Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Aby Wisła stała się bardziej atrakcyjna, muszą wrócić jesiotry

Jacek Sieński
Michał Skóra/ IRŚ
Do najcenniejszych gatunków ryb, dla których Wisła jest przede wszystkim miejscem narodzin, należą łosoś i łososiowata troć wiślana. O ile te gatunki ryb wędrownych udało się w rzece zachować poprzez zarybianie, to całkowicie wyginął inny, jakim jest szczególnie wartościowy jesiotr. Na szczęście naukowcy z Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie realizują program restytucji tej niezwykłej ryby.

Jesiotry ostronose bytowały niegdyś w Wiśle i Bałtyku oraz w innych rzekach uchodzących do tego morza. Były rybami pospolitymi, ale bardzo cenionymi ze względu na walory konsumpcyjne mięsa pozbawionego ości. Odławiano je masowo jeszcze na początku ubiegłego stulecia. W 1897 roku na Zatoce Gdańskiej, w rejonie Helu i u ujścia Wisły, złowiono około 130 ton jesiotrów, a po roku 1900 - poniżej 50 ton. Ryby intensywnie odławiano też w rzekach, a przede wszystkim - w Wiśle. W drugiej połowie XIX stulecia cena rąbanki jesiotra w Warszawie była nawet kilka razy niższa od ceny szczupaka czy węgorza. W rezultacie przełowienia, braku ochrony gatunkowej, prac regulacyjnych na Wiśle, intensyfikacji transportu wodnego i pogarszania się stanu środowiska wodnego w drugiej połowie XX wieku jesiotry zniknęły z rzek i morza. Ostatni pojedynczy okaz, mający długość niemal 3 m i masę 135 kg, złowiono na Wiśle, w pobliżu Chełmna, w 1965 roku.

Od 2006 roku naukowcy z olsztyńskiego instytutu, pod kierunkiem prof. dr. hab. Ryszarda Kolmana i we współpracy z ekspertami z niemieckich instytutów badawczych oraz przy udziale okręgów Polskiego Związku Wędkarskiego, starają się o to, aby unikatowe ryby powróciły do naszych rzek i morza. Na razie wpuszcza się do nich narybek hodowany w ośrodkach jesiotrowych w Grzmięcy niedaleko Brodnicy, Pieczarkach koło Giżycka i w Szczodrym w pobliżu Wrocławia. W przypadku Wisły narybek wpuszcza się do Drwęcy i innych jej dopływów.

Na efekty programu restytucji jesiotrów będzie trzeba jednak jeszcze poczekać. Te długowieczne ryby osiągają zdolność rozrodczą po kilkunastu latach. Zdarza się, że rybacy wyławiają już w Bałtyku kilkukilogramowe ich okazy. Są one wypuszczane do morza, bo jesiotry, odpowiednio oznakowane, znajdują się pod ścisłą ochroną. Dziś największym zagrożeniem dla odradzającego się stada tych ryb stanowią kłusownicy grasujący nad rzekami, stawne i dryfujące rybackie sieci oraz drapieżne ssaki i ptaki morskie.
Jesiotry, podobnie jak łososie i trocie, są rybami dwuśrodowiskowymi. Rozmnażają się w wodach górnych odcinków rzek, w których składają ikrę. Narybek, po dorośnięciu w rzece, spływa do morza i tam jesiotry bytują ponad 10 lat. Dojrzałe osobniki, zwane tarlakami, wracają na tarło do rzek, w których się urodziły lub do których je wpuszczono jako narybek. Badania genetyczne wykazały, że bałtyckie jesiotry ostronose mają rodowód północnoamerykański i przywędrowały na nasze morze, przepływając przez Atlantyk Północny. Będąc rybami zimnolubnymi, w odróżnieniu od jesiotrów zachodnioeuropejskich, zasiedliły chłodny Bałtyk i wpadające do niego rzeki. Dlatego też w procesie restytucji jesiotrów bałtyckich wykorzystuje się ikrę ich najbliższych krewnych, sprowadzaną z Kanady.

Prof. Kolman przekazał, że stworzono międzynarodowy zespół, zajmujący się restytucją jesiotra bałtyckiego. Olsztyński instytut ma już partnerów na Litwie, Łotwie i w Rosji. Program odtwarzania bałtyckiego stada jesiotra jest kosztowny, bo cena 1 kg jego ikry, sprowadzanej z Kanady, wynosi 80 tys. zł. Do tego dochodzą nakłady na badania, utrzymanie ośrodków hodowlanych oraz akcje znakowania i zarybiania. Program pozyskał wsparcie finansowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundacji "EkoFundusz".

Treści, za które warto zapłacić!
REPORTAŻE, WYWIADY, CIEKAWOSTKI


Zobacz nasze Magazyny: REJSY, HISTORIA, NA WEEKEND

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki