Maślane potyczki dyskontów. Co stoi za dawno niewidzianymi akcjami marketingowymi?

Klienci dyskontów mogą przecierać oczy ze zdumienia. Kostka masła w promocji jest za 3 zł. Ja też już nie pamiętam kiedy można było je kupić w takiej cenie, pamiętam za to 9 zł. Co się stało? Czy to tylko walka dyskontów o klienta czy efekt zmian tendencji rynkowych w cenach hurtowych i wielkości produkcji?

Na hurtowych rynkach, światowym oraz europejskim, masło stopniowo taniało w drugiej połowie 2022 roku. Ten trend był kontynuowany w styczniu. Średnia cena sprzedaży masła w zakładach przetwórczych w Unii Europejskiej pod koniec stycznia br. była niższa o 20% niż dwa miesiące wcześniej. Z kolei osłabienie notowań na rynkach hurtowych tworzyło przestrzeń do oferowania niższych cen masła konfekcjonowanego w handlu detalicznym. Sieci wykorzystały tę sytuację do wprowadzenia ofert promocyjnych na masło, które w ostatnim tygodniu pełni rolę swego rodzaju wabika na klientów.

ZOBACZ TAKŻE: Masło jest coraz tańsze? Wyścig Lidla i Biedronki trwa, markety obniżają ceny regularne na półkach

Produkcja masła w UE i Polsce jest na wysokim poziomie, a popyt na nie spada? Jakie są tego przyczyny i czy to dłuższy trend?

Spadkowi cen sprzyjała stabilna unijna produkcja. Po jedenastu miesiącach ubiegłego roku na terenie Unii Europejskiej wyprodukowano 1,6 mln ton masła, czyli tyle samo co w analogicznym okresie 2021 roku. W Polsce produkcja była wyższa o 5 proc. w relacji rocznej. Równolegle eksport masła z państw Unii na rynki krajów trzecich był niższy o 11 proc. niż przed rokiem. Istotny spadek odnotowano w sprzedaży do Chin, aż o 32 proc. w relacji rocznej. Dodatkowo masło taniało na rynku światowym. W styczniu 2023 roku poziom notowań był niższy 25 proc. w porównaniu do kwietniowego szczytu oraz o 14 proc. niż rok wcześniej.

Dane z sektora producentów wyrobów mleczarskich, że w hurcie ceny śmietany czy mleka w proszku spadły nawet o kilkadziesiąt procent? Czy prawdopodobne są dalsze spadki cen wyrobów mleczarskich do poziomu np. 4-5 zł za masło w ofercie regularnej? Sprzyjałaby temu m.in. taniejąca energia na rynkach hurtowych oraz prognozy spadku inflacji.

Sytuacja w Polsce jest pochodną tego, co dzieje się w całej Unii Europejskiej. W ostatnich tygodniach na rynku europejskim taniało nie tylko masło, ale też proszki mleczne oraz część serów. Szybko obniżały się notowania masła, ale wysokie dynamiki spadku odnotowano też w przypadku odtłuszczonego i pełnego mleka w proszku oraz serwatki w proszku. We wskazanych grupach towarowych ceny sprzedaży w zakładach przetwórczych na koniec stycznia br. były od 13 do 35 proc. niższe niż przed rokiem. Na relatywnie stabilnym poziomie pozostały ceny serów. Ich notowania były też wyższe w relacji rocznej.

Czy spadek cen hurtowych tych artykułów rychło przełoży się na ceny detaliczne?

Wiele zależy od sytuacji w rolnictwie. Obecnie, pomimo osłabienia cen produktów mlecznych, barierą do głębszych i trwałych spadków pozostają koszty w produkcji rolnej. W ubiegłym roku produkcji mleka w UE była stabilna pomimo bardzo wysokich cen skupu. Był to efekt silnej presji kosztowej. Obecnie, przy spadku cen produktów mlecznych i spadku cen mleka surowego w skupie tym bardziej rolnicy nie będą zachęceni do rozwoju produkcji mleka. Jeśli koszty w rolnictwie nie obniżą się w taki sposób, aby utrzymać dodatnią rentowność produkcji, może okazać się, że w średnim terminie przestrzeń do obniżek cen produktów mlecznych będzie bardzo ograniczona.

ZOBACZ TAKŻE: Pożywne masło migdałowe. Prosty przepis na pastę z migdałów. Sycący przysmak na śniadanie i podwieczorek

Zaczęliśmy rozmowę od masła. Dlaczego akurat ono jest na pierwszej linii frontu, a jego cena argumentem dla przyciągnięcia klienta przez sieci handlowe?

Masło jest jednym z głównym artykułów mlecznych, które kupuje statystyczny Polak. W dodatku w ostatnim okresie jego ceny spadały, czego nie można powiedzieć o pozostałych produktach z tej kategorii. Pojawiła się więc możliwość, aby zaproponować klientom kuszące promocje.

Spodziewa się pan, że w najbliższym czasie takie cenowe potyczki z korzyścią dla klientów będą się odbywały na inne produkty? Niedługo wiosna, czas warzyw i owoców? Czy to co się dzieje ma mleczno-maślanym rynku może być zwiastunem, że szalejące ceny żywności są już za nami, słowem inflacja w odwrocie?

Spadające ceny surowców rolnych na rynku globalnym, stopniowy spadek cen surowców energetycznych oraz przedłużenie obniżonej stawki VAT na żywność będą tworzyły warunki do wyhamowania wzrostów cen detalicznych artykułów spożywczych w 2023 roku. Przedsiębiorstwa pozostają jednak pod presją wysokich kosztów. Spodziewamy się więc, że dynamika wzrostu cen istotnie zmniejszy się w 2023 roku. Materializacja takiego scenariusza oznaczałby, że żywność będzie drożała, ale już znacznie wolniej niż to miało miejsce w roku ubiegłym.