Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle: Program Żuławski oceniony pozytywnie przez NIK

Chociaż w raporcie pokontrolnym znalazły się zastrzeżenia co do stanu technicznego i dorocznego kontrolowania stanu technicznego ostróg na Wiśle. Rolą tych budowli hydrotechnicznych, przylegających poprzecznie do brzegów rzeki, jest regulowanie jej nurtu i utrzymywanie żeglowności.

Bogusław Pinkiewicz, rzecznik prasowy RZGW w Gdańsku, wyjaśnia, że w tym roku gdański zarząd rozpoczął przygotowania do opracowania dokumentacji fotograficznej i lokalizacyjnej, geoprzestrzennej ostróg. W czerwcu, po obniżeniu się poziomu lustra wody w Wiśle do dolnej granicy stanów średnich, zaczęto kontrolować stan techniczny wszystkich ostróg znajdujących się w granicach administracji RZGW w Gdańsku (od Włocławka do Przekopu Wisły, ujściowego odcinka rzeki). Na tym odcinku dolnej Wisły jest ich około 3 tys. W ramach kontroli, obok dokumentacji fotograficznej, ustalane są ich współrzędne geograficzne. Ma być ona zakończona 30 października tego roku.

Na etapie I Programu Żuławskiego, realizowanego przez gdański RZGW, założono odbudowę 10 ostróg na żuławskim odcinku Wisły. Zadanie to zakończył remont budowli przy śluzie Gdańska Głowa, wykonany w ubiegłym roku.

Niezależnie od uwag dotyczących stanu ostróg, NIK dobrze ocenia wykonanie I etapu Programu Żuławskiego. Wzrosło zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszaru żuławskiego, przylegającego do Wisły. Nie jest to jednak równoznaczne z całkowitym wyeliminowaniem zagrożenia powodziami na tym obszarze. Należy więc systematycznie podejmować działania zapobiegające katastrofalnym wylewom rzek żuławskich. Zwłaszcza że częstotliwości występowania zagrożeń powodziowych sprzyjają prognozowane zmiany klimatyczne na świecie.

Efektem robót hydrotechnicznych, przeprowadzonych w latach 2009-2015 na Żuławach przez władze rządowe i samorządowe, w tym w ramach realizacji strategicznego Programu Żuławskiego ze wsparciem z funduszy unijnych, zwiększono ochronę przeciwpowodziową terenów Delty Wisły. Jedną z inwestycji, która się przyczyniła do tego w znaczącym stopniu, była przebudowa ujścia Przekopu Wisły do Zatoki Gdańskiej. Przebudowa kierownic (budowli wodnych, kierunkujących nurt rzeki z wleczonym rumowiskiem w głąb zatoki) poprawiła drożność ujściowego odcinka Wisły, co ułatwia odpływ jej wód, a w okresach zimowych - spływ lodów.

W ramach Projektu Żuławskiego odbudowano też wały przeciwpowodziowe, m.in. nad Wisłą. Przywrócono im szczelność i zwiększono stabilność. Ma to istotne znaczenie w okresach utrzymywania się wysokich stanów wód, a w przypadku Wisły również podczas przechodzenia fal wezbraniowych. Poza tym zmodernizowano stacje pomp odwadniających obszary depresyjne i przydepresyjne Żuław, zwiększając ich wydajność. Zautomatyzowano także sterowanie pracą stacji, przy ograniczeniu awaryjności.

Ochronę przeciwpowodziową żuławskich obszarów nadwiślańskich wspomaga System Monitoringu Ryzyka Powodziowego (SMoRP), zainstalowany przez RZGW w Gdańsku. Umożliwia on rozpoznanie i ocenę ryzyka powodziowego oraz jego zmiany w czasie i identyfikację rejonów, w których ochrona przed zagrożeniami powodziowymi nie jest wystarczająca. Uruchomienie SMoRP pozwala również na bieżące, zdalne obserwowanie zalodzenia Wisły i wykrywanie zagrożeń, jakimi są zatory lodowe.

W ocenie NIK, skuteczność ochrony przed powodziami osiągnięto na obszarze Delty Wisły przede wszystkim dzięki poprawieniu stanu technicznego istniejącej infrastruktury przeciwpowodziowej. Jednakże koniecznością pozostaje nie tylko utrzymanie tego stanu, ale i podejmowanie nowych zadań inwestycyjnych zmniejszających ryzyko powodziowe.

CZYTAJ WIĘCEJ O AKCJI - PO DRUGIE: AUTOSTRADA WODNA NA WIŚLE