Koronczarska robota – Żuławy pełne niespotkanych zdobień. Znikają piękne, niepowtarzalne detale architektury [ZDJĘCIA]

Zasiedlanie Żuław było procesem wieloetapowym. W trakcie tego procesu domy i budynki gospodarcze były przebudowywane, remontowane i przystosowane według bieżącej mody lub potrzeb zamieszkujących rodzin. W różnych miejscowościach na terenie Żuław i Mierzei Wiślanej zachowały się jeszcze piękne detale świadczące o mistrzach w swoim fachu w stolarce i budowlance.

Podróżując po żuławskiej równinie łatwo dostrzec różnorodność ozdobnych detali. Na wielu domach widoczny jest fachwerk czyli efektowny układ konstrukcji ryglowej taki układ można zaobserwować m.in. na budynku z 1747 roku w Lubieszewie – kolonii.

W budynkach murowanych i ceglanych dekoracja występowała często w postaci fryzów zna przemiennie cofniętych i wysuniętych cegieł. Na budynkach gospodarskich (stajnie) częstym motywem był odlew głowy konia.

Te elementy budownictwa pełniły funkcję rekreacyjną. Budowane z drewna, posiadały bardzo ozdobną formę wykończenia tak zwane laubzekiny. Budynki wznoszone od końca XIX wieku wyposażono w ganki od razu. Wówczas ich wykończenie było takie jak całego budynku. W domach, w których ganek dobudowywano później niż powstał pierwotny budynek wyraźne są różnice w kompozycji i wykończeniach.

Laubzekin – tak często spotykana forma ozdobna żuławski ganków to ozdobny ornament wycięty cienką piłą w deskach. Umieszczano go na szczytach budynków ganków czasami laubzekiny były ornamentem ozdobnych otworów okiennych.
W laukzekinach widać precyzję i pewną rękę wykonawcy a każdy wzór powstawał dzięki pomysłom i fantazji stolarzy. Motywem, który można zobaczyć na wielu starych domach są: gwiazdy, plecionki z rozetkami, wieloramienne tarcze, motywy liści i kwiatów, spiralne wici roślinne, kratki. Taka misterna snycerka przywodzi na myśl holenderskie koronki.

Na wielu nadporożach drzwi żuławskich domów znajdują się inskrypcje. Często są to skróty BH (Bau Herr), które poprzedzają imię i nazwisko właściciela domu lub litery BM (Bau Meister) oznaczające budowniczego. W inskrypcjach często podana jest data budowy domu lub monogram właściciela.

CZYTAJ TAKŻE: Oddział Chorób Zakaźnych przenosi się z Gdańska do Gdyni. Ważne informacje dla pacjentów!