Koronawirus na Pomorzu. Naukowcy walczą z epidemią. Co robią, by pokonać COVID-19?

Epidemia koronawirusa całkowicie zmieniła funkcjonowanie wielu sektorów gospodarki, a społeczeństwo właściwie z dnia na dzień musiało się dostosować do obostrzeń i restrykcji sanitarnych. Do bieżącej sytuacji musiał dostosować się również świat nauki.

Nie chodzi tu już tylko o wielki wyścig związany z opracowaniem szczepionki przeciwko SARS-CoV-2, która oddaliłaby pesymistyczną wizję wieloletniej walki z pandemią. Ośrodki naukowe reorganizują swoją pracę, aby wspomóc badania nad nowym patogenem, poznać jego charakter i zjadliwość, a finalnie wypracować strategię obrony przed wirusem. W prace angażują się aktywnie również polscy naukowcy i specjaliści.

Pomorscy naukowcy jako pierwsi w kraju wyizolowali kod genetyczny

Do jednego z największych osiągnięć trójmiejskich badaczy można zaliczyć uzyskanie pełnej sekwencji genetycznej koronawirusa SARS-CoV-2. Materiał został pobrany od zainfekowanego pacjenta z Pomorza, a następnie wyizolowano kod genetyczny w laboratoriach międzyuczelnianego wydziału Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

- Materiał genetyczny musi spełniać wiele norm jakościowych i ilościowych, aby możliwe było jego odkodowanie - tłumaczy dr Łukasz Rąbalski, adiunkt w Zakładzie Szczepionek Rekombinowanych Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG - GUMed. -

- W przypadku wirusów, których materiałem genetycznym jest jednoniciowy RNA stosuje się metody zwielokrotniające ilość materiału genetycznego. Standardowo, do tej pory, działo się to poprzez powielanie cząstek wirusowych w laboratoriach. Obecnie, dzięki osiągnięciom w dziedzinie biologii molekularnej, można zastosować krótszą drogę bez konieczności hodowli wirusa.

Osiągnięcie pomogło i pomaga zrozumieć naturę wirusa oraz jego zmienność, chociażby w kontekście ognisk epidemii występujących w innych częściach świata.

Koronawirus. Na Pomorzu także trwają prace nad szczepionką

Z kolei trójmiejscy naukowcy pod kierownictwem prof. dr hab. Piotra Skowrona, kierownika Katedry Biotechnologii Molekularnej UG, włączyli się w badania związane z konstrukcją szczepionek, co zaowocowało powstaniem nowej technologii. Teraz dzięki ich zaangażowaniu, nowa koncepcja może być wykorzystywana do opracowania skutecznej ochrony przed wirusem.

- Firma BioVentures Institute we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim opracowała technologię molekularną konstrukcji rekombinowanych szczepionek i leków biologicznych nowej generacji, która jest obecnie stosowana do opracowania szczepionki przeciw COVID-19 - informuje dr Beata Czechowska-Derkacz, rzecznik prasowy Uniwersytetu Gdańskiego. - Ta innowacyjna technologia opiera się na konstrukcji sztucznych (czyli nieistniejących w naturze) białek za pomocą wektorowo-enzymatycznego, uorganizowanego powielania kodującego epitopy odcinka DNA.

Technologia posiada zarówno krajowe, jak i międzynarodowe patenty i jest obecnie wykorzystywana nie tylko do badań nad koronawirusem, ale także wobec innych patogenów.

Koronawirus to nie tylko praca laboratoryjna

O różnorodności ośrodków zaangażowanych w walkę z COVID-19, świadczą również badania pracowników Zakładu Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki, którzy opublikowali w międzynarodowej prasie naukowej wskazówki prowadzenia resuscytacji u pacjentów z infekcją SARS-CoV-2.

- Autorzy podkreślają możliwość wykonywania zabiegów resuscytacyjnych u krytycznie chorych pacjentów z COVID 19, wentylowanych w pozycji na brzuchu, bez ich odwracania na plecy - mówi Joanna Śliwińska, rzecznik prasowy GUMed.

- Pozwala to zaoszczędzić czas, jak również uniknąć potencjalnie niebezpiecznych powikłań podczas obracania chorego.

W Grudziądzu testują leki kardiologiczne u pacjentów z COVID-19

Zaawansowane prace są prowadzone między innymi przez naukowców Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy. Tam, po uzyskaniu zgody Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych rozpoczęły się badania kliniczne, których przedmiotem są leki kardiologiczne mające wspomóc proces wyzdrowienia.

- To leki powszechnie znane. Pierwszy jest stosowany w leczeniu zaburzeń rytmu, takich jak migotanie przedsionków oraz częstoskurcze nadkomorowe i komorowe. Drugi podawany jest pacjentom z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową – wyjaśnia prof. Jacek Kubica, prorektor ds. badań naukowych UMK oraz kierownik Katedry Kardiologii i Chorób Wewnętrznych CM UMK.

- Oba działają antagonistycznie wobec kanałów jonowych. Na podstawie wcześniejszych badań na hodowlach komórkowych wykazano, że zablokowanie tych kanałów w komórkach człowieka ogranicza inwazję i rozprzestrzenianie się wirusa.

Terapia została już zastosowana wobec kilku pacjentów jednoimiennego szpitala w Grudziądzu. Pierwsze obserwacje dają pozytywny wydźwięk, a naukowcy z Bydgoszczy chcieliby rozszerzyć badania również na inne ośrodki medyczne w Polsce.

To dopiero początek walki z koronawirusem

Do obecnej sytuacji epidemicznej dostosowują się także jednostki przyznające granty, które organizują szybkie ścieżki konkursowe. Przypomnijmy, że Narodowe Centrum Nauki przyznało dofinansowanie dwóm gdańskim ośrodkom badawczym. Naukowcy z Politechniki Gdańskiej otrzymali pieniądze na opracowanie metody analitycznej, która sprawdza interakcję między wirusem a komórką wykorzystując przy tym elektrody zawierające kryształki diamentów. Beneficjentem grantu został też zespół dr hab. Eweliny Król z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG-GUMed. W tym wypadku głównym zadaniem badaczy jest modyfikacja białka wirusa, które wyeliminuje wzmacnianie przebiegu kolejnych infekcji.