LZS na Pomorzu przygotowuje wyjątkową wystawę z okazji jubileuszu 75-lecia

- Początek to rok 1946 kiedy Samopomoc Chłopska wzięła pod swoje skrzydła LZS. Pierwsze LZS na Pomorzu to m.in Jaroszewy koło Skarszew, Marzęcino koło Nowego Dworu Gdańskiego, Starzyno koło Pucka oraz Pszczółki i Zblewo - mówi Jan Trofimowicz.

W 1952 roku powołano pierwszą radę wojewódzką. Od tego roku w prezydium działał Wacław Zaremba, który potem przez kilkadziesiąt lat (do lat 80-tych) pełnił funkcję przewodniczącego rady wojewódzkiej LZS.

Koniec lat 50-tych powstał LZS Morze Gdańsk. - Zawodnicy z całego ówczesnego województwa gdańskiego pod egidą jednego klubu zdobywali laury na MP i MP LZS.

Lata 60-te to spartakiady 1000-lecia. Wielodyscyplinowe zmagania począwszy od gromad poprzez powiaty, aż do finałów wojewódzkich. Województwo gdańskie należało do czołówki pod względem ilości spartakiad jak i poziomu sportowego.

Mecenat nad imprezami najczęściej obejmowały PGR-y. Szczególnie silne były sekcje: kolarskie, zapasów, podnoszenia ciężarów i lekkiej atletyki.

W 1969 powstał WLKS (Wojewódzki Rolniczy Klub Sportowy), który skupiał sportowców wiejskich. Jego patronami były: Zjednoczenie Państwowych Przedsiębiorstw Gospodarki Rolnej i Wojewódzkie Zjednoczenie Przedsiębiorstw Mechanizacji Rolnictwa.

Nie byłoby sukcesów sportowców gdyby nie trenerzy. Talenty sportowe z niewielkich miejscowości i miasteczek wyławiali i szlifowali formę oddani trenerzy, od roku 1970 - zapasy (Reda i Oksywie - Henryk Borecki i Hieronim Pączek), strzelectwo (Starogard Gdański - Henryk Cesarczyk), kajaki (Sztum - Jerzy Rychlik), siatkówka żeńska (Starogard Gdański - Piotr Pałubicki, Nowy Dwór Gdański - Kazimierz Matys, Urszula Jażdżewska), siatkówka męska (Pruszcz Gdański - Ryszard Wojnowski, Elbląg - Stefan Waśko, Eugeniusz Olszewski), łucznictwo (Wielki Kack - Franciszek Żywicki), piłka nożna (Pelplin, Maciejewo - Bogdan Kłodda, Pruszcz Gdański - Jerzy Szaławiga), lekka atletyka (Puck - Waldemar Płomień, Pruszcz Gdański - Hieronim Głogowski, Andrzej Semborowski, Mieczysław Łukasik, Elbląg - Bożena Glegoła, Kartuzy - Edmund Felchner, Bolesławowo - Jan Niewitecki, Sztum - Franciszek Kaczmarek, Kościerzyna - Gerard Sadowski, Starogard Gdański - Wiktor Nowacki, Czarna Woda - Marek Gliwicki, Malbork - Stanisław Wysoczyński, Kwidzyn - Tadeusz Lidak, Lębork - Izydor Malinowski, Pelplin - Albin Zielke, Nowy Dwór Gdański - Maciej Kantecki), kolarstwo (Lębork - Zygmunt Petk, Pruszcz Gdański - Lucjan Stefanek, Kartuzy, Leźno - Jerzy Wróbel, Sztum - Mieczysław Dobreńko, Nowy Dwór Gdański - Tadeusz Drążkowski, Malbork - Marian Uchlik, Czarna Woda - Zdzisław Beling, Kwidzyn - Franciszek Hermanowicz, Elbląg - Daniel Ingielewicz, Charbrowo - Jan Rożkowski), podnoszenie ciężarów (Elbląg - Bogdan Dobrzyński, Pruszcz Gdański. - Stanisław Filipowicz, Starogard Gd. - Paweł Strechlau, Ryszard Zimorski, Nowy Dwór Gdański. - Mieczysław Nowak, Tczew - Roman Waruszewski, Wejherowo, Bolszewo - Rejnhold Mein, Kościerzyna, Wielki Klincz - Kazimierz Kreft, Lębork, Nowa Wieś Lęborska - Jan Filipów.

W niełatwych latach 80. o sile Wojewódzkiego Zrzeszenia LZS stanowiły kluby:JLKS Sopot, LKS Neptun Pruszcz, LKS Puck, LKS „Agro - Kociewie” Starogard Gdański, LKS Cartusia Kartuzy, GLKS Morena Żukowo. Ponadto sport wyczynowy uprawiano w: MLKS Kościerzyna, MLKS Wietcisa Skarszewy, LKS Orkan Wielki Kack, MLKS Wierzyca Pelplin, GLKS Spartan Tczew, MLKS Posejdon Gdańsk, MLKS Mewa Gniew, LKS Spółdzielca Walichnowy, MLKS Orlęta Reda, LKJ W siodle Gdańsk.

- Aż 5-cio krotnie klasyfikację generalną LZS zwyciężała reprezentacja Pucka, ponadto zwyciężały reprezentacje: Trąbek Wielkich (1981), Skórcza (1983), Choczewa (1987) oraz Starogardu Gdańskiego (1988). Najczęściej w finałach festynu występowały reprezentacje Rad Gminnych Zrzeszenia LZS z: Choczewa i Trąbek Wielkich i Starogardu Gd. 9-krotnie, a pucczanie 8-krotnie.

Później okres transformacji, odcięcie finansowania centralnego i z kilkudziesięciu etatów zostały zaledwie dwa a później jeden. „Wózek ciągnęli” nieprzerwanie oddani bez reszty - wiceprzewodniczący i przewodniczący RW LZS Wiesław Szczodrowski i Danuta Janczak z Pszczółek, kierownik biura, księgowa z LZS-ami związana nieprzerwanie od 1969 roku do dnia dzisiejszego. Od kilku lat kierownikiem biura jest jej córka Magdalena. Dziś mózg naszej organizacji w wojewódzkim zrzeszeniu - dodaje Trofimowicz.

Co będzie można zobaczyć na wystawie z okazji 75-lecia?

- Wspomnieć chcemy olimpijczyków z rodowodem LZS, m.in: Andrzeja Grubbę, który zaczynał w LZS Zelgoszcz, Czesława Langa - zaczynał w MLKS Baszta Bytów, Andrzeja Wrońskiego z GLKS Morena Żukowo, Bernadetę Blechacz - WLKS Neptun, Tadeusza Wojtasa - LKS Neptun Pruszcz Gdański, Grzegorza Gajdusa z LKS Pomorzanka Skórcz, Kazimierza Zimnego - zaczynał karierę w LZS Tczew, Wojciecha Tyszyńskiego z MLKS Victoria Sztum, Leszka Kosedowskiego z LZS Pelplin i najliczniejszą grupę olimpijczyków z LKS Nadwiślanin Kwidzyn i JLKS Sopot - dodaje. Na wystawie chcemy przypomnieć ogromny wkład pracy i osiągnięcia szkół rolniczych, które działały w strukturach LZS. Choćby liczne medale począwszy od lat 60. na Mistrzostwach Polski Szkół Rolniczych piłkarzy ręcznych z Technikum Melioracji w Gdańsku-Oruni, medale MP Szkół Rolniczych w grach zespołowych Rusocin - koszykówka dziewcząt, Pruszcz Gdański i Nowy Staw - siatkówka dziewcząt, osiągnięcia na MP m.in w LA: (szkoły w Skórczu, Rzucewie, Kłaninie i Owidzu), łucznictwie: (Bolesławowo), turystyce (Przodkowo).

Wystawa ma też pokazać dorobek turystów m.in osiągnięcia i trofea klubów turystycznych, z których najsilniejszym był w latach 60. LKT Iskra Malbork z siedzibą w Szymankowie. Klub miał ponad 350 motorów! Silne struktury miały także Rotor Rusocin i POM Kolbudy. Przez lata „Matką turystów” była Agnieszka Murawska z Przodkowa. Ekipa pod jej kierunkiem zdobywała największe osiągnięcia na najważniejszych imprezach w turystyce kwalifikowanej w Polsce!

Jan Trofimowicz zapewnia, że na wystawie będzie miejsce, by przypomnieć osiągnięcia najaktywniejszych kół, Rad Gminnych LZS oraz Rad Miejsko-Gminnych LZS. I tu znów - prawdziwe perełki, jak choćby LZS Sokół Strzelno, z gminy Puck. Kilkanaście razy zwyciężał w rywalizacji wojewódzkiej. Jego liderami od początku do dziś są: Józef Białk i Brunon Ceszke.

- Każda pamiątka, fotografia, proporczyk, medal, dyplom, puchar, część stroju sportowego, sztandar, myśl o innym sportowcu przywołują wspomnienia, wywołują emocje. Czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie życie bez sportu, rekreacji, turystyki, bez kibicowania? Chyba nie - mówi Trofimowicz. - Mam chyba to szczęście, że wyrosłem w rodzinie nauczycielskiej w Ełganowie, gdzie Ojciec - Jan senior był długoletnim nauczycielem wychowania fizycznego, działaczem LZS, a śp. Mama - Zofia, była dyrektorem szkoły w Ełganowie ponad 30 lat. Jako Harcmistrz ZHP prowadziła drużyny zuchowe i harcerskie, przez lata spisywała historię oświaty w Gminie Trąbki Wielkie, ja w ponad 20 lat stworzyłem 9 tomów o sołectwie Ełganowo, stąd miłość do historii, którą tworzymy każdego dnia - choć często nie zdajemy sobie sprawy. Mam świadomość, że gdybym nie podjął się archiwizacji, spotkań, wyjazdów, gdybym nie zarywał nocy, to wiele bezcennych pamiątek, wiele pięknych historii ludzi poszłoby w zapomnienie - mówi Jan Trofimowicz.

- Wspólnie z m.in. ojcem w czynie społecznym wybudowaliśmy w 2001 roku boisko sportowe wraz miejscami do siedzenia - mieliśmy spory udział w powstaniu zaplecza sportowego i świetlicy wiejskiej przy boisku, na którym grali m.in Maciej Płażyński i Arkadiusz Rybicki. W Ełganowie do dziś jest muzealny pokój pełen pamiątek, m.in. po przedwojennej Macierzy Szkolnej i gdańskich Polakach.

Jan Trofimowicz apeluje: - Jeśli ma ktoś zdjęcia, dokumenty, artykuły prasowe, proporczyki, medale, puchary, plakietki, chusty, plakaty, dyplomy - stary sprzęt sportowy - motocykle, rowery, piłki, obuwie sportowe i stroje wszelkiej maści, sanki, narty, łyżwy, oszczepy, dyski, wiosła, kajaki, rękawice bokserskie, kaski, bloki startowe, sztandary, sztangi itd. Odezwijcie się, Państwo. (Kontakt telefoniczny: 508 738 161). To ostatni moment, by zachować wspólne dziedzictwo dla kolejnych pokoleń. Warto pamiętać, że w czasach powojennych to LZS poprzez sport, podobnie jak Ochotnicze Straże Pożarne na wsiach, łączyły autochtonów i tych mieszkańców, którzy przybywali tu np. z Kresów.