Odpady radioaktywne w śmieciarce na parkingu Eco Generatora w Szczecinie [ZDJĘCIA]

Alarm podniesiony został 6 kwietnia. To wówczas na teren szczecińskiej spalarni wjechał samochód, który spowodował reakcję czujników dających znać, kiedy przekroczone zostaną normy między innymi radioaktywności. Okazało się, że w ładunku przeznaczonym do utylizacji jest coś, co promieniuje. Konieczne było zbadanie, jaka jest moc tego promieniowania wyrażona w siwertach, czyli jednostce stosowanej w ochronie przed promieniowaniem, która w uproszczeniu oznacza ilość energii pochłoniętą w ciele człowieka, z uwzględnieniem jej oddziaływania na różne narządy.

Wynik: 0,340 msv/h. Na tyle wysoki, że wprowadzono specjalne procedury. Śmieciarkę odizolowano i otoczono czarno-żółtą taśmą. Pracownicy Eco Generatora dostali zakaz zbliżania się do pojazdu.

- Kilkaset metrów kwadratowych parkingu jest wyłączonych z użytkowania. Samochód został aresztowany i poddany kwarantannie, ale nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Dawka dopuszczalna promieniowania, którą może przyjąć człowiek bez uszczerbku na zdrowiu wynosi 100 milisiwertów na godzinę. Ten poziom promieniowania to nie jest dla nas żaden problem. Raczej dmuchamy na zimne - twierdzi nasz informator.

O sytuacji natychmiast poinformowano Państwową Agencję Atomistyki. Ta zaleciła ostrożność i ponowny pomiar w czwartek, 20 kwietnia. Z naszych potwierdzonych w kilku źródłach informacji wynika, że promieniowanie jest coraz mniejsze. Do czwartku trzeba też poczekać z odpowiedzią na pytanie, co je powoduje.

Specjaliści sugerują, że do śmieciarki trafiły odpady poszpitalne związane z przeprowadzonymi badaniami diagnostycznymi. Nie wiadomo jednak, jak do tego doszło. Na szczęście okazało się, że kierowca, który prowadził ciężarówkę, nie był narażony na żadne niebezpieczeństwo. Wykazany poziom promieniowania jest bowiem neutralny dla zdrowia człowieka.

Jak wynika z opracowania dostępnego na stronach Polski Atom, wynika, że promieniowanie jest zjawiskiem wszechobecnym na Ziemi, podobnie jak grawitacja. Zapominamy o tym, ponieważ tylko niektóre jego rodzaje są zauważalne przez zmysły człowieka. Są to między innymi światło (promieniowanie świetlne) czy ciepło (promieniowanie cieplne). Inne rodzaje promieniowania są wyczuwalne pośrednio, np. ultrafioletowe, wysyłane przez Słońce, może wywołać zbyt silną opaleniznę. Istnieją też takie jego rodzaje, których nie odczuwamy: promieniowanie fal elektromagnetycznych wykorzystywanych w systemach łączności, radiu i telewizji, czy promieniowanie rentgenowskie wykorzystywane w medycynie i przemyśle.

Promieniowanie jonizujące jest zjawiskiem, które od zawsze występuje w otaczającym nas środowisku. Takie, które pochodzi ze źródeł obecnych w przyrodzie na stałe, nazywane jest promieniowaniem tła. Stanowi ono źródło większej części dawki, jaką rocznie otrzymują ludzie na całym świecie.

Głównym jego źródłem jest radon wydzielany naturalnie ze skorupy ziemskiej, czy promieniowanie kosmiczne. Znaczny udział mają również zastosowania medyczne promieniowania. Emisje promieniowania z pozostałości po próbach czy awariach jądrowych mają minimalny udział. Średni poziom dawki od promieniowania tła w Polsce to 2,5 mSv rocznie.

Rozproszenie pierwiastków promieniotwórczych na Ziemi nie jest równomierne, dlatego istnieją rejony o bardzo wysokim promieniowaniu tła. Takie nierównomierności występują nawet na niewielkich obszarach, np. w granicach miasta, w którego dzielnicach użyto materiałów budowlanych pochodzących z różnych regionów kraju.

Na przykład na stacji kolejowej Grand Central w Nowym Jorku dawka promieniowania wynosi 5,4 mSv/rok (z powodu użycia podczas budowy granitu, w którym są substancje promieniotwórcze). W niektórych rejonach Norwegii i Szwecji promieniowanie ze źródeł naturalnych wynosi od 10 do 35 mSv/rok. W rekordowym pod tym względem Ramsar w Iranie roczna dawka promieniowania sięga nawet 132 mSv/rok. Choć mieszkającym na tych terenach ludziom bacznie przyglądają się eksperci, nie stwierdzono ani zwiększonej liczby nowotworów, ani przypadków chorób genetycznych.

Przy użyciu odpowiedniej aparatury można nie tylko zmierzyć poziom (intensywność) promieniowania tła, ale określić rodzaj pierwiastków, które je wywołują.

Pomiar tła ma bardzo istotne znaczenie dla ochrony środowiska i ludności, ponieważ pozwala wykryć nawet minimalnie podniesiony poziom promieniowania. Polska dysponuje bardzo skutecznym systemem monitorowania poziomu promieniowania, którego bieżące wskazania można sprawdzić na stronie internetowej Państwowej Agencji Atomistyki.

Powszechna obecność pierwiastków promieniotwórczych w przyrodzie powoduje, że człowiek też jest źródłem promieniowania i jest przyzwyczajony do jego stałej obecności. Ustalenie szkodliwości małych dawek, porównywalnych z dawką od tła naturalnego jest praktycznie niemożliwe. Można jednak przypuszczać, że jest ona znikoma lub żadna, gdyż żywe komórki mają naturalną zdolność regeneracji niewielkich uszkodzeń radiacyjnych, którą nabyły, obcując z promieniowaniem naturalnym przez tysiące lat.