„Odzyskane. Detale sopockich wnętrz”. Wystawa w Muzeum Sopotu. Kto ma najpiękniejszy sufit w Sopocie?

Odzyskane... Co Muzeum Sopotu odzyskało i od kogo?

Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą z naszych zbiorów, z archiwów sopockiego konserwatora zabytków, tudzież od osób prywatnych, to:

• detale wnętrz sopockich mieszkań,
• elementy stolarki,
• klamki,
• posadzki,
• kafle z pieców
• i wiele innych przykładów świetności tej jedynej w swoim rodzaju dawnej architektury.

Często to rzeczy usuwane podczas remontów mieszkań, domów na przestrzeni wielu lat.

Wyrzucane do piwnicy, na śmietnik?

Bywało i tak. Obiekty, które trafiły na wystawę, to często bogate „życiorysy”. Dlatego ekspozycja ta ma również cel edukacyjny. Chcieliśmy uświadomić mieszkańcom Sopotu, jak ważna jest dbałość o miejsce, w którym przyszło im mieszkać, często to historyczna przestrzeń, zabytek.

Mieszkańcy nie wiedzą, co mają? Nie zdają sobie sprawy, że pozornie zwykła klamka u drzwi to obiekt muzealny, może nawet dzieło sztuki?

Sopocki układ urbanistyczny jest dziś prawie w 90 proc. pod opieką konserwatora zabytków. Przed laty różnie bywało. Z wielu powodów, w tym powojennej walki z niemczyzną, niewystarczająco, przynajmniej na początku, dbano o zachowanie przedwojennego dziedzictwa.

Bez mrugnięcia okiem wymieniano elementy przedwojennego wystroju, okna, drzwi, klamki, futryny, dzwonki, system ogrzewania.

Oczywiście, trudno wymagać od mieszkańców, by przez lata palili w piecu, ale przecież przedwojenny kaflowy piec to też historia miasta. Jeśli nawet nie może już służyć ogrzewaniu wnętrza, to może mógłby funkcjonować inaczej? Znam mieszkańców, którzy piękne przedwojenne kafle wykorzystali do obudowy kominka. Warto zadbać o to, aby historyczna zabudowa przetrwała dla przyszłych pokoleń.

Jakie skarby zobaczymy na wystawie?

Choćby witraże. Jeden z piękniejszych sopockich witraży został rozbity podczas banalnej wymiany żarówki... Pokazujemy, jak są cennym elementem wnętrz. I gdzie są w Sopocie te najciekawsze.

Gdzie są?

Przyjęło się mówić, że na ulicy Czyżewskiego. Ale przecież nie tylko. Zwiedzający będą zaskoczeni, w jak wielu miejscach możemy je podziwiać.

Równie zajmujące są sopockie drzwi. Stare drzwi, tak wejściowe, jak i piwniczne, pokazujemy w różnych stadiach ich funkcjonowania. Częstą praktyką było, niestety, zamalowywanie ich farbą olejną. Pokazujemy, jak mogą wspaniale wyglądać w nowej aranżacji, oczyszczone z farby. Te sopockie były najczęściej zrobione ze świetnych materiałów. Zachowały się stare zamki, klamki, często zdobione pięknym motywem roślinnym, co świadczy o kunszcie dawnych rzemieślników.

Wielu sopocian wsparło nas przy realizacji tej wystawy. Udostępniło nie tylko przedmioty z własnych domów – jedna z mieszkanek ulicy Parkowej wypożyczyła nam secesyjne kafle pieca z motywem kwiatowym – ale też to, co udało się im znaleźć, odkryć, zachować. Jesteśmy im wdzięczni za ich wrażliwość, czułość, z jaką myślą o mieście. Wszystkie obiekty, które zaprezentujemy, pochodzą z Sopotu, tak fragment rozbitej posadzki, jak i klucze czy okucia drzwi. Zwiedzający zobaczą, jak kunsztownie były projektowane sopockie mieszkania. Jak wspaniałe jest to dziedzictwo.

Przedmioty zgromadzone na wystawie to mogłaby być filmowa scenografia!

Jak przez lata zmieniły się sopockie wnętrza?

Po wojnie wiele dużych mieszkań służyło wielu rodzinom, ale też sytuacja wtedy nie była łatwa, dla nikogo. Skromne środki, a i okoliczności, nie pozwalały remontować mieszkań tak jak to powinno się było zrobić. Do tego, jak już wspomniałam, niemieckie dziedzictwo budziło niechęć, nowi mieszkańcy, co zrozumiałe, chcieli po swojemu oswoić przestrzeń, w której przyszło im żyć.

Są jeszcze mieszkania w Sopocie, które zachowały dawny wystrój?

Jest wiele wnętrz, gdzie zachowały się dawna sztukateria, podłogi, drzwi. Nasza wystawa pokaże, że gros tych elementów zostało zrobionych ze szlachetnego materiału, wystarczy je odnowić, a przetrwają kolejne sto lat. Siedziba naszego muzeum jest przykładem dbałości o dawny wystrój, zachowało się tu wiele dawnych elementów, choćby podziwiane kaloryfery z elementem roślinnym.

Najstarszy obiekt na wystawie?

Te najstarsze są z XIX wieku, w tym piękne sopockie sufity. Oczywiście, nie przeniesiemy czyjegoś sufitu do muzeum, ale gdy ogłosiliśmy na Facebooku, że przygotowujemy tę wystawę, natychmiast z wielu domów przyszły zaproszenia i zrodziła się rywalizacja, kto ma w Sopocie najładniejszy sufit.

Kto ma w Sopocie najładniejszy sufit?

Piękny sufit, kasetonowy, przedstawiający sceny biblijne ma Magdalena Grzebałkowska, ta kasetonowa budowa to zresztą charakterystyczne dla sopockich wnętrz. Jak nam opowiedziała właścicielka mieszkania, podobne sufity były kiedyś w pomieszczeniach całego pionu kamienicy, dziś zachował się tylko jeden...

Co z pozostałymi?

W jednym z mieszkań sufit runął na podłogę... Cóż, zdarzają się w Sopocie i takie historie.