Po drugie: autostrada wodna na Wiśle. Kiedy rzeka może stać się żeglowna? Nieprędko

Przypomnijmy, że Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej wraz z Zarządem Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, podjęło współpracę nad przygotowaniem Programu Rozwoju Odrzańskiej Drogi Wodnej. Z kolei w zakresie opracowania Programu Rozwoju Drogi Wodnej Rzeki Wisły podjęta została współpraca z Zarządem Morskiego Portu Gdańsk SA.

Program dla Wisły będzie określał zakres i harmonogram inwestycji niezbędnych do osiągnięcia międzynarodowej klasy żeglowności. Zlecenie analiz dla rzeki Wisły obejmowało zgromadzenie danych dotychczas nieokreślonych dla sektora transportu wodnego śródlądowego na tej drodze wodnej. W tym celu Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA zlecił opracowanie pn. „Studium wykonalności dla kompleksowego zagospodarowania międzynarodowych dróg wodnych: E-40 dla rzeki Wisły na odcinku od Gdańska do Warszawy, E-40 od Warszawy do granicy Polska-Białoruś (Brześć) oraz E-70 na odcinku od Wisły do Zalewu Wiślanego (Elbląg)”. Prace nad Studium wykonalności zakończyły się w październiku 2020 roku.

- Obecnie na podstawie uzyskanych danych Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad przygotowaniem Programu Rozwoju Drogi Wodnej Wisły. Szczegółowy zakres budowy drogi wodnej, harmonogram jego realizacji oraz szacowany koszt będzie wynikał z ww. Programu, którego projekt będzie opracowany w I kwartale 2021 r. W tym roku zostanie również przygotowana prognoza oddziaływania na środowisko dla Programu, a także zostanie przeprowadzony proces konsultacji społecznych - poinformował Szymon Huptyś, rzecznik prasowy ministerstwa infrastruktury.

Jak zaznacza resort zgodnie z przepisami ustawy z 20 lipca 2017 Prawo wodne instytucją odpowiedzialną za wykonanie praw właścicielskich w stosunku do dróg wodnych śródlądowych oraz za inwestycje w gospodarce wodnej, z uwzględnieniem dróg wodnych, jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. W związku z tym, w założeniach resortu, realizatorem przygotowanych programów rozwoju dróg wodnych są właśnie Wody Polskie.

- Tym samym to od decyzji inwestora zależeć będzie decyzja o szczegółach realizacji przedsięwzięć na drogach wodnych, np. w formie partnerstwa publiczno-prywatnego - wyjaśnia Szymon Huptyś.

Ja się dowiedzieliśmy, obecnie trwa kompletowanie dokumentacji niezbędnej do wszczęcia postępowania na wykonanie projektu budowlanego i wykonawczego dla stopnia wodnego Siarzewo. Zlecono wykonanie ekspertyz tematycznych, niezbędnych do właściwego przygotowania inwestycji i realizacji stopnia w sposób optymalny z punktu widzenia celów, którym ma służyć. Część z ekspertyz (m.in. kontrola modeli hydraulicznych, analiza finansowa, weryfikacja kompozycji stopnia, czy modelowanie dynamiki lodu) została już odebrana, a kolejne są w przygotowaniu przez niezależne zespoły ekspertów. Przez cały okres przygotowania inwestycji jest prowadzony przedrealizacyjny monitoring środowiska. Inwestor uzyskał również od Operatora Systemu Dystrybucyjnego warunki przyłączenia do sieci energetycznej, co zapewni dostawę energii na okres prac budowlanych, a po oddaniu stopnia umożliwi przyłączenie planowanej elektrowni wodnej do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

Zakończenie prac dokumentacyjnych i projektowych jest planowane na początek 2023 r.

- W ramach „Studium wykonalności dla kompleksowego zagospodarowania międzynarodowych dróg wodnych: E-40 dla rzeki Wisły na odcinku od Gdańska do Warszawy, E-40 od Warszawy do granicy Polska-Białoruś (Brześć) oraz E-70 na odcinku od Wisły do Zalewu Wiślanego (Elbląg)” została przeprowadzona analiza wielokryterialna, która pozwoliła na wytypowanie trzech najkorzystniejszych wariantów przebiegu polskiego odcinka drogi wodnej E40, które uzyskały najlepszą ocenę z kryteriów: technicznych, środowiskowych, transportowych, ekonomicznych, społecznych i funkcjonalnych.

- Kompleksowe zagospodarowanie dolnej Wisły powinno zostać zrealizowane poprzez zabudowę hydrotechniczną w systemie kaskadowym, rozpoczynając od budowy stopnia wodnego poniżej Włocławka w miejscowości Siarzewo. Wstępnie przewiduje się budowę 5 stopni wodnych na dolnej Wiśle oraz prace modernizacyjne na odcinku Wisła - Port Gdańsk oraz Wisła - Port Elbląg. Jak wynika z dotychczasowych analiz, projekt zabudowy dolnej Wisły powinien zakończyć się w 2039 r., z czego w 2028 r. zgodnie z przyjętym harmonogramem inwestycji do użytku zostanie oddany pierwszy stopień wodny - Siarzewo w ramach aktywizacji drogi wodnej dolnej Wisły - wyjaśnia resort infrastruktury.

Niezależnie od działań strategicznych podejmowane są działania dla użeglowienia dolnej Wisły. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Gdańsk zrealizowały projekt „Odbudowa budowli regulacyjnych na Wiśle - 19 sztuk ostróg na odcinku żuławskim rzeki Wisły” warty 17,2 mln zł. Ostrogi stanowią ważny element systemu utrzymania żeglowności Wisły oraz ochrony przeciwpowodziowej Żuław. We wrześniu 2020 r. odebrano trzy ostatnie ostrogi wykonane w ramach ww. zadania.