Jak zostaną podzielone pieniądze zgromadzone w OFE i na jakie konta trafią?
Według wstępnych propozycji rządowych, około 45 procent dotychczas zgromadzonych środków - ulokowanych w obligacjach Skarbu Państwa, zostanie przeniesione na nasze subkonto ZUS w II filarze i tym samym o tyle mniej będziemy posiadać w otwartych funduszach emerytalnych. Reszta środków pozostanie w wybranym przez nas funduszu emerytalnym i będzie inwestowana i pomnażana dalej na zupełnie innych zasadach (fundusze nie będą już mogły inwestować w obligacje skarbowe polskie). Przypomnę, że subkonto w ZUS zostało wprowadzone w momencie pierwszych zmian w OFE, z 2011 roku, i ograniczających składkę do OFE z 7,3 do 2,3 procent (aktualnie jest do OFE przekazywane 2,8 proc.).
Jak do tej pory zarabiały OFE i czy stopy zwrotu były wyższe niż waloryzacja w ZUS?
Według firmy analitycznej Analizy Online, efektywna stopa zwrotu w OFE - uwzględniająca to, że wpłaty są dokonywane miesięcznie, a nie jednorazowo - po uwzględnieniu opłaty pobieranej przez OFE była taka sama w OFE jak i w ZUS w I filarze i wyniosła w całym 14-letnim okresie 6 procent rocznie (czyli około 3 proc. w wartościach realnych).
Jaka część naszego wynagrodzenia faktycznie trafia do OFE, a jaka do ZUS i jaka będzie trafiała po zmianach? Czy jest w ogóle czym sobie głowę zawracać?
Z 19,52 procent wynagrodzenia, jakie jest przekazywane do I i II filaru, aktualnie do OFE trafia 2,8 procent i składka miała wzrosnąć do 3,5 procent po 2016 roku. Od przyszłego roku, jeżeli zmiany wejdą w życie, do OFE ma trafiać 2,92 procent z 19,52 procent, czyli około 15 procent całej składki przekazywanej do systemu obowiązkowego. Po zmianach większość środków trafiających do OFE ma być inwestowana w akcjach i tym samym będzie możliwe osiągnięcie wysokiej stopy zwrotu. Z jednej strony, tak mały udział w OFE rodzi wątpliwości, czy warto w nich pozostawać, ale z drugiej - dzięki niewielkiemu udziałowi OFE w stosunku do całości składki ubezpieczony ponosi ograniczone ryzyko inwestowania środków emerytalnych na giełdzie (do 15 proc. Składki).
W co będą mogły inwestować nowe OFE? Tylko w akcje? Czy z mniejszym kapitałem będą miały sens istnienia i będą w stanie efektywnie pomnażać kapitał?
Nie tylko w akcje. Nie znamy dokładnych przepisów, wiemy tylko, że nie będą mogły inwestować w obligacje Skarbu Państwa. Możliwe będą jeszcze inwestycje w papiery zagraniczne (obligacje emitowane przez rządy innych państw) - prawdopodobnie do 30 procent, obligacje emitowane przez spółki, obligacje samorządowe. Spodziewam się, że udział inwestycji giełdowych nie przekroczy 70-80 procent aktywów "nowych" OFE. Mniejsze aktywa to pozytywny czynnik, bo łatwiej jest zarządzać mniejszymi środkami, jednak z drugiej strony, będziemy prawdopodobnie obserwować konsolidację rynku - według różnych ocen, liczba działających w Polsce PTE (firm zarządzających OFE) spadnie o połowę.
Czy zmiany planowane przez rząd obejmują zmniejszenie opłat pobieranych prze OFE za zarządzanie kapitałem?
Tak. O połowę.
O ile kapitał, na przykład 50 tysięcy złotych, przeniesiony z OFE do ZUS, zwiększy emeryturę?
Zależy, w jakim wieku jest ubezpieczony. Kwota 50 tys. zostanie zapisana na naszym subkoncie w II filarze prowadzonym przez ZUS. Ta kwota będzie w każdym roku rosła o średnie tempo wzrostu gospodarczego z ostatnich pięciu lat. Jeżeli przeniesienie środków nastąpi na 20 lat przed przejściem na emeryturę, to przez te 20 lat będzie kwota 50 tys. waloryzowana, jeżeli na 10 lat, to przez 10 lat, i tak dalej. W momencie przejścia na emeryturę suma wszystkich wpłat wniesionych na I i II filar plus kapitał początkowy (jeżeli pracowaliśmy przed 1999 r.) powiększony o stopę waloryzacji zostanie przeliczony na comiesięczne świadczenie, poprzez podzielenie tej kwoty przez statystyczną liczbę miesięcznych wypłat - przez tzw. średnie dalsze przewidywanie życia dla osoby w danym wieku (średnie dla kobiet i mężczyzn).
W czerwcu przeszłam na wcześniejszą emeryturę w wyniku likwidacji mojego działu. Spełniałam wszystkie warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę, ponieważ pracowałam w szkodliwych warunkach. W ZUS musiałam zaznaczyć, iż zrzekam się składek z II filaru na rzecz Skarbu Państwa. Gdybym tego nie zrobiła, to nie dostałabym emerytury, tak mi powiedziano w ZUS. Czy to jest zgodne z prawem, czy kiedykolwiek będę mogła przeliczyć na nowo emeryturę, uwzględniając składki z OFE. Mam 56 lat.
Trudno jest mi się odnieść do pani sytuacji, ale prawdopodobnie świadczenie, jakie by pani dostała na nowych zasadach, byłoby niższe niż to, które pani zaproponowano. Jeżeli zrzeczenie się środków zgromadzonych w II filarze powoduje, że otrzymuje pani emeryturę według starych zasad (znacznie lepszych od nowych - szczególnie dla kobiet), to jest to w pani interesie.
Czy w przypadku przeniesienia środków z II filara do ZUS będzie można cofnąć podział majątku w zakresie II filara, bo środki zgromadzone w ZUS nie stanowią majątku wspólnego?
Środki przeniesione do ZUS z OFE trafią na specjalne subkonto w ZUS, a nie na konto w I filarze. Zasady dziedziczenia na subkoncie w ZUS są identyczne jak w OFE.
Co z dziedziczeniem środków w ZUS? W OFE są dziedziczone.
Identycznie będzie w ZUS. Środki przenoszone z OFE do ZUS nie trafiają na konto w I filarze (bez prawa do dziedziczenia), ale na subkonto ZUS w II filarze z takimi samymi zasadami dziedziczenia jak w OFE.
Czy opłaca mi się przed przejściem na emeryturę za trzy lata przenosić składki z OFE do ZUS?
Nowe przepisy wprowadzą obowiązek stopniowego przenoszenia środków z OFE do ZUS już na 10 lat przed emeryturą - po 10 procent środków zgromadzonych w OFE. Czy to będzie opłacalne, zależeć będzie od rentowności funduszy emerytalnych, jakie osiągną po przeniesieniu naszych środków do ZUS. Jeżeli ich rentowność będzie wyższa od stopy waloryzacji na subkoncie ZUS, na które zostaną przeniesione nasze środki, to na tym stracimy, jeżeli niższa, to zyskamy.
Czy decydując się w ciągu wymaganych trzech miesięcy na pozostanie w OFE, będzie to ostateczna decyzja, czy w późniejszym okresie będę mógł przenieść wszystko do ZUS?
Nie wiadomo. Ale raczej będzie to decyzja ostateczna.
Strefa Biznesu: Czterodniowy tydzień pracy w tej kadencji Sejmu
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?