Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Matura 2020. Lektury maturalne na egzaminie z polskiego. Jakie książki trzeba znać na maturę z polskiego? Obowiązkowe i nieobowiązkowe

Beata Bednarz/mjan
Lista lektur podstawowych wcale nie jest długa, ale jesli chcemy zdobyć dobrą ocenę na maturze z polskiego, warto znać książki z listy uzupełniającej
Lista lektur podstawowych wcale nie jest długa, ale jesli chcemy zdobyć dobrą ocenę na maturze z polskiego, warto znać książki z listy uzupełniającej 123rf
Matura 2020 coraz bliżej. Jakie lektury trzeba znać, aby zdać maturę z polskiego? Jest jeszcze czas, żeby nadrobić zaległości. Sprawdźcie listę książek, bez znajomości których nie poradzicie sobie na egzaminie maturalnym. Polonistka radzi, na co zwracać uwagę czytając lektury.

MATURA 2020: LEKTURY OBOWIĄZKOWE NA MATURZE

Lektury obowiązkowe z zakresu gimnazjum:

  • Jan Kochanowski, wybrane fraszki,
  • Jan Kochanowski, Treny (V, VII, VIII)
  • Ignacy Krasicki, wybrane bajki
  • Aleksander Fredro, Zemsta
  • Adam Mickiewicz, Dziady cz. II
  • Henryk Sienkiewicz, wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy, Potop)

Lektury obowiązkowe z zakresu liceum:

  • Bogurodzica
  • Jan Kochanowski, wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum), psalmy
  • Adam Mickiewicz, Dziady cz. III
  • Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
  • Bolesław Prus, Lalka
  • Stanisław Wyspiański, Wesele
  • Bruno Schulz, wybrane opowiadanie
  • Witold Gombrowicz, Ferdydurke

MATURA 2020: LEKTURY OBOWIĄZKOWE i NIEOBOWIĄZKOWE NA MATURZE

Dla osób, które chcą poszerzyć swoją wiedzę, prezentujemy listę lektur obowiązkowych i nieobowiązkowych ujętych w podstawie programowej (źródło: centralna Komisja Edukacyjna).

I. Lektury z zakresu gimnazjum - podstawa programowa wg. CKE:

1. Teksty poznawane w całościnie mniej niż 5 pozycji książkowych w roku szkolnym oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości, przy czym nie można pominąć autorów i utworów oznaczonych gwiazdką:

  • *Jan Kochanowski – wybrane fraszki, Treny (V, VII, VIII);
  • William Szekspir Romeo i Julia;
  • Molier Świętoszek lub Skąpiec;
  • *Ignacy Krasicki – wybrane bajki;
  • * Aleksander Fredro Zemsta;
  • Adam Mickiewicz – wybrana ballada,
  • *Dziady cz. II,
  • Reduta Ordona;
  • Bolesław Prus lub Eliza Orzeszkowa – wybrana nowela;
  • *Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop);
  • wybrane wiersze następujących poetów XX w.: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, ks. Jan Twardowski, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert;
  • Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec lub Arkady Fiedler Dywizjon 303;
  • utwór podejmujący problematykę Holokaustu, np. wybrane opowiadanie Idy Fink;
  • Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane utwory;
  • Stanisław Lem – wybrane opowiadanie;
  • Sławomir Mrożek – wybrane opowiadanie;
  • Antonie de Saint Exupéry Mały Książę;
  • wybrana powieść przygodowa;
  • wybrana młodzieżowa powieść obyczajowa (np. Małgorzaty Musierowicz, Doroty Terakowskiej lub innych współczesnych autorów podejmujących problematykę dojrzewania);
  • wybrany utwór fan tasy (np. Ursuli Le Guin, Johna Ronalda Reuela Tolkiena, Andrzeja Sapkowskiego);
  • wybrany utwór detektywistyczny (np. Arthura Conan Doyle’a lub Agaty Christie);
  • wybrane opowiadanie z literatury światowej XX w. (inne niż wskazane wyżej);
  • wybrana powieść współczesna z literatury polskiej i światowej (inna niż wskazana wyżej);
  • inne pozycje książkowe wskazane przez nauczyciela lub zaproponowane przez uczniów (przynajmniej jedna rocznie).

2. Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela):

  • Homer Iliada i Odyseja lub Jan Parandowski Przygody Odyseusza;
  • Pieśń o Rolandzie;
  • Juliusz Słowacki Balladyna;
  • Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania warszawskiego;
  • Ryszard Kapuściński – wybrany utwór.
  • Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości);
  • wybrane mity greckie.

3. Wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu; wybrany komiks; wybrane programy telewizyjne.

II. Lektury z zakresu liceum - zakres podstawowy wg. CKE:

1. Teksty poznawane w całości (nie mniej niż 13 pozycji książkowych odpowiednio w trzyletnim bądź czteroletnim okresie nauczania oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości, przy czym nie można pominąć autorów i utworów oznaczonych gwiazdką):
*Jan Kochanowski – wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum) i psalm;

  • Mikołaj Sęp Szarzyński – wybrane sonety
  • William Szekspir Makbet lub Hamlet;
  • Adam Mickiewicz– wybrane sonety i inne wiersze (w tym Romantyczność),
  • *Dziadów część III,
  • *Pan Tadeusz;
  • Juliusz Słowacki – wybrane wiersze;
  • Cyprian Norwid – wybrane wiersze;
  • Bolesław Prus *Lalka;
  • Fiodor Dostojewski – wybrany utwór, np. Zbrodnia i kara, Łagodna;
  • Joseph Conrad Jądro ciemności;
  • Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff – wybrane wiersze;
  • Stanisław Wyspiański *Wesele;
  • Władysław Stanisław Reymont Chłopi (tom I – Jesień);
  • Stefan Żeromski – wybrany utwór (Ludzie bezdomni,Wierna rzeka, Echa leśne lub Przedwiośnie);
  • Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane wiersze;
  • Jarosław Iwaszkiewicz – wybrane opowiadanie;
  • *Bruno Schulz – wybrane opowiadanie;
  • Tadeusz Borowski – wybrane opowiadanie;
  • Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, Ewa Lipska, Adam Zagajewski, Stanisław Barańczak – wybrane wiersze;
  • Miron Białoszewski – wybrane utwory;
  • wybrany dramat dwudziestowieczny z literatury polskiej (np. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Sławomira Mrożka lub Tadeusza Różewicza);
  • wybrana powieść polska z XX lub XXI w. (np. Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka, Zofii Nałkowskiej Granica, Józefa Mackiewicza Droga donikąd, Stanisława Lema Solaris, Juliana Stryjkowskiego Austeria, Tadeusza Konwickiego Kronika wypadków miłosnych);
  • wybrana powieść światowa z XX lub XXI w. (np. Franza Kafki Proces, Al-berta Camusa Dżuma, George’a Orwella Rok 1984, Isaaca Bashevisa Singera Sztukmistrz z Lublina, Gabriela Garcii Marqueza Sto lat samotności, Umberto Eco Imię róży).

2. Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela), przy czym nie można pominąć utworu oznaczonego gwiazdką

  • wybór mitów;
  • Dzieje Tristana i Izoldy;
  • Miguel Cervantes Don Kichote;
  • Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki;
  • Ignacy Krasicki – wybrana satyra lub Monachomachia;
  • Adam Mickiewicz Dziady część IV;
  • Juliusz Słowacki Kordian;
  • Witold Gombrowicz *Ferdydurke;
  • Irit Amiel – wybrane opowiadanie z tomu Osmaleni lub Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem;
  • Gustaw Herling-Grudziński Inny świat;
  • Ryszard Kapuściński Podróże z Herodotem;
  • Biblia (wybrane psalmy, fragmenty: Pieśni nad Pieśniami, Księgi Hioba, Apokalipsy św. Jana);

Sprawdź nasz specjalny serwis MATURA 2020 >>>

3. Inne

  • wybrane filmy z twórczości polskich reżyserów (np. Krzysztofa Kieślowskiego, Andrzeja Munka, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego);
  • homilia Jana Pawła II wygłoszona 2 czerwca 1979 roku w Warszawie na Placu Zwycięstwa (Piłsudskiego) – nagranie telewizyjne.

Matura 2020 z polskiego. Na co zwracać uwagę czytając lekturę?

- Lektury trzeba czytać uważnie - mówi Anna Konarzewska, polonistka z XIV LO w Gdańsku..

Polonistka radzi, aby podczas lektury książki zwracać uwagę na następujące aspekty:

  • w jakiej przestrzeni dzieje się akcja,
  • czy ta przestrzeń wpływa na bohatera, czy go kreuje
  • kto występuje obok bohatera, jakie są między tymi postaciami relacje,
  • jaki bohater ma światopogląd, czym się w swoim życiu kieruje.

- Czasami obok bohatera indywidualnego występuje bohater zbiorowy, jak np. szlachta w "Panu Tadeuszu", czy społeczeństwo w "Lalce" Prusa - dodaje Anna Konarzewska.

Opracowania lektur, bryki i ekranizacje. Warto?

Polonistka przestrzega przed błędami rzeczowymi często powtarzanymi w internetowych opracowaniach. Lepiej na tych brykach nie polegać.

- Warto sięgać do opracowań specjalistycznych. Zapytajmy o radę np. bibliotekarkę - ona poleci nam opracowania naukowe godne uwagi - mówi Anna Konarzewska.

Opieranie się tylko na ekranizacjach lektur też jest, zdaniem polonistki, ryzykowne, bowiem film rządzi się swoimi prawami. Treść może być przekształcona przez reżysera czy scenarzystę.

Matura 2020 z języka polskiego. Lektury obowiązkowe na egzaminie

- Do grupy lektur obowiązkowych należą chociażby średniowieczna „Bogurodzica”, wybór pieśni, fraszek i trenów mistrza renesansu Jana Kochanowskiego, są to też teksty Adama Mickiewicza, czyli „Pan Tadeusz” i trzecia część „Dziadów” - mówi Anna Konarzewska. - Natomiast przy trzeciej części „Dziadów” warto przypomnieć sobie drugą część – to lektura obowiązkowa w gimnazjum, oraz czwartą część. Wszystkie te części łączy postać głównego bohatera. Do grona tekstów obowiązkowych zalicza się także „Lalkę” Bolesława Prusa, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, opowiadania Schulza czy fragmenty „Ferdydurke” Gombrowicza.

Matura 2020 z języka polskiego. Lektury - co warto przeczytać

Warto jednak przeczytać znacznie więcej. - Do lektur, które należy znać, zaliczam „Dżumę” Alberta Camusa, „Zbrodnię i karę” Fiodora Dostojewskiego, „Tango” Mrożka, „Przedwiośnie” Żeromskiego, „Króla Edypa” Sofoklesa – wylicza Anna Konarzewska.

Arlena WittOd kilku lat prowadzi na YouTubie cykl „Po Cudzemu”. Pokazuje w nim, jak poprawnie mówić po angielsku, jakich błędów nie popełniać. Robi to z dystansem, w bardzo zabawny sposób, powołując się na przykłady z popkultury, m.in. filmów, gier czy książek. Jest nauczycielką języka angielskiego, tłumaczką, korektorką i copywriterem. www.youtube.com/user/jezykalnia;nfMatura 2018. Jak się uczyć? Jak powtarzać do matury? Tradycyjne i nowoczesne metody uczenia się [poradnik]Sprawdź nasz specjalny serwis MATURA 2020 >>>Zdaję maturę w 2020 roku! - dołącz do grupy na Facebooku

Matura 2020. TOP 10 kanałów youtube dla maturzystów. Najleps...

Zdaję maturę w 2020 roku! - dołącz do grupy na Facebooku

Jak przygotować się do matury z j. polskiego radzi Anna Konarzewska z XIV LO w Gdańsku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki