Naziści Wolnego Miasta Gdańska. Archiwalne zdjęcia

Powstało w wyniku konferencji pokojowej po I wojnie światowej, odbywającej się w Wersalu. Konferencja ta rozpoczęła się 18.I.1919, jej celem było ustanowienie nowych granic europejskich państw, oraz m.in. sprawa przynależności Gdańska. Stanowisko Polski domagało się przyłączenia Gdańska do Polski, jako „okna na świat". Francuzi popierali polskie starania, jednakże Wielka Brytania i Stany Zjednoczone były przeciwne wpływom francuskim. Premier Wielkiej Brytanii Lloyd George, poprzez skuteczne zabiegi dyplomatyczne, doprowadził do utworzenia wolnego miasta. Było to zgodne z zasadą brytyjskiej polityki zagranicznej umiędzynarodawiania ważnych portów i zdobywania koncesji handlowych.

W WM Gdańsku istniał pluralizm polityczny, system republikański, w jakim zostało ono stworzone sprzyjały rozwijaniu się myśli polityczno-społecznej. Od samego początku istniało wiele partii politycznych. Spośród nich najważniejsze były ruchy nacjonalistyczne i socjaldemokratyczne. Szczególnie agresywną i rewizjonistyczną postawę wykazywała Niemieckonarodowa Partia Ludowa (Deutschenationale Volkspartei). Przy dużym rozdrobnieniu sił politycznych władza spoczywała w rękach nacjonalistów i centroprawicy.

Po przeprowadzeniu zmiany konstytucji Gdańska i zatwierdzeniu jej przez Ligę Narodów 9.IX.1930, powstała koalicja centrum i liberałów. Prezydentem został Ernst Ziehm z Niemieckonarodowej Partii Ludowej. Uzyskano również poparcie rosnących w siłę hitlerowców z NSDAP (Nationalsozialistishe Deutche Arbeitpartei). Rządy te trwały do maja 1933 kiedy hitlerowcy zażądali nowych wyborów. Od tego czasu to oni wiedli prym w Wolnym Mieście Gdańsk i coraz bardziej popychali je ku wojnie.

Źródło zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe.