Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Pelplin: Bernardinum drukuje najważniejsze dzieło Heweliusza

Grażyna Antoniewicz
Wydawnictwo Bernardinum
"Selenographia, czyli opisanie Księżyca" - zrobiła niegdyś prawdziwą furorę w Europie, czytała ją między innymi królowa szwedzka Krystyna, czytał Władysław IV Waza i francuski monarcha Ludwik XIV, a także uczeni i bibliofile. Została wydana na koszt Jana Heweliusza w maju 1647 roku, w gdańskiej oficynie drukarskiej Andrzeja Hünefeldta, zaprzyjaźnionego z astronomem.

Wydawnictwo Bernardinum z Pelplina postanowiło zmierzyć się z legendą i na zlecenie oficyny wydawniczej Orbis Pictus z Wrocławia drukuje faksymile, czyli kopię "Selenographii", na podstawie oryginału znajdującego się w Bibliotece Gdańskiej PAN. Jest już pierwszy egzemplarz.

- Druki autorstwa Heweliusza należą do najkunsztowniej wydawanych w Europie w XVII wieku książek. "Selenographia" rozsławiła nie tylko astronoma, ale też drukarzy i artystów pracujących przy jej wydaniu - opowiada wiceprezes Bernardinum Tadeusz Serocki. - Bogato zdobiony frontispis (strona poprzedzająca kartę tytułową) został wykonany według projektu działającego w Gdańsku Adolfa Boya, autora większości ilustracji. Rytował znakomity mistrz Jeremiasz Falc. Na świecie mamy nieliczne egzemplarze "Selenographii". Gdański to jedyny zachowany, który astronom osobiście pokolorował.

Gdańsk. Uroczysta sesja na cześć Jana Heweliusza

Dzieło liczy prawie 800 stron. Nie będzie, tak jak oryginał, wydrukowane na papierze czerpanym, bowiem w tej chwili nie ma papierni, która podjęłaby się wykonania papieru tak cienkiego, jaki został użyty w "Selenographii". Wybrano jednak papier, który strukturą, ciężarem i grubością najbardziej odpowiada oryginałowi.

Odpowiednie zastosowanie techniki rastrowania powoduje, że nawet specjaliście trudno będzie stwierdzić, że kopia została wydrukowana techniką offsetową.

- Robimy wszystko, by dzieło było jak najbliższe oryginałowi - zapewnia prezes Serocki. - Pierwszy arkusz trafił nawet do dalekiej Japonii. "Selenographię" drukujemy na znakomitej japońskiej maszynie. Kiedy zjawili się serwisanci z Kraju Kwitnącej Wiśni, pokazałem im, co można zrobić na ich urządzeniu.

Jeden z panów wyjął z teczki lupkę poligraficzną, powiększającą 60-krotnie. Zdumiał się, jaką trudność przysporzyło mu znalezienie na arkuszu punktu rastrowego.

Studia dla Heweliusza - Która z naszych uczelni przyjęłaby dziś słynnego gdańszczanina?

- Naszą ofertę kierujemy do instytucji zaangażowanych w obchody Roku Jana Heweliusza, ośrodków naukowych, bibliotek i kolekcjonerów na całym świecie - tłumaczy cel przedsięwzięcia Tadeusz Serocki. - Wydawnictwo jest kosztowne, w związku z tym, by projekt sfinalizować, musimy znaleźć odbiorców na co najmniej sto egzemplarzy. Pierwsze rozmowy są obiecujące - zapewnia Michał Serocki z oficyny Orbis Pictus.

Zdjęcia i opracowanie graficzne wykonał Jacek Zieliński, a oprawę z czerwonej skóry odtworzy pracownia Artistic Gallery. Nakład: 200 numerowanych egzemplarzy.

"Selenographia", efekt teleskopowych obserwacji Heweliusza, była pierwszą pracą, która rozprawiła się z poglądem, jakoby Księżyc był zwierciadłem odbijającym Ziemię. Jan Heweliusz stworzył pierwszą mapę Srebrnego Globu i dojrzał na nim to, co dziś nazywamy kraterami.

Dzieła Jana Heweliusza:
"Selenographia sive lunae descriptio" - mapa Księżyca i opis jego powierzchni oraz liczne rysunki jego faz - rok 1647
"Machinae coelestis" z 1673 roku, przedstawia historię astronomii i opis gdańskiego obserwatorium, wraz z opisami zaćmień Księżyca i planet
"Cometographia" z 1668 r., dotyczy obserwacji komet; astronom m.in. opisał około 200 gwiazd. Dzieło dedykowane jest Ludwikowi XIV
"Prodomus astronomiae" ("Zwiastun astronomii") z 1690 roku, wydała żona Heweliusza po jego śmierci
"Machinae coelestis pars posterior" ("Machiny nieba część druga"), dedykowana Janowi Sobieskiemu, 1679
"Annus climactericus" ("Rok klimakteryczny") 1685
"Mercurius in Sole visus Gedania 1661" ("Merkury widziany w Słońcu") 1662
"Epistolae IV" - 1654

Codziennie rano najważniejsze informacje z "Dziennika Bałtyckiego" prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki