Grupa pasjonatów odszukała przedwojenne krzyże z cmentarza w Smołdzińskim Lesie [zdjęcia]

W wielu miejscowościach regionu słupskiego są przedwojenne cmentarze (zazwyczaj ewangelickie), na których pochowani są przedwojenni mieszkańcy tych ziem. Niektóre z tych miejsc są niemal zapomniane, inne zostały zrewitalizowane, niektóre mają nawet stałych opiekunów.

Poniemiecki cmentarz ewangelicki jest także w Smołdzińskim Lesie w gminie Smołdzino. Na jego terenie urządzono lapidarium, które jest miejscem pamięci i spoczynku dawnych mieszkańców. Niebawem do lapidarium wróci 10 kamiennych krzyży, które odnaleźli członkowie ze Słupskiego Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego "Gryf".

- To granitowe krzyże, które prawdopodobnie pochodzą z cmentarza w Smołdzińskim Lesie. Przez ponad 30 lat przeleżały w stodole – mówi Paweł Terlikowski, twórca Muzeum Regionalnego w Smołdzińskim Lesie.

W jaki sposób krzyże trafiły do stodoły jednego z mieszkańców Smołdzińskiego Lasu? Jeszcze w połowie lat 80. XX wieku pojawiła się inicjatywa, aby wmurować kilka krzyży ze starego cmentarza w ścianę miejscowego kościoła. W ten sposób mieszkańcy chcieli upamiętnić ludzi, którzy żyli tam przed 1945 rokiem.

Przedsięwzięcie jednak nie doszło do skutku. Za to zostały krzyże, które na poczet planowanych prac przewieziono z cmentarza do stodoły jednego z mieszkańców, aby tam je zmagazynować. Tak przeleżały ponad 30 lat.

- Ale dzięki temu krzyże są w dobrym stanie. Co prawda niektóre mają popękane fragmenty, ale kamień oparł się upływowi czasu, a przede wszystkim wpływowi warunków atmosferycznych. Wszystkie inskrypcje i nazwiska zmarłych są czytelne – informuje Paweł Terlikowski.

Po wyczyszczeniu i sklejeniu popękanych fragmentów funeralia trafią tam gdzie jest ich miejsce, czyli na cmentarz w Smołdzińskim Lesie. W ten sposób po raz kolejny Słupskie Stowarzyszenie Eksploracyjno-Historyczne "Gryf" wesprze Sołectwo Smołdziński Las w rozbudowie lapidarium.

Pasjonaci mają też plan, aby wydobyć z ziemi pomnik mieszkańców poległych na frontach I wojny światowej.

- Widoczny jest tylko fragment tego pomnika. Kiedy go wydobędziemy będzie również jednym z zabytkowych funeraliów lapidarium w Smołdzińskim Lesie – zapowiada Paweł Terlikowski.