Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak mógłby wyglądać punktowiec przy ul. Chłodnej w Gdańsku? Zobacz wyjątkowy projekt! Rozmawiamy z architekt Katarzyną Matyją

Kamil Kusier
Kamil Kusier
Jak mógłby wyglądać punktowiec przy ul. Chłodnej w Gdańsku? Zobacz wyjątkowy projekt! Rozmawiamy z architekt Katarzyną Matyją
Jak mógłby wyglądać punktowiec przy ul. Chłodnej w Gdańsku? Zobacz wyjątkowy projekt! Rozmawiamy z architekt Katarzyną Matyją Przemyslaw Swiderski
Śródmieście w Gdańsku, a raczej Dolne Miasto, choć niezwykle popularne wśród gdańszczan i turystów, to nadal skrywa wiele tajemnic, nawet i przed mieszkańcami. Jedną z nich stara się odkryć Katarzyna Matyja, architekt i absolwentka Akademii Sztuk Pięknych, która przedstawiła nam koncepcję przebudowy punktowca przy ul. Chłodnej 1 w Gdańsku, o którym sama napisała, że to asymilacja autsajdera.

Jak mógłby wyglądać punktowiec przy ul. Chłodnej w Gdańsku?

- Gdańsk od paru pokoleń jest moim miastem rodzinnym, dlatego postanowiłam skupić się na problemach, które niechętnie podejmowane są przez zamieszkujących je architektów – mówi Katarzyna Matyja. - Okres po II wojnie światowej to problem ciągle brakujących mieszkań. Zagwarantowanie mieszkańcom dachu nad głową wymuszało budowanie prostych bloków z prefabrykatów, które musiały powstawać w błyskawicznym tempie, przy zminimalizowanych kosztach. Czasy te zainspirowały mnie do podjęcia problemu budowania obiektów mieszkalnych prefabrykowanych w miastach.

„Nigdy nie wyburzaj, nigdy nie usuwaj ani nie zastępuj, zawsze dodawaj, przekształcaj i wykorzystuj ponownie!” - Anne Lacaton & Jean-Philippe Vassal

Jak podkreśla nasza rozmówczyni, to, jak wyglądać powinien punktowiec, rodziło wiele ytań, zwłaszcza m.in. na funkcję jaką pełnił oraz z uwagi na obecne standardy budownictwa.

- Zadawałam sobie to pytanie, czy lepszą decyzją będzie pozostawienie punktowca w niezmienionej formie, czy może jednak podjęcie próby interwencji, która pozwoli na wpisanie się obiektu w charakter dzielnicy i jednocześnie polepszy komfort zamieszkiwania mieszkańców bloku – dodała Katarzyna Matyja.

Punktowiec przy ulicy Chłodnej 1 w Gdańsku to blok mieszkalny wybudowany w latach 70. XX wieku na potrzeby pracowników zatrudnionych w gdańskiej rafinerii. Przewidziane rozwiązania przestrzenne oraz zaprojektowane mieszkania o niezmiernie małej powierzchni nie odpowiadają obecnym standardom budownictwa mieszkaniowego. Obecna forma obiektu i jego usytuowanie nie nawiązuje relacji z otoczeniem. Budynek pozostaje autsajderem tej dzielnicy.

Dlaczego jednak to budynek przy ul. Chłodnej 1 stał się obiektem zainteresowań absolwentki architektury z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku?

- To budynek znacznie wystający ponad otaczającą go historyczną zabudowę zarówno najbliższego otoczenia, całej ulicy Łąkowej oraz dzielnicy – odpowiada Katarzyna Matyja. -Dodatkowo budynek jest odsunięty względem zabudowy pierzei i to pokazuje jego indywidualne potraktowanie w trakcie projektowania. Budynków o takiej samej bryle jest dużo na terenie Gdańska, więc zapewne dlatego wejście do klatki znajduję się od strony podwórka, a nie od strony którejś z trzech otaczających go ulic. To jedne z wielu argumentów wskazujących na to, że budynek został "wstawiony" na działkę, zupełnie zatracając kontekst miejsca, otoczenia, czy historię. A projekty i podejście zespołu architektów Lacaton&Vassal uświadomiły mi, że nie trzeba wyburzać bloku, by nawiązywał relacje z otoczenie i był lepszym miejscem dla mieszkańców. Właśnie dlatego postanowiłam wybrać tę lokalizację.

Przeprowadzanie zmian w okolicy punktowca rozpoczęto od ulicy Chłodnej. Nienadające się do zamieszkania kamienice przy ulicy Chłodnej 9 i 10 z przełomu XIX-XX wieku - zostały w 2019 roku oddane do użytku.

Jak przypomina Katarzyna Matyja, w ramach Programu Rewitalizacji, który jest inicjatywą miasta Gdańsk, na terenie Dolnego Miasta wszystkie remonty mają zostać zrealizowane do czerwca 2023 roku. Planowana metamorfoza będzie dotyczyć między innymi ulic Królikarnia, Chłodna, Stefanii Sempołowskiej i Reduta Dzik. Wymieniona zostanie kamienna kostka i chodniki, dodatkowo pojawi się oświetlenie, ławki oraz inne elementy. Ponadto przebudowana zostanie podziemna sieć gazowa, wodociągowa, sanitarna oraz odwodnienie.

CZYTAJ TEŻ: Co dalej z Placem Wałowym? Inwestycja opóźni się minimum o rok. Biuro projektowe musi zapłacić karę umowną.

- Na terenie otaczającym budynek planowane są inwestycje, jednak nie dotarłam, do żadnej informacji wskazującej, iż jest jakaś planowana inwestycja dotycząca punktowca oraz placu zieleni znajdującej się przed nim – dopowiada Katarzyna Matyja. - Czytając oraz przyglądając się prowadzonym działaniom na terenie Dolnego Miasta jak i samej ulicy Chłodnej, da się zauważyć iż mamy do czynienia z pozytywną gentryfikacją dzielnicy. Co mnie bardzo zasmuciło, ale było też kolejnym argumentem przemawiającym za tym, żeby zwrócić uwagę miasta Gdańsk na to miejsce i na zainwestowanie w nie.

Budynek i jego otoczenie

- Nadanie obiektowi nowego wyrazu pozwalającego na asymilację ze starą i nową tkanką dzielnicy Dolne Miasto. Odnosząc się do zasady „nigdy nie burzyć” wypowiedzianej przez duet architektów Lacaton&Vassal postanowiłam możliwie nie ingerować w strukturę i konstrukcję budynku – tłumaczy nasza rozmówczyni. - W tym celu postanowiłam otoczyć budynek tarasami i balkonami, oraz dodać nową, drugą skórą budynku, która będzie stanowiła jego nową elewacje. Dotychczasowe elewacje na niektórych poziomach będą pełnić funkcje ścian wewnętrznych, a okna po wyjęciu ściany podokiennej stanowią przejście do nowo projektowanej części.

Co z tarasami, które opierają się na niezależnej od budynku konstrukcji?

- Nieregularny kształt tarasów i nałożona na całą elewację stalowa siatka oraz pnącą się na tarasach roślinność tworzą miękką formę budynku, neutralizując brutalną bryłę kanciastego i dominującego budynku – dodaje Katarzyna Matyja. -Zaprojektowane z ażurowej kształtki ceramicznej ogrodzenie akcentuje historyczną linię zabudowy, w której miejscu do II wojny światowej znajdowały się kamienice. Zastosowanym materiałem nawiązując do cegły czerwonej i żółtej, chętnie stosowanej w tej dzielnicy. W ażurowym ogrodzeniu wprowadzono dwa wejścia - jedno prowadzące do budynku, a drugie do ogrodu - zlokalizowane w miejscu drzwi wejściowych do dawnych klatek schodowych kamienic.

Zwrócenie uwagi na detale. Historyczne nawiązanie do ul. Wierzbowej

Jak tłumaczy architekt zlokalizowanie głównego wejścia do budynku od ulicy Łąkowej zapewnia mieszkańcom bezpośrednią komunikację w kierunku ulicy Łąkowej.

- Masyw ściany nieistniejących kamienic ma symbolizować nasada wierzb po obu stronach ażurowego ogrodzenia – dodaje. - Dodatkowo wybór wierzby nie jest przypadkowy i łączy się z dawną nazwą ulicy Łąkowej, która pierwotnie była ulicą Wierzbową. Zaprojektowane ogrodzenie otacza teren przeznaczony wyłącznie dla mieszkańców budynku. Znajduje się tam ogród z tarasem akcentującym bezpośrednio po stronie zachodniej budynku obrys historycznych kamienic. Taras stanowi naturalne przedłużenie parteru i umożliwia zorganizowanie aktywności fitnessu, biesiadowania, plażowania w przestrzeni ogrodu.

- Na otoczonym zielenią tarasie zaprojektowałam m. in. płytkie kamienne korytka z wodą, które można przekroczyć dzięki drewnianym mostkom. Inspiracją do włączenia wody w aranżację ogrodu były dawniej znajdujące się na ulicy kanały melioracyjne – objaśnia Katarzyna Matyja.

Przestrzeń parteru. Czyli o tym, jak mieszkańcy mogą spędzać wolny czas

Na parterze zaprojektowana została przestrzeń rekreacji do wspólnego spędzania czasu. Przestrzeń ma zapewnić możliwość integracji mieszkańców poprzez odpoczynek, relaks czy wysiłek fizyczny.

Dodatkowo w budynku przewidziana została kawiarnia z punktem sprzedaży wyrobów piekarniczych i cukierniczych. Zaprojektowane przejście prowadzi bezpośrednio z klatki do lokalu, które dostępne jest wyłącznie dla mieszkańców bloku. Przy wejściu do klatki przewidziana została portiernia z osobą czuwającą nad obiektem.

Wejścia do budynku oraz przestrzenie wnętrz zostały przystosowane do korzystania przez osoby starsze, rodziny z małymi dziećmi czy osoby z niepełnosprawnościami. Materiały użyte na zewnątrz takie jak cegła, siatka oraz metal znalazły swoje zastosowanie również we wnętrzach. Wyróżnione ściany w strefie klubowej zostały pokryte tapetą z autorsko zaprojektowanym wzorem.

Mieszkania i apartamenty. Nawet 150 m2 w dwupoziomowym wydaniu

Katarzyna Matyja w swojej koncepcji przebudowy punktowca proponuje zwiększenie powierzchni jednostek mieszkalnych poprzez zaprojektowanie mieszkań jednopoziomowych i dwupoziomowych o metrażu od 48 do 150 m2.

- W mieszkaniach jednopoziomowych doprojektowany został taras i balkony zamykane szklaną ścianą osłonową – dodaje architekt. - Mieszkania dzięki temu zabiegowi uzyskują od 3 do 25 m2 dodatkowej powierzchni, znacznie poprawiające komfort życia mieszkańców. Apartamenty dwupoziomowe, powstały w wyniku połączenia w pionie dwóch mieszkań. Na I poziomie zaproponowane zostały balkony od strony wschodniej, a z pozostałych stron otwarty taras. Na tarasach posadowione zostały zielone pnącza w obszernych donicach. Przearanżowane i powiększone mieszkania mają dostęp do większej ilości światła i możliwość otwarcia na otaczające się widoki.

Przykład naszej rozmówczyni pokazuje, jak ważny w kontekście przebudowy, a zwłaszcza odbudowy Gdańska jest głos mieszkańców. A jak wam podoba się propozycja przebudowy punktowca przy ul. Chłodnej 1 w Gdańsku?

O autorce. Kim jest Katarzyna Matyja?

Katarzyna Matyja urodziła się w Gdańsku. W 2022 roku ukończyła gdańską Akademie Sztuk Pięknych na wydziale Architektury i Wzornictwa, na kierunku architektura wnętrz.

Dyplom magisterski, który obroniła z wyróżnieniem, realizowała u prof. Beaty Szymańskiej w Pracowni Architektury Wnętrz I.

W 2021 roku praca wystawiona została instalacja artystyczna pt. „Rozpad”, której nasza czytelniczka była współtwórczynią, na wystawie prac studentów polskich uczelni artystycznych „Kasandra”, która odbyła się w ramach V edycji Festiwalu „Scena w Budowie” w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie.

Zobacz zjawiskowy projekt autorstwa Katarzyny Matyi oraz to, jak okolica prezentuje się lotu ptaka!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

SIM Zagłębie inwestycje pow. zawierciański

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki