Utworzenie tego rodzaju sił zbrojnych było jedną z pierwszych decyzji, jaką podjął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski.
W dekrecie został zawarty oficjalny rozkaz:
„Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć marynarkę polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego, szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych”.
Rok 1929. Na zdjęciu życie codzienne marynarzy na krążowniku ORP Bałtyk. Marynarz sygnałem na trąbce zwołuje zbiórkę na pokładzie. Marynarka polska została utworzona na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego z dnia 28 listopada 1918 roku, podkreślając w ten sposób polskie aspiracje do Pomorza.
Utworzenie tego rodzaju sił zbrojnych było jedną z pierwszych decyzji, jaką podjął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. W dekrecie został zawarty oficjalny rozkaz - „Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć marynarkę polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego, szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych”.
140 km linii brzegowej
Tak wyglądał początek długiej i niezwykle zawiłej drogi, która prowadziła do stworzenia infrastruktury przybrzeżnej, a także rozwoju wyposażenia Marynarki Wojennej w niezbędne okręty bojowe i patrolowe. Na mocy traktatu wersalskiego Polska otrzymała 140 km linii brzegowej, a także szereg praw względem Wolnego Miasta Gdańska, wśród nich możliwość korzystania z portu oraz nadrzędną obsługę celną. Bardzo szybko okazało się jednak, że jest potrzeba stworzenia samodzielnego portu, który pełniłby zarówno funkcje handlowe, stając się filarem gospodarki II RP, jak i funkcje wojenne, będąc gwarantem bezpieczeństwa.
Serce polskiej Marynarki zaczęło bić w Gdyni, która w kolejnych latach przeszła ogromną transformację, z niewielkiej wsi o charakterze rolno-rybackim do tętniącego życiem miasta.
Budowa „Tymczasowego Portu Wojennego i Przystani dla Rybaków” zaczęła się w 1923 roku. W tym samym roku wpłynęła pierwsza zagraniczna jednostka - francuski statek SS Kentucky.
Intensyfikacja działań
Dwa lata później ruszyła budowa Portu Wojennego z prawdziwego zdarzenia, który został zlokalizowany na Oksywiu. Równolegle z zapleczem przybrzeżnym rozpoczęła się próba wyposażenia polskiej Marynarki Wojennej w okręty. Marynarze rozpoczynali pracę na niewielkich torpedowcach sprowadzanych z Niemiec, a także na kanonierkach. Następnie flota została wzbogacona o “ptasie” trałowce, czyli „Czajkę”, „Jaskółkę”, „Mewę” i „Rybitwę”. Intensywny rozwój wyposażenia rozpoczął się dalej w latach 30. Wtedy też rozpoczęto budowę portu wojennego w Helu.
Dzięki wsparciu wielu organizacji i społecznym zbiórkom było możliwe zakupienie okrętów podwodnych oraz niszczycieli, wśród nich słynnej „Błyskawicy”, która dziś dumnie cumuje przy Nabrzeżu Pomorskim w Gdyni jako okręt - muzeum. Każdy nowy nabytek stanowił wielkie wydarzenie nie tylko dla światka marynarskiego, ale również dla całego społeczeństwa. Każde uroczyste powitanie było szeroko komentowane i relacjonowane w prasie, a także przyciągało wielu mieszkańców miasta.
Eksperci oceniają, że w ciągu 20-lecia międzywojennego polska Marynarka Wojenna zdecydowanie rozwinęła swój potencjał. Pomimo problemów finansowych udało się zrealizować szereg inwestycji i zgromadzić pokaźną flotę. Niestety, rok 1939 przekreślił marzenia o dalszym zbrojeniu tego sektora sił zbrojnych.
Skala ataku niemieckiego agresora była tak duża, iż polskie jednostki szybko zostały pozbawione możliwości obronnych.
Nie zmienia to faktu, iż nasze okręty pełniły dalej służbę włączając się w kolejnych latach II wojny światowej w działania aliantów.
Na listopadowej kartce z kalendarza widzimy marynarza, który sygnałem na trąbce zwołuje zbiórkę na pokładzie krążownika ORP Bałtyk. Jednostka została zbudowana w 1899 roku i służyła francuskiej Marynarce Wojennej, jednak w swojej historii pełniła funkcje głównie na dalekich wodach kolonialnych. W okresie francuskim krążownik nosił nazwę d’Entrecastaux.
Następnie po 28 latach służby trafił w ręce twórców polskiej Marynarki Wojennej i z początku nosił nazwę „Król Władysław IV”. Natomiast w lipcu 1927 roku po raz pierwszy podniesiono polską banderę nadając nazwę ORP Bałtyk.
Jednostka pełniła funkcje edukacyjne, reprezentacyjne i mieściła Szkołę Specjalistów Morskich. ORP Bałtyk przejęli niemieccy żołnierze i po krótkim czasie użytkowania statek został zezłomowany. Warto zaznaczyć, że ostały się kotwice, które obecnie można podziwiać na ul. Piłsudskiego, a także przed budynkiem Akademii Morskiej na Oksywiu.
Czy wiesz, że...
ORP Pomorzanin
Był pierwszym okrętem wykorzystywanym przez polską Marynarkę Wojenną. Jednostka została zakupiona przed admirała Józefa Unruga 1919 roku od niemieckiej spółki.
Na początku okręt pełnił funkcje hydrograficzne, ORP Pomorzanin zakończył swoją działalność w 1932 roku.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
