O morzu z pasją! Sprawdź jaki jest Bałtyk i poznaj jego tajemniczych mieszkańców!

Akcja specjalna "Mój Bałtyk"
Chcesz dowiedzieć się, jaki jest Bałtyk i poznać jego tajemniczych mieszkańców? Czy wiesz, ile gatunków obcych zamieszkuje nasze morze? Masz ochotę wybrać się w krótki rejs edukacyjny po wodach Zatoki Gdańskiej?

O morzu z pasją!

Chcesz dowiedzieć się, jaki jest Bałtyk i poznać jego tajemniczych mieszkańców? Czy wiesz, ile gatunków obcych zamieszkuje nasze morze? Masz ochotę wybrać się w krótki rejs edukacyjny po wodach Zatoki Gdańskiej? A może chciałbyś poczuć się jak nurkująca foka, posłuchać podwodnych dźwięków portu rybackiego lub poszukać mikroplastiku w produktach codziennego użytku? Jeśli choć na jedno z powyższych pytań odpowiedziałeś twierdząco, to właśnie dla Ciebie Załoga Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu (SMIOUG) przygotowała wyjątkową ofertę edukacyjną!

Czas wakacji powoli dobiega końca i już niebawem uczniowie mniej lub bardziej chętnie powrócą do szkolnych ławek, a niektórzy zasiądą w nich po raz pierwszy. W wielu placówkach pierwsze dwa miesiące każdego roku szkolnego to czas wyjazdów na wycieczki integracyjne i edukacyjne. Są jednak takie miejsca, do których warto przyjechać nie tylko we wrześniu czy październiku, ale o każdej porze roku, a zwłaszcza poza sezonem, by odpocząć razem z nadmorską przyrodą i w pełni doświadczyć jej uroków. Do takich właśnie edukacyjnych wyjazdów w unikalny przyrodniczo rejon naszego kraju zachęcają edukatorzy Błękitnej Szkoły – projektu partnerskiego Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego (FRUG) i Stacji Morskiej.

Błękitna Szkoła

Od 22 lat dzięki wsparciu merytorycznemu i infrastrukturalnemu Stacji Morskiej w Helu, FRUG prowadzi swój sztandarowy projekt edukacyjny. Bałtyckie warsztaty od samego początku wspiera finansowo Wojewódzki Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku (WFOŚiGW). Oferta dla uczniów szkół każdego szczebla z obszaru województwa pomorskiego jest bezpłatna. Ale transfer najświeższej wiedzy o morzu musi się też odbywać w górę polskich rzek: do mieszkańców miast i wsi, które są nad nimi położone. To bowiem od nas wszystkich, od naszych świadomych decyzji i codziennych zachowań oraz nawyków zależy jakość środowiska Morza Bałtyckiego. Dlatego też lekcje i warsztaty w Błękitnej Szkole w helskiej placówce skierowane są do tych szkół i instytucji, którym leży na sercu dobro Bałtyku i jego mieszkańców – od przedszkoli po Uniwersytety Trzeciego Wieku.

Jaki jest Bałtyk

Edukatorzy Błękitnej Szkoły zachęcają do udziału w kilkunastu opracowanych przez siebie warsztatach o tematyce morskiej i nadmorskiej. Zależnie od wieku uczestnicy zajęć mogą wybrać od jednego do kilku warsztatów podczas pobytu w Helu. Jednym z nich o charakterze wprowadzającym do bałtyckich lekcji jest warsztat pod tytułem „Charakterystyka Morza Bałtyckiego”. Pozwala on poznać skomplikowaną historię naszego morza, sięgającą okresu sprzed ponad 12 tys. lat, kiedy to lądolód skandynawski powoli topniał, tworząc znany nam dziś krajobraz północnej Polski i zapoczątkowując powstanie Bałtyku. Morze Bałtyckie jest akwenem słonawym, chłodnym, śródlądowym, o powolnej wymianie wód, niewielkiej powierzchni i głębokości oraz gęsto zaludnionym zlewisku. Jakie to ma znaczenie dla jego mieszkańców? Sprawdźcie sami, przyjeżdżając na warsztaty do Helu.

Mieszkańcy Bałtyku

Kilka kolejnych warsztatów dedykowanych jest bałtyckim organizmom. Biorąc w nich udział, możecie poznać rodzimych przedstawicieli roślin i zwierząt, organizmy chronione i zagrożone wyginięciem, a także gatunki obce, których jest w naszym morzu już ponad 100 (!). Uczestnicząc w helskich zajęciach możecie wybrać warsztat dotyczący bezkręgowców, ryb (w tym ich sekcję), ptaków lub ssaków morskich. Czy to prawda, że dzieci i ryby głosu nie mają? Jak nazywa się jeden z bałtyckich reliktów arktycznych – największy skorupiak, potocznie zwany wszą morską? Kto kryje się pod pseudonimem bocian morski lub morska świnia? Czy w Bałtyku żyją koniki morskie? A rekiny? Kto jest najlepszym kandydatem na męża i najtroskliwszym ojcem wśród bałtyckiej ichtiofauny? Jak śledzie porozumiewają się w ławicach, zajmujących powierzchnię kilku kilometrów kwadratowych? Kto musi zaśpiewać, by w okresie godowym przekonać do siebie potencjalną partnerkę (a nawet kilka!)? Jak ocenić wiek foki, a jak dorsza? O tym i wielu innych ciekawostkach z życia bałtyckich organizmów opowiadają edukatorzy Błękitnej Szkoły w Helu.

Zagrożenia

Bałtyk jest morzem wyjątkowym, szereg jego cech geograficznych i hydrologicznych czyni go również akwenem bardzo wrażliwym na oddziaływanie człowieka. 85 milionów osób żyjących na co dzień w jego zlewisku każdego ranka, myjąc zęby i odkręcając kran, łączy się właśnie z Bałtykiem poprzez rzeki w najbliższym otoczeniu. Niewielki odsetek spośród nich zastanawia się nad konsekwencjami swojej działalności i zagrożeniami, jakie ona ze sobą niesie. Również i takie tematy poruszane są podczas zajęć w Błękitnej Szkole w Helu. Warsztaty dedykowane zagrożeniom dla bałtyckiej bioróżnorodności uzmysławiają ich uczestnikom m.in. jak działa echolokacja u morświnów i dlaczego nie pozwala ona uniknąć przyłowu (przypadkowego złowienia) w rybackich sieciach. Dają szansę zrozumieć, czym jest eutrofizacja, jak groźny jest podwodny hałas, komu szkodzi najbardziej i jak można go niwelować. Przygotowano także warsztaty dotyczące obecności, zanieczyszczającego środowisko mikroplastiku, w plażowym piasku oraz w kosmetykach, z których codziennie korzystamy.

Letni kurs ICHTIOLOGIA MORZA – czyli przyjemne z pożytecznym

Załoga Stacji Morskiej ma też wyjątkową wakacyjną ofertę. Od 2013 roku, w drugiej połowie sierpnia, odbywa się tu letni kurs ICHTIOLOGIA MORZA, który dedykowany jest studentom i doktorantom kierunków przyrodniczych z uczelni w całej Polsce. Nawiązuje on do tradycji kursów biologii morza organizowanych dla studentów polskich uczelni w przedwojennej Stacji Morskiej w Helu, przez jej kierownika Kazimierza Demela, który blisko 100 lat temu przybył do Helu i stworzył pierwszą w tym mieście placówkę badań morza. Prowadzona tu dydaktyka, w postaci letnich kursów z zakresu biologii morza, wybitnie przyczyniła się do rozwoju zainteresowań polskich studentów tą problematyką.

Celem obecnych letnich kursów jest poszerzenie wiedzy i umiejętności uczestników o zagadnienia dotyczące ichtiologii morskiej, niezbędne m.in. do prowadzenia monitoringu przyrodniczego
i zrównoważonego zarządzania zasobami środowiska w obszarach morskich. Kursanci biorą udział w intensywnym dwutygodniowym szkoleniu praktyczno – teoretycznym poświęconym biologii
i ekologii ryb bałtyckich, sposobom prowadzenia badań oraz problematyce zarządzania ich zasobami, interakcji z rybołówstwem i innymi czynnikami antropogenicznymi. Zajęcia prowadzone są w formie wykładów oraz ćwiczeń laboratoryjnych i terenowych, obejmujących m.in. analizy ichtiologiczne, stosowanie narzędzi i technik w połowach badawczych i komercyjnych, metody mitygacji oddziaływania rybołówstwa na zasoby naturalne, prowadzenie dokumentacji fotograficznej w badaniach naukowych, zasady bezpieczeństwa i pracy na morzu oraz rejsy szkoleniowe. Uczestnicy kursu mogą uzyskać 4 punkty ECTS.

Letni kurs ICHTIOLOGIA MORZA daje unikatową możliwość poszerzenia wiedzy zdobytej w ramach zajęć na kierunkach przyrodniczych o jej praktyczne zastosowanie oraz możliwość skonsultowania ze specjalistami od ekosystemów morskich w ramach seminariów i ćwiczeń. Wzbogaca przyszłe kadry zarządzających ochroną przyrody w profesjonalnie przygotowanych kandydatów, znających problemy biologii, ekologii, ochrony
i eksploatacji bałtyckich gatunków ryb.

Działania edukacyjne FRUG i SMIOUG są współfinansowane ze środków WFOŚiGW w Gdańsku, a także wspierane przez PKN Orlen.
Zespół Edukatorów FRUG/SMIOUG:
Monika Selin
Justyna Kąpa

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki