fazy badawczej, przez uruchamianie linii pilotażowej, do pierwszej produkcji. Przedsiębiorca może też liczyć na pomoc finansową w staraniach o prawa wyłączne dla własnych rozwiązań technologicznych. Dofinansowywane będzie też tworzenie i rozwój zaplecza B+R.

Z pierwszej osi pomorskiego RPO będzie można brać pieniądze na zakup od innych podmiotów wyników prac B+R oraz praw własności intelektualnej i wykorzystywanie tych praw we własnym przedsiębiorstwie. Dofinansowywane będzie zlecanie opracowań rozwiązań technicznych (prac B+R); zakończone ono jednak być musi wdrożeniem.

Komercjalizacja wiedzy to wdrażanie w produkcji wyników badań naukowych. Dlatego nic dziwnego, że z osi I pomorskiego RPO popierane będą projekty badawczo-rozwojowe, realizowane wspólnie przez uczelnie, instytuty i przedsiębiorstwa. Podobnie na pieniądze mogą liczyć ci, co świadczą zaawansowane usługi badawcze.

Wykształcimy ludzi tak, by umieli osiągnąć cele uzgodnione z KE
Ważne będą efekty, które musimy osiągnąć, by Komisja Europejska uznała, że pieniądze z RPO dobrze wykorzystaliśmy. Nakłady sektora pomorskich przedsiębiorstw na działalność B+R w relacji do PKB w 2011 wynosiły 0,34 procent. W 2023 ten wskaźnik ma być zwiększony do 0,40 procent. Odsetek przedsiębiorstw przemysłowych, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej w 2012 roku wynosił 3,6 procent. W 2023 ma być 6,0 procent.

Rozbudowywana będzie ze środków osi pierwszej nie tylko infrastruktura jednostek B+R, ale również kadra B+R oraz poszerzana wiedza pracowników takich jednostek.

Wsparcie może być udzielane w formie dotacji, a także instrumentów finansowych zwrotnych. Po pieniądze z osi pierwszej będą miały prawo sięgać też przedsiębiorstwa niezaangażowane swymi przedsięwzięciami w ISP, ale głównie mikro i małe, realizujące inwestycje rozwojowe służące poprawie efektywności. Chodzi głównie o poszerzenie palety ofert o nowe produkty, wprowadzenie nowych rozwiązań w produkcji, stworzenie lub doposażenie miejsc pracy.

Na finansową pomoc mogą liczyć także przedsiębiorcy urzeczywistniający inwestycje prorozwojowe, poprawiający efektywność inwestycji dzięki zastosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT - Information and Communications Technology). Pomoc uzyska realizacja inwestycji służących poprawie efektywności firmy, np. dotyczących redukcji wodo-, surowco-, materiało-, transporto- i energochłonności.
Finansowanie w tym przypadku będzie polegało na pomocy zwrotnej, głównie w formie pożyczek.

Uzbroimy 120 hektarów pod inwestycje
Oś priorytetowa II pomorskiego RPO ma też pieniądze na specjalistyczne usługi doradcze dla instytucji z otoczenia biznesu (IOB). W zakres tego wchodzą m.in.: profesjonalizacja działalności IOB przez budowę gotowości do świadczeń nowych i precyzyjnie sprofilowanych usług (m.in. w zakresie technologii, prawa, finansów); wdrożenie usług świadczonych drogą elektroniczną. Wsparcie jest bardzo korzystne; ma być bezzwrotne - na zakup usług lub pakietu usług.

Dofinansowywana będzie też poprawa efektywności systemu obsługi w Pomorskiem inwestorów, w tym zewnętrznych. Skorzysta na tym instytucja o nazwie Invest in Pomerania - działająca już jako przedsięwzięcie strategiczne samorządu województwa pomorskiego. Celem tego przedsięwzięcia jest dalszy rozwój systemu obsługi inwestorów w regionie poprzez uruchomienie regionalnego mechanizmu finansowego na rzecz m.in. przygotowania terenów inwestycyjnych.

Przewiduje się, że wsparcie na inwestycje otrzyma 3700 firm - informuje Maciej Grzywacz, kierownik Referatu Informacji i Pomocy Technicznej RPO, Departament Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. - Z doradztwa specjalistycznego skorzysta 600 firm. Pod inwestycje przygotowanych zostanie 120 hektarów.

Inwestorzy mają być obsługiwani od fazy przeddecyzyjnej, przez decyzje inwestycyjne i realizacje procesu inwestycyjnego, aż do obsługi poinwestycyjnej. Poprawa efektywności obsługi inwestorów ma być urzeczywistniana również poprzez działania informacyjne, organizacyjne i regulacyjne na rzecz zwiększania atrakcyjności inwestycyjnej regionu. Przewidziane jest wspieranie przygotowań, w tym tzw. uzbrojenia wyselekcjonowanych terenów inwestycyjnych. Planowane jest tworzenie stref przemysłowych.

autor: Kazimierz Netka