Im się należy prawie 30 tys. zł z ZUS. Oto jak się o nie starać - zasady

Skontaktowała się z nami Czytelniczka z Inowrocławia.

- Niedawno nagle zmarł mój mąż. Miał 61 lat. Pracował na etacie, do emerytury zostały mu niecałe cztery lata. Niestety, nie doczekał jej, a tak na nią czekał. Mąż był członkiem OFE. Czy należą mi się z ZUS i OFE jakieś pieniądze po mężu? Jak się o nie starać? Dodam, że mamy dzieci? Czy one też mogą wnioskować o pieniądze? - pyta Czytelniczka.

Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego, wyjaśnia, że nasza Czytelniczka musi się udać się do OFE, do którego należał jej mąż.

- Składa tam wniosek o wypłatę środków i przedkłada dokumenty dotyczące wspólności majątkowej. Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w ramach wypłaty transferowej (bezgotówkowej) przekazana zostanie na subkonto Czytelniczki i rachunek w OFE. Pozostała część dzielona będzie pomiędzy osoby wskazane przez jej męża za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku - zaznacza Krystyna Michałek.

Jak dodaje, gdyby Czytelniczka miała z mężem rozdzielność majątkową, to wszystkie środki w ZUS-ie i OFE przekazywane są osobom wskazanym przez zmarłego, a w przypadku ich braku wchodzą w skład spadku.

Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS i OFE podlegają podziałowi m.in. w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej czy śmierci. W przypadku śmierci są wypłacane osobom wskazanym przez zmarłego lub spadkobiercom. Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w okresie trwania wspólności majątkowej przekazywana jest na subkonto i rachunek w OFE współmałżonka (brak wypłaty gotówkowej). Pozostała część dzielona jest pomiędzy osoby wskazane przez niego za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku.

Jeśli zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim, to wszystkie środki z OFE i subkonta są wypłacane osobom wskazanym lub spadkobiercom.

W sytuacji, gdy zmarły miał subkonto w ZUS i nie był członkiem OFE lub kiedy był członkiem OFE, a całość środków została już przekazana na subkonto w ZUS w wyniku realizacji procesu suwaka bezpieczeństwa i członkostwo w OFE zostało wykreślone, podział środków na wniosek osoby uprawnionej zaczyna się w ZUS. W pozostałych przypadkach podział środków zaczyna się w OFE.

Jeśli podział środków zaczyna się w OFE, to w ciągu 14 dni od podziału otwarty fundusz emerytalny zawiadamia ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w OFE i jaki jest udział tych osób w tych środkach. Następnie ZUS w ten sam sposób dzieli środki zapisane na subkoncie. Zarówno w przypadku otrzymania zawiadomienia o podziale środków z OFE, jak i wpływu do ZUS-u wniosku o wypłatę środków z subkonta, Zakład ma 3 miesiące na to, aby podzielić środki zapisane na subkoncie.

Osoby, które są członkami OFE, a także które urodziły się po 31 grudnia 1968 roku i nie przystąpiły do OFE, mogą za życia dokonywać zmian osób uposażonych i zmieniać ich udział procentowy w dziedziczeniu zgromadzonych środków. Warto na bieżąco aktualizować dane adresowe osób uprawnionych do dziedziczenia. Osoby, które są członkami OFE, nawet jeśli zadecydowały o zaprzestaniu odprowadzania składek do OFE, taką zmianę dyspozycji powinny zgłosić w OFE.

- Warto wiedzieć do którego OFE należał zmarły, bo w obecnym stanie prawnym ZUS może udzielić informacji odnośnie członkostwa osoby zmarłej w OFE jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia - mówi Krystyna Michałek.

Co się dzieje ze środkami z subkonta w momencie przejścia na emeryturę?

Jeśli ubezpieczony w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego rezygnuje z aktywności zawodowej i przechodzi na emeryturę w wieku powszechnym (60 lat w przypadku kobiet, 65 lat w przypadku mężczyzn), to jego środki zgromadzone na subkoncie w ZUS, uwzględniane są w podstawie przyznanego mu świadczenia emerytalnego.

Inaczej jest w przypadku ubezpieczonych, którzy korzystają z tzw. emerytur wcześniejszych – wtedy środki zgromadzone na rachunku w OFE i zewidencjonowane na subkoncie w ZUS przekazywane są na dochody budżetu państwa. Jest to niezbędny warunek uzyskania tego rodzaju świadczenia.

Nie zawsze po śmierci ubezpieczonego rodzina ma prawo do dziedziczenia środków zapisanych na subkoncie w ZUS. Jeśli zmarły skończył 65 lat i miał przyznaną emeryturę docelową, to wypłata tych środków nie przysługuje.

- Osoby uposażone mogą wówczas otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne, tj. wypłatę gwarantowaną, ale tylko wtedy gdy nie minęły 3 lata od pobrania pierwszej emerytury docelowej przez zmarłego. Po 3 latach pobierania emerytury– wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana - podsumowuje regionalny rzecznik ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.