Maszyniści na linii Gdańsk-Warszawa jeszcze długo będą używać do komunikacji starego dobrego radia

Linia kolejowa Gdańsk-Warszawa aspiruje do kolein szybkich prędkości. Dopuszczalna prędkość została na niej zwiększona do 200 km/h dla przewozów pasażerskich. Niestety w zakresie komunikacji polskie koleje nie mogą od lat wjechać na tory prowadzące do nowoczesności. Załogi pociągów wciąż otrzymują komunikaty poprzez analogowy system komunikacji radiowej w paśmie 150 MHz.

2 stycznia na linii Gdańsk-Warszawa Wschodnia miała się rozpocząć tak zwana eksploatacja obserwowana nowego systemu łączności GSM-R. To system znany z powszechnie używanych komórek. PKP PLK poinformowały Urząd transportu Kolejowego, że termin został przesunięty aż o półtora roku, do lipca 2023 roku.

Eksploatacja obserwowana polega na tym, że przed ostatecznym wdrożeniem nowego systemu łączności GSM-R będzie on na danej linii używany bez wsparcia obecnie wykorzystywanego systemu analogowego. Przesuniecie terminu rozpoczęcia eksploatacji obserwowanej oznacza opóźnienie cyfryzacji komunikacji na kolei.

To z kolei skutkuje tym, że w najbliższym czasie nie ma co liczyć na szybsza jazdę pociągów do stolicy niż obecne 200 km/h.

GSM-R kojarzy się wszystkim ze znaną technologią GSM, którą od lat wykorzystujemy do rozmów, wysyłania SMS-ów czy transmisji danych. Skojarzenie to jest właściwe, gdyż system GSM-R stworzony został w oparciu o podstawowy system GSM. Rozszerzono go jednak o funkcje potrzebne do eksploatacji i utrzymania infrastruktury kolejowej oraz zarządzania ruchem pociągów.

Obecnie osoby prowadzące ruch pociągów komunikują się za pomocą radia działającego w systemie analogowym (w paśmie 150 MHz). Wieloletnie doświadczenie w kierowaniu ruchem pokazuje, że jest to dobry system, dzięki któremu udało się wielokrotnie uniknąć wypadku. Technologia analogowa nie pozwala jednak na jednoczesne nadawanie i odbieranie komunikatów, co wydłuża wymianę kluczowych informacji. Nowy system zapewni równoczesne połączenia oraz przesyłanie wiadomości tekstowych. Dodatkowo, do prowadzącego pociąg maszynisty dotrze jedynie ta informacja, która będzie dla niego przeznaczona. Maszynista nie będzie słyszał komunikacji między innymi maszynistami i dyżurnym ruchu. Pozwoli to na zminimalizowanie ryzyka popełnienia błędu i właściwą reakcję.

GSM-R zapewni nie tylko łączność głosową pomiędzy pracownikami, stanowić będzie „komunikacyjne serce” systemu Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) składającego się z dwóch podsystemów: GSM-R i ETCS poziom 2. System ETCS poziomu 2 za pośrednictwem GSM- R nadzoruje w sposób ciągły pracę maszynisty, reaguje w przypadku zignorowania komunikatów oraz ostrzeżeń. Jeśli pociąg przekroczy dopuszczalną prędkość, ETCS automatycznie zatrzyma pociąg.

Takie rozwiązanie wykorzystywane jest już na linii Warszawa - Trójmiasto. Wdrożenie na tej trasie nowoczesnego systemu sterowania ruchem kolejowym ERTMS/ETCS poziomu 2 pozwoliło w grudniu ub.r., na podniesienie prędkości pociągów do 200 km/h. Efektem było skrócenie czasu podróży na trasie z Warszawy do Gdańska. Najszybsze podróże zajmują ok. dwie i pół godziny. Po zabudowie systemu GSM-R i przebudowie ETCS pociągi mogłyby przyspieszyć do prędkości 250 km/h.