Polskie firmy wzmacniają morskie zdolności obronne wschodniej flanki NATO

W obszarze Morza Bałtyckiego obserwowany jest od kilku lat wzrost potencjału militarnego Federacji Rosyjskiej. W silnie zmilitaryzowanej eksklawie Królewca rozbudowano zaawansowane zdolności do działań w zakresie izolowania pola walki, w tym o charakterze anty-dostępowym (anti-access A2) oraz o charakterze obszaru odmowy (area-denial AD). Obserwuje się również rozbudowę sił specjalnych, przeznaczonych do prowadzenia działań w środowisku morskim, zwłaszcza w obszarach podwodnych (Oddział Specjalnego Przeznaczenia Floty Bałtyckiej w Bałtyjsku). 

Zagrożenie bezpieczeństwa Polskich Obszarów Morskich wynika z monopolistycznej pozycji Federacji Rosyjskiej w obszarze dostaw surowców energetycznych i infrastruktury do ich przesyłu. Eksploatacja rurociągu NordStream1 a teraz również NordStream2, oprócz dodatkowego ruchu statków w pobliżu polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej, może stanowić przyczynek do intensyfikacji różnego typu działań, mających wpływ na obronność i szeroko rozumiane bezpieczeństwo (w tym energetyczne) Polski.

Rosyjska agresja zbrojna wymierzona w integralność Ukrainy w sposób zdecydowany wpłynęła na zmianę sytuacji geopolitycznej w środkowej i wschodniej Europie. NATO zdecydowało się na podjęcie działań mających na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa państwom członkowskim z rejonu wschodniej flanki.

W rezultacie decyzji jakie zapadły podczas szczytów NATO, dokonano przemieszczenia sił sojuszu NATO w ramach inicjatywy Enhanced Forward Presence (Wzmocniona Wysunięta Obecność) oraz inicjatywy Tailored Forward Presence (Dostosowana Wysunięta Obecność). Wzmocniona Wysunięta Obecność polegała na utworzeniu w Polsce, Litwie Łotwie i Estonii batalionowych grup bojowych złożonych z kontyngentów państw członkowskich. Dostosowana Wysunięta Obecność dotyczyła wzmocnienia bezpieczeństwa Rumunii i Bułgarii. W ten sposób dokonano wzmocnienia potencjału obrony i sił odstraszania sojuszu na lądzie. Misja „Enhanced” NATO Baltic Air Policing a następnie strategia “Air Shielding” wprowadzona w krajach bałtyckich miała na celu wzmocnienie nie tylko sojuszniczego lotnictwa ale też obrony powietrznej na pograniczach sojuszu z Rosją i Białorusią. Morze Bałtyckie, stanowiące gęsto uczęszczany szlak żeglugi morskiej, z militarnego punktu widzenia stanowi nadal nie lada wyzwanie dla państw położonych w jego akwenie. Zmilitaryzowany dystrykt Królewiecki z racji rozmieszczonych w jego granicach wojsk i środków walki generuje szerokie spektrum możliwych do wystąpienia zagrożeń.

Obszary Bałtyku, co pokazały akty skutecznie przeprowadzonych ataków przeciwko NS1 i NS2, tworzą dogodne warunki do skrytego prowadzenia akcji dywersyjnych. Niezwykle trudno jest przy tym wskazać sprawców takich działań. Scenariusze zagrożeń przybierać mogą różne formy, od użycia improwizowanych ładunków wybuchowych, min morskich, środków dywersji podwodnej, platform autonomicznych, szybkich łodzi motorowych po ostrzał artyleryjski i rakietowy włącznie. 

Zagrożenia bezpieczeństwa w obszarach morskich mają szeroki wachlarz uwarunkowań. Bezpieczeństwo w Polskich Obszarach Morskich ulega zmianom zarówno w wyniku stałych, powtarzających się okresowo, jak również nowych, całkowicie odmiennych, czynników. Jednym z nich jest projekt budowy Morskich Farm Wiatrowych. Pojawienie się MFW jako zespołu obiektów (sztucznych wysp), może zmienić zasadniczo uwarunkowania polityczne, ekonomiczne i militarne obszarów morskich Morza Bałtyckiego. MFW będą bez wątpienia stanowiły dodatkowy element (morska infrastruktura krytyczna - sztuczne wyspy), który będzie wywierał wpływ tak na żeglugę morską, jak i na działalność okrętów Marynarki Wojennej RP oraz sił morskich państw NATO i Unii Europejskiej, jak i sił morskich potencjalnego przeciwnika.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, operatorzy Morskich Farm Wiatrowych będą mieli obowiązek zapewnić należytą ochronę obiektów hydrotechnicznych, wdrożyć rozwiązania techniczne z zakresu monitoringu obszaru wewnątrz MFW w części nawodnej, podwodnej i przestrzeni powietrznej. Ministerstwa odpowiedzialne za sprawy obronności i bezpieczeństwa są zobowiązane do dążenia do ścisłej współpracy z inwestorami w celu efektywnej realizacji swoich ustawowych zadań.

Należy oczekiwać, że infrastruktura Morskich Farm Wiatrowych powinna być wyposażona w wielosensorowy system ochrony, które umożliwiałby przeciwdziałanie na przewidywane zagrożenia. Zadaniem tego systemu, powinna być reakcja na pojawiające się środki ataków i dywersji podwodnej, nawodnej czy też powietrznej.

Gdyńska spółka Enamor od 1989 roku specjalizuje się w integracji nowoczesnych technologii z branży morskiej i przemysłu obronnego oraz świadczy szerokie spektrum usług serwisowych. Dodatkowo występuje na krajowym i globalnym rynku jako autoryzowany przedstawiciel renomowanych producentów sprzętu o przeznaczeniu cywilnym i wojskowym. W swoim portfolio posiada dedykowane produkty z dziedziny elektroniki morskiej, automatyki okrętowej, sieci teleinformatycznych i systemów łączności. Realizowana od wielu lat misja firmy Enamor została szczególnie ukierunkowana na zaspokojenie oczekiwań szeroko rozwijającej się branży offshorowej (w tym Morskie Farmy Wiatrowe), zainteresowanej rozwiązaniami w dziedzinie bezpieczeństwa. Obejmuje ona pełne spektrum propozycji ofertowych zapewniających szeroko rozumianą ochronę obiektów morskiej infrastruktury krytycznej, zapewniając jednocześnie dostarczenie najbardziej nowoczesnych rozwiązań w następujących obszarach:

– Telewizji przemysłowej z zaawansowaną analityką;
– Ochrony obwodowej;
– Systemów detekcji nawodnej i podwodnej;
– Barier podczerwieni i systemów termowizyjnych;
– Systemów antydronowych;
– Detektorów radarowych;
–
– Ochrony cybernetycznej.

Enamor opierając się na własnych wieloletnich doświadczeniach oraz z perspektywy uzyskanych w ramach partnerskiej wymiany informacji „lessons learned”, oferuje do praktycznego zastosowania sprawdzone w praktyce systemy, które mogą być wykorzystane w obszarach bezpieczeństwa morskiego, bezpieczeństwa cybernetycznego czy też bezpieczeństwa fizycznego obiektów morskiej infrastruktury krytycznej, w tym MFW.

Odnosząc się do domeny morskiej, a w szczególności do występujących w niej trzech odmiennych środowiskowo poddomen (przestrzeń powietrzna nad morzem, powierzchnia morza oraz obszary podwodne), można wnioskować, że infrastruktura krytyczna państwa, do jakiej zostaną zaliczone morskie farmy wiatrowe w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej narażona będzie z wysokim prawdopodobieństwem na różnego rodzaju zagrożenia. Mogą się one pojawić się w obszarach bezpieczeństwa morskiego i ochrony żeglugi, bezpieczeństwa cybernetycznego i bezpieczeństwa fizycznego.

Bezpieczeństwo morskie i ochrona żeglugi, to przede wszystkim bezpieczeństwo ludzi, okrętów oraz przewożonych towarów jak i bezpieczeństwo środowiska morskiego. To też ochrona jednostek pływających i urządzeń portowych od zagrożeń terroryzmu, piractwa i aktów dywersji.

Systemy dozoru i zarządzania ruchem morskim typu VTS/VTMS wraz z środkami radiolokacyjnymi, radiokomunikacyjnymi, optoelektroniką oraz oprogramowaniem operatorsko-bazodanowym, stanowią jeden z przykładów praktycznych możliwości firmy Enamor, które od wielu lat rozwijane są w obszarze bezpieczeństwa morskiego i ochrony żeglugi. W ramach tego firma posiada w swojej ofercie radary morskie, urządzenia komunikacji VHF / UHF, urządzenia detekcji radiowej (RDF, Radio Direction Finder), kamery i systemy EOIR, systemy hydro-meteorologiczne oraz oznakowanie nawigacyjne AtoN, w tym virtual AToN. Dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji MFW, Enamor posiada przygotowaną ofertę Systemów typu Operation & Maintenance (O&M), a w tym: systemy kontroli dostępu, systemy nadzoru nad personelem pracującym na MFW, systemy bazodanowe do zbierania, analizy i zarządzania eksploatacją MFW, systemy monitorowania podwodnego, detekcji batymetrii dna, weryfikacji wizyjnej podwodnych i nawodnych części elementów MFW oraz systemy koordynacji i planowania prac eksploatacyjnych wokół i na terenie MFW.

Wykorzystanie Morskich Farm Wiatrowych do poprawy obronności i bezpieczeństwa Polskich Obszarów Morskich, może być szansą na wzmocnienie zdolności obronnych wschodniej flanki NATO.

Wyniki osiągnięte w rezultacie prac badawczych prowadzonych przez Enamor pozwalają stwierdzić, że dodatkowe sensory obserwacji powierzchni morza, obszarów podwodnych i przestrzeni powietrznej, rozmieszczone na elementach konstrukcyjnych morskich farm wiatrowych mogą w znaczący sposób zwiększyć zdolności do budowy morskiej świadomości sytuacyjnej. Pozyskane w ten sposób dane wzbogaciłyby obecnie wykorzystywane systemy do budowy Recognised Maritime Picture (RMP – rzeczywiste zobrazowanie sytuacji morskiej) na Morzu Bałtyckim. Zwiększyłyby to również zdolności Marynarki Wojennej RP w obszarze współpracy sojuszniczej i międzynarodowej¸ w tym w zakresie zwiększenia udziału Polski w działaniach obronnych w ramach NATO i UE. Sensory zamontowane na stacjonarnych obiektach hydrotechnicznych zlokalizowanych w dużym oddaleniu od linii brzegowej, wpięte w system wymiany informacji Marynarski Wojennej RP, Straży Granicznej i Urzędów Morskich przyczynić się mogą do poprawy zdolności rozpoznania w polskich obszarach morskich oraz wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa morskiego.