Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku poszukuje prac wybitnego marynisty – Włodzimierza Nałęcza

Wystawa monograficzna poświęcona twórczości żyjącego w drugiej połowie XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku Włodzimierza Nałęcza ma być dostępna od końca maja do początku września przyszłego roku. Będzie to dwudziesta, a zatem jubileuszowa ekspozycja w ramach cyklu „Polscy artyści o morzu”. Muzeum chce zaprezentować możliwie najszerszy wachlarz prac Włodzimierza Nałęcza:

- Nałęcz podczas II wojny światowej stracił zarówno swoją pracownię w miejscu zamieszkania, czyli w Warszawie, jak i w Lisim Jarze na Wybrzeżu - mówi doktor Monika Jankiewicz-Brzostowska, kierownik Działu Sztuki Marynistycznej Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. - Obie wraz z pracami, które tam się znajdowały. Bardzo wiele jego dzieł przepadło, dlatego też staramy się z tego co ocalało, pokazać możliwie jak najwięcej. Szukamy również rysunków i grafik, ponieważ Nałęcz tworzył również akwaforty, wiele z nich było wykorzystywanych jako ilustracje do miesięcznika „Morze”, którego był przez pewien czas redaktorem artystycznym. Współpracował również z „Banderą Polską”. Najlepiej byłoby pokazać oryginalne grafiki, czy może nawet i rysunki, jak dotąd wiemy o jednym, który mamy we własnych zbiorach.

Kuratorka przypomniała, że Włodzimierz Nałęcz podczas studiów malarskich w Petersburgu uczył się między innymi u Iwana K. Ajwazowskiego - sławy malarstwa marynistycznego. Potem malował też pod kierunkiem norweskich twórców Adelsteena Normanna i Hansa Dahla. Początkowo - naśladując ich - tworzył w konwencji realistycznej, wiernie oddając szczegóły malowanych krajobrazów.

- Po I wojnie światowej, kiedy zaczął malować Wybrzeże rozluźnił sposób malowania, bardziej czerpiąc z doświadczeń impresjonistów i postimpresjonistów, bardziej skupiając się na oddziaływaniu światła na różne powierzchnie, mniej na szczegółach oddania krajobrazu. To malarstwo jest bardziej rozluźnione w swojej strukturze - podkreśla doktor Jankiewicz-Brzostowska.

Wystawie prac Włodzimierza Nałęcza w NMM towarzyszyć będzie katalog, w którym Muzeum planuje opublikować zdjęcia wszystkich prezentowanych dzieł wraz z danymi katalogowymi oraz komentarzami historycznymi i krytyczno-artystycznymi. Dzieła należące do osób prywatnych będą opisane w katalogu według życzenia właściciela, jako pochodzące z kolekcji prywatnej lub własność konkretnego kolekcjonera. Udział obrazu w wystawie i publikacja informacji o nim w katalogu muzealnym podnosi walor dzieła, stanowi dokumentację istnienia i stanu, a także buduje jego historię.

Ze względu na konieczność przygotowania fotografii i not do katalogu Muzeum chce zgromadzić wszystkie prace, które mają być eksponowane do połowy marca. Na kontakt od instytucji i kolekcjonerów, którzy chcieliby wypożyczyć prace Włodzimierza Nałęcza, czeka pod adresem mailowym: [email protected] do 15 marca.

Włodzimierz Nałęcz urodził się 5 lutego 1865 roku w Kijowie. W latach 1885-1893 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Dzięki stypendium odbył podróż do Belgii, Szwecji i Norwegii. Studia uzupełniał w Paryżu. Podróżował także do Bretanii, Szwajcarii, Holandii, Anglii i Szkocji.

W 1899 roku zamieszkał w Żytomierzu. Siedem lat później przeniósł się do Warszawy. Przełomowym wydarzeniem w życiu i pracy artysty był rejs w 1909 roku Wisłą do Gdańska na pokładzie parostatku „Włocławek”. Włodzimierz Nałęcz zamierzał poznać wybrzeże Bałtyku w ramach przygotowań do malowania obrazu „Bitwa pod Oliwą”. Od tego czasu poświęcił się propagowaniu wiedzy o polskim morzu.

W 1920 roku kupił posiadłość w Lisim Jarze w pobliżu latarni morskiej w Rozewiu, gdzie wybudował willę i pracownię na plaży. Tam przez cały okres międzywojenny prowadził letnie kursy pejzażu marynistycznego. W 1922 roku założył Koło Marynistów Polskich przy działającym w Warszawie Polskim Towarzystwie Artystycznym. W tym okresie jego twórczość niemal całkowicie zdominowały motywy morskie.

Włodzimierz Nałęcz był zaangażowany w działalność niepodległościową. W 1919 roku jako delegat rządu Rzeczpospolitej do międzynarodowej komisji delimitacyjnej uczestniczył w wytyczaniu granicy państwowej w okolicy Jeziora Żarnowieckiego. Po odzyskaniu niepodległości współorganizował Ligę Żeglugi Morskiej, później przekształconą w Ligę Morską i Rzeczną. Był autorem książek ilustrowanych reprodukcjami jego rysunków i obrazów. Ponadto pełnił funkcję kierownika artystycznego czasopisma „Bandera Polska”, był także współtwórcą miesięcznika „Morze”.

Malarz zmarł 12 września 1946 roku w Jeruzalu koło Skierniewic.