Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Ujście rzeki pod nadzorem ornitologicznym

Jacek Sieński
Mewy gniazdują chętnie na nadmorskich, piaszczystych łachach
Mewy gniazdują chętnie na nadmorskich, piaszczystych łachach Przemysław Zieliński
Obiekty hydrotechniczne ujścia Przekopu Wisły do Zatoki Gdańskiej, dwie kierownice z głowicami, znajdują się na obszarze rezerwatu przyrody Mewia Łacha. Rezerwat ma powierzchnię 150 hektarów i leży na Wyspie Sobieszewskiej oraz po wschodniej stronie ujścia, w gminie Stegna. Obok licznej populacji ptaków bytują w nim foki. Stąd dobiegająca końca przebudowa kierownic odbywała się pod ścisłym inwestorskim nadzorem ornitologicznym.

Tomasz Mokwa, kierownik Krajowej Centrali Obrączkowania Ptaków Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku Sobieszewie, sprawujący nadzór inwestorski nad pracami budowlanymi, stwierdził, że teren przylegający do ujściowego odcinka Wisły stanowi miejsce szczególnie wrażliwe ekologicznie, gdy chodzi o siedliska ptaków. Oprócz rezerwatu Mewia Łacha, zlokalizowane są tam chronione obszary Natura 2000 Ujście Wisły i Ostoja w Ujściu Wisły.

Przy ujściu koncentrują się ptaki w okresach wędrówkowych i zimowych oraz gniazdują rybitwy, sieweczki, nurogęsi i mewy. Podczas robót budowlanych, w latach 2012- 2015 na obszarze chronionym przeprowadzono w sumie 40 kontroli ornitologicznych, w terminach od 15 marca do 30 sierpnia.

Kontrole polegały na liczeniu ptaków, mapowaniu miejsc ich gniazdowania i koncentracji najważniejszych gatunków. Nadzór ornitologiczny miał na celu reagowanie w sytuacjach nieprzewidzianych w decyzji środowiskowej, np. zmiany terminów prowadzenia prac budowlanych, określenia wpływu tych prac na miejsca gniazdowania lub koncentracji kluczowych gatunków ptaków.

Wyniki obserwacji lokalizacji miejsc gniazdowania rybitw czubatych wykazały, że w roku 2012 było 138 gniazd tych ptaków, w 2013 roku - co najmniej 434, w roku 2014 - przynajmniej 630 i w 2015 roku - prawie 450. Rybitwy rzeczne w roku 2012 miały co najmniej 38 gniazd, w 2013 roku - 160-180, w roku 2014 - 400-450 gniazd, a w 2015 roku - powyżej 300. W roku 2012 gniazd rybitwy białoczelnej było co najmniej 50, w 2013 roku - 190-215 gniazd, w roku 2014 - 330-370 gniazd i 2015 roku - ponad 150. W przypadku sieweczki obrożnej w latach 2012-2015 odnotowano maksymalnie 7-9 par lęgowych. Natomiast na Ptasiej Wyspie sieweczki rzeczne w latach 2014-2015 miały tylko 1 parę lęgową, mewy srebrzyste 4-5 par, a mewy śmieszki 230 gniazd.

Mokwa zaznacza, że jak wynika z nadzoru ornitologicznego, w roku 2012 okres lęgowy wydłużył się o dwa tygodnie i w związku z tym przesunięto w czasie prace budowlane, które rozpoczęły się 1 września zamiast 15 sierpnia. W 2013 roku, z powodu długotrwałej zimy, okres lęgowy opóźnił się o blisko miesiąc. Stąd wykonawca robót hydrotechnicznych, stosując się do zapisów decyzji środowiskowej, nie prowadził prac na kierownicy zachodniej.

W roku 2014, w wyniku obserwacji prowadzonych w sezonach 2012-2014, stwierdzono, iż wykonywanie prac na zachodniej kierownicy, także w okresie lęgowym, nie będzie stanowiło zagrożenia dla ptaków. W związku z tym wnioskowano o zmianę zapisów decyzji środowiskowej. W następstwie zmian w zapisach, w roku 2015 prace budowlane wykonywane były w okresie lęgowym także na kierownicy zachodniej.

W trakcie badań terenowych w rejonie ujścia Przekopu Wisły, przeprowadzonych w latach 2012-2015, stwierdzono gniazdowanie 7 gatunków siewkowych. Są to: mewa srebrzysta, mewa śmieszka, rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna, rybitwa czubata, sieweczka obrożna i sieweczka rzeczna. Największe kolonie lęgowe ptaków na obszarze rezerwatu Mewia Łacha znajdowały się na Ptasiej Wyspie. W latach 2012 -2014 stwierdzono także wysoki sukces lęgowy gniazdujących gatunków ptaków, jakimi są śmieszka, rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna, rybitwa czubata i sieweczka obrożna.

W roku 2015 stwierdzono bardzo wysokie straty w lęgach spowodowane żerowaniem zwierząt drapieżnych. Na Foczej Wyspie próby gniazdowania podejmowała rybitwa rzeczna i rybitwa białoczelna. Ale ich gniazda niszczone były przez fale przelewające się przez wyspę w trakcie sztormów.

Na zachodnim brzegu ujścia Przekopu Wisły gniazdowały: sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna i rybitwa białoczelna. Dla sieweczki obrożnej jest to ważne miejsce gniazdowania. Z kolei sieweczki rzeczne gniazdowały tam okazjonalnie, a kolonie lęgowe rybitwy białoczelnej zakładane były w roku 2012 i 2013, lecz każdorazowo niszczyła je inwazja drapieżników. W roku 2014 rybitwa białoczelna nie gniazdowała na zachodnim brzegu ujścia Przekopu Wisły. Jedynie w roku 2015 ptaki te podejmowały próby lęgów, zakończone na etapie składania jaj.

Według Mokwy, prace budowlane prowadzone z wody przy kierownicy wschodniej w okresie lęgowym nie miały wpływu na wybór miejsca gniazdowania gatunków ptaków chronionych, bytujących na obszarze Natura 2000 Ujście Wisły. Duże kolonie lęgowe śmieszki, rybitw rzecznej, białoczelnej i czubatej znajdowały się na Ptasiej Wyspie, blisko placu budowy, bo w odległości 100 -200 m. W odległości 100 m od placu budowy gniazdowały sieweczki obrożne. Zatem roboty budowlane przy ujściu Wisły nie wpływały negatywnie na koncentracje ptaków. W pobliżu pracujących maszyn obserwowano liczne żerujące siewkowce oraz duże koncentracje mew, rybitw, kaczkowatych, kormoranów.

Kliknij i sprawdź szczegóły akcji!

[email protected]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki