Nie ma jądrówki, gminy chcą rekompensaty

W liście postulują m.in. o odszkodowanie z tytułu dotychczas poniesionych strat jak i o podpisanie umowy, która gwarantuje samorządom otrzymanie rekompensaty w przypadku zaniechania lub przerwania inwestycji budowy elektrowni jądrowej.
- Utrudnienia te dotyczą niemożności uzyskania dochodów ze sprzedaży gruntów w pobliżu rozważanych lokalizacji (dopóki nie zapadnie decyzja o budowie, nie można prawidłowo ustalić wartości tych gruntów ani ich przeznaczenia inwestycyjnego), wstrzymania wydawania pozwoleń na budowę oraz niesprzyjającej rozwojowi atmosfery niepewności wzmaganej pojawiającymi się wypowiedziami  podającymi w wątpliwość przyszłość projektu rozwoju energetyki jądrowej w Polsce - czytamy w liście.
A to jak zauważają wójtowie przekłada się na niezrealizowanie przewidzianych w budżetach  gmin planów dochodów ze sprzedaży nieruchomości.
- To z kolei powoduje istotny problem z zapewnieniem niezbędnego wkładu finansowego do projektów realizowanych z udziałem środków UE. Od realizacji tychże projektów zależy zaś rozwój naszego subregionu, utrzymanie i wzrost poziomu życia jego mieszkańców. Nie mogąc sprzedawać gruntów, gminy więc zadłużają się, a koszty obsługi tego zadłużenia powiększają rozmiar strat - podkreślają w liście wójtowie.
Zdaniem samorządowców gminy poniosły do tej pory wymierne i niewymierne straty. Te wymierne oszacowane zostały przez specjalistów - prawników i ekonomistów, autorów zamówionych przez samorządy ekspertyz i wyniosły  6 mln zł w każdej z tych trzech gmin. Dlatego w liście wójtowie postulują o wypłatę odszkodowań za straty poniesione do tej pory przez gminy oraz podpisanie prawnie wiążącej umowy dotyczącej pakietu gwarancyjnego w przypadku zaniechania lub przerwania inwestycji.
- Niewyobrażalna jest dla nas dalsza realizacja scenariusza, w którym rozwój gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa będzie zahamowany poprzez fakt niezrekompensowania samorządom strat, które poniosły one w ciągle przedłużającym się okresie przygotowań do budowy elektrowni ją-
drowej - zaznaczają wójtowie.
Natomiast jak zauważa Mikołaj Orzeł z Urzędu Gminy Gniewino samorządy są w przededniu ubiegania się o środki z nowej puli funduszy europejskich na lata 2014-2020.
- W związku z tym strategie rozwoju naszych gmin muszą na ten okres zostać określone zupełnie inaczej. W zależności od tego  czy powstanie elektrownia jądrowa, czy nie - mówi Mikołaj Orzeł. - Nie jesteśmy przeciwko idei budowy elektrowni, ale obecna sytuacja hamuje rozwój naszych gmin.
Natomiast zarząd PGE EJ1 oświadcza, że jest gotowy do prowadzenia dalszego, otwartego dialogu z władzami gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa na każdym etapie projektu oraz działań wspierających gminy, adekwatnych do etapu realizowanego projektu inwestycyjnego.
W oświadczeniu PGE EJ1 odniósł się do trudności sprzedaży nieruchomości. - Ogólnodostępne informacje nie potwierdzają prezentowanego przez władze gmin twierdzenia o związku między  widocznym w ostatnich latach zastojem w sprzedaży nieruchomości w pasie nadmorskim Polski, a prowadzonymi przez spółkę pracami - uważa PGE EJ1.

Oświadczenie Spółki PGE EJ 1 ws. listu otwartego wójtów gmin Choczewo, Gniewino, Krokowa do Prezesa Rady Ministrów ws. budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu z dnia 21.01.2015 r.

Spółka PGE EJ 1 prowadzi przygotowania do budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej, będącej elementem bezpieczeństwa energetycznego państwa, z poszanowaniem przepisów prawa i obowiązujących w tym zakresie procedur. Spółka kieruje się w szczególności postanowieniami przyjętego 28 stycznia 2014 r. przez Radę Ministrów Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) oraz standardami międzynarodowych instytucji, takich jak Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA).
Zarząd PGE EJ 1 prowadzi otwarty dialog z władzami gmin lokalizacyjnych na każdym etapie projektu i poszukuje rozwiązań satysfakcjonujących wszystkie Strony. Na każdym etapie projektu współpraca ta powinna mieć jednak podstawy prawne, przebiegać w sposób planowy, transparentny i z uwzględnieniem aktualnego zaawansowania procesu inwestycyjnego. Obecnie realizowane przez Spółkę działania uwzględniają aktualny etap realizacji procesu inwestycyjnego, są zgodne z praktyką innych państw w tym zakresie oraz przynoszą korzyści (w tym finansowe) gminom, na terenie których prowadzone są prace projektowe.
W szczególności, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom gmin, 31 stycznia 2014 roku PGE EJ 1 zawarła z gminą Choczewo, gminą Krokowa, gminą Gniewino oraz Samorządem Województwa Pomorskiego „Porozumienie o Współpracy i Rozwoju”. Porozumienie zakłada m.in. wypracowanie przez strony Planu Współpracy oraz Planu Rozwoju. Plan Współpracy ma określać zasady, sposób i harmonogram prowadzenia przez Strony działań komunikacyjno–edukacyjnych. W Planie Rozwoju wskazane natomiast zostaną przedsięwzięcia inwestycyjne dotyczące infrastruktury towarzyszącej oraz rozwoju lokalnego rynku pracy. PGE EJ 1 opracowuje i uzgadnia z władzami samorządowymi ww. plany i nie jest prawdą, że Spółka wycofała się z nich. Muszą one jednak uwzględniać etap realizacji inwestycji.

Spółce nie są znane międzynarodowe przykłady zaangażowania finansowego inwestora elektrowni jądrowej w infrastrukturę lokalną bez uprzedniego, ostatecznego wskazania lokalizacji. Odwołanie władz gmin lokalizacyjnych do przykładu brytyjskiej inwestycji w Hinkley Point C nie jest adekwatne. Hinkley Point C jest lokalizacją zatwierdzoną, a inwestycja jest na o wiele bardziej zaawansowanym etapie - znana jest już technologia reaktora, rozpoczęto ziemne prace przygotowawcze pod budowę elektrowni jądrowej. Podobnie jest w przypadku reaktora jądrowego Flamanville 3 we Francji, gdzie inwestor wspólnie ze stroną rządową przygotował konsultacje projektu tzw. „Wielkiej budowy” (dedykowanej ustawy, która stanowi ramy prawne dla realizacji strategicznych projektów inwestycyjnych w rozwój infrastruktury towarzyszącej i rozwój gmin). Także tam wspomniane uzgodnienia miały miejsce dopiero po dokonaniu wyboru lokalizacji budowy trzeciego bloku elektrowni oraz po uzyskaniu niezbędnych decyzji administracyjnych. W przypadku tych dwóch projektów, podobnie jak w przypadku innych inwestycji tej skali, proces przygotowania inwestycji do czasu zatwierdzenia i rozpoczęcia budowy zawsze trwa kilka lat.

W opinii PGE EJ 1 działania, które do tej pory Spółka podejmuje na rzecz gmin lokalizacyjnych, są adekwatne do etapu, na jakim znajduje się projekt inwestycyjny. Od listopada 2011 r., kiedy Spółka wskazała tzw. „krótką listę” potencjalnych lokalizacji elektrowni jądrowej, prowadzony jest stały i otwarty dialog, zarówno z władzami poszczególnych gmin lokalizacyjnych, jak i ich mieszkańcami. Spółka od początku realizacji projektu wielokrotnie informowała władze gmin o złożoności i długotrwałości procesu budowy elektrowni jądrowej, który jest nieporównywalny z innymi projektami infrastrukturalnymi. Spółka informuje i wyjaśnia na każdym etapie projektu postępy prac oraz każde nawet najmniejsze wydarzenie dotyczące projektu. Poza szeregiem spotkań komunikacja odbywa się poprzez przesyłanie dedykowanych informacji dla poszczególnych interesariuszy projektu (w tym Wójtów gmin) oraz wymianę korespondencji.

Od 2011 r. Spółka prowadzi na terenie gmin lokalizacyjnych działania informacyjno-edukacyjne, co roku rozwijając ich ofertę i zasięg. Spółka organizuje m.in. stoiska informacyjne podczas lokalnych wydarzeń społeczno-kulturalnych, zajęcia dla dzieci, zagraniczne wyjazdy studyjne (Hiszpania, Francja, Szwajcaria, Belgia, Holandia).

W latach 2011-2012 Spółka prowadziła również na terenie gmin działalność sponsoringową. Obejmowała ona m.in. zakup żaglówek turystycznych do wykorzystania przez dzieci i młodzież na Jeziorze Żarnowieckim oraz współfinansowanie wydarzeń kulturalnych na terenie poszczególnych gmin.

W gminach lokalizacyjnych Spółka uruchomiła ponadto nowoczesne, multimedialne Lokalne Punkty Informacyjne, w których wszystkim zainteresowanym informacji udzielają przeszkoleni w tym zakresie mieszkańcy gmin, będący pracownikami Spółki. Od dwóch lat w okresie letnim Spółka organizuje także tzw. „wakacyjne LPI” w miejscach często odwiedzanych przez turystów.

Oprócz działań edukacyjnych Spółka bezpośrednio lub przez Fundację PGE – „Energia z Serca” wspiera gminy lokalizacyjne w kluczowych dla nich przedsięwzięciach. Pod koniec 2012 r. na rzecz gminy Choczewo, za pośrednictwem Spółki oraz przy udziale Fundacji PGE – „Energia z Serca”, został zakupiony bojowy ciężki wóz strażacki. Dodatkowo Spółka przekazała darowizny także stowarzyszeniom z terenu gmin lokalizacyjnych.

Wszelkie działania i inicjatywy podejmowane przez Spółkę na terenie gmin lokalizacyjnych były realizowane w porozumieniu z władzami samorządowymi. Działania edukacyjne Spółki są bardzo wysoko oceniane przez mieszkańców, czemu dają wyraz m.in. w badaniach opinii społecznej. Stale wysoki poziom poparcia w gminach lokalizacyjnych oraz deklarowany wysoki poziom wiedzy ich mieszkańców świadczyć mogą o właściwej realizacji zadań w tym zakresie.

Z tytułu działalności Spółki na tym terenie korzyści odnoszą także lokalni przedsiębiorcy. Realizując działania komunikacyjne PGE EJ 1 zawarła umowy z lokalnymi firmami oraz z gminą, m.in. na najem pomieszczeń, monitoring i ochronę. Przy organizacji warsztatów, spotkań, konferencji PGE EJ 1 korzysta wyłącznie z usług lokalnych firm (baza noclegowa, transport, catering).

Wskazać ponadto należy, że ogólnodostępne informacje nie potwierdzają prezentowanego przez władze gmin twierdzenia o związku między  widocznym w ostatnich latach zastojem w sprzedaży nieruchomości w pasie nadmorskim Polski, a prowadzonymi przez Spółkę pracami.

Nawiązując do argumentów gmin, dotyczących Inżyniera Kontraktu i zarzutu „pozbycia się przez PGE EJ1 wszystkich uprawnień i obowiązków inwestora”, informujemy, że współpraca z Inżynierem Kontraktu jest ogólną praktyką biznesową stosowaną na całym świecie, przy wszystkich istotnych  projektach inwestycyjnych. Wybór Inżyniera Kontraktu nie zwalnia Spółki PGE EJ 1 z odpowiedzialności i obowiązku prowadzenia działań wynikających m.in. z PPEJ.  Podpisanie umowy z wybranym wykonawcą, pozwoli m.in. na uruchomienie kolejnych działań, w tym wybór partnera strategicznego w ramach postępowania zintegrowanego. Inżynier Kontraktu wspiera PGE EJ 1 w przygotowaniu i realizacji projektu budowy elektrowni jądrowej. O zakresie działań i przedmiocie umowy władze gmin były informowane wielokrotnie.

Zarząd PGE EJ 1 oświadcza, że jest gotowy do prowadzenia dalszego, otwartego dialogu z władzami gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa na każdym etapie projektu oraz działań wspierających gminy, adekwatnych do etapu realizowanego projektu inwestycyjnego.