Obchody rocznicy Sierpnia '80 w Gdyni. Pod pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 złożono kwiaty. ZDJĘCIA

Wolnościowy zryw Sierpnia '80 walnie przyczynił się do upadu komunizmu i odzyskania suwerenności przez Polskę. Robotniczy bunt powszechnie uważany jest za jeden z kamieni milowych do odzyskania przez Polskę wolności w 1989 roku po dziesięcioleciach panowania komunistycznego reżimu. Protest rozpoczął się 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Dzień później dołączyły do niego Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni oraz pracownicy komunikacji miejskiej w Gdańsku.

Robotnicy mieli świadomość, że sprzeciwiając się zbrodniczemu systemowi narażają się na represje, ryzykują zdrowie i życie. Wielu z nich pamiętało, w jak brutalny sposób spacyfikowano protesty na Wybrzeżu dziesięć lat wcześniej, w grudniu 1970 roku, kiedy polała się krew. Tym razem jednak strajki na Wybrzeżu i w innych częściach Polski zakończyły się podpisaniem czterech Porozumień Sierpniowych, w tym jednego w sali BHP Stoczni Gdańskiej 31 sierpnia 1980 roku.

- Postulaty Sierpnia '80 są tak uniwersalne, że do dzisiaj nie utraciły na aktualności - podkreśla Andrzej Kołodziej, legendarny działacz „Solidarności” oraz lider strajku robotników w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni w sierpniu 1980 roku. - To właśnie dzięki nim i tamtejszym wydarzeniom dzisiaj żyjemy w wolnej Polsce. Krok po kroku zmierzamy do Polski o jakiej wtedy marzyliśmy. Wierzyliśmy wtedy, że te postulaty uda się spełnić. Stocznia w Gdyni była specyficznym zakładem, tutaj podczas strajku mówiliśmy o niepodległości, patriotyzmie, o krzywdach stalinowskich. To nie był taki strajk jak w Stoczni Gdańskiej. Tutaj była prawdziwa rewolucja. Od samego początku towarzyszyli nam m.in. artyści. Mieliśmy tutaj zupełnie inną atmosferę.

Wydarzenia Sierpnia '80 stały się też podwalinami pod narodzenie się robotniczego i społecznego ruchu NSZZ "Solidarność", do którego zapisało się blisko 10 milionów osób. Jak podkreślają przedstawiciele „Solidarności”, czas spełnić resztę sierpniowych postulatów.

- Weźmy na przykład 21 postulat - mówi Krzysztof Dośla, przewodniczący regionu gdańskiego NSZZ „Solidarność”. - Strajkujący domagali się w nim wolnej soboty. My dzisiaj walczymy o wolne niedziele dla pracowników. Tydzień pracy powinien być zdecydowanie krótszy. Faktem jest, że wtedy domagaliśmy się wolnej soboty, a teraz pracownikom handlu niektórzy chcą zabrać wolne niedziele. Podobnie z prawem do strajku, większość osób pracujących, jest pozbawiona prawa do strajku, ponieważ twierdzi się, że niektóre grupy nie powinny strajkować. Idea niektórych zapisów nadal jest aktualna, bo nie zostały one do dzisiaj zrealizowane. Część przepisów leży w sejmie, domagamy się tego, zakładam, że będzie o tym mówione jutro w Gdańsku, żeby postulaty sprzed 42 lat zostały w końcu spełnione - kończy.