GDYNIA DO PRZEGLĄDU: Czy lubimy wysokie podatki? Felieton Zygmunta Zmudy-Trzebiatowskiego

Cedry kuszą najniższym podatkiem, a co robi moje kochane miasto? Wzywa – i słusznie - do płacenia podatków w Gdyni. A nagrodą dla tych, którzy zrobią to po raz pierwszy (najwyraźniej ci którzy płacą od lat, tak wartościowi nie są) jest … możliwość wygrania samochodu. Zapytacie państwo, skąd się bierze samochody? Tak, ze sklepu. Pan prezydent pójdzie, kupi za pieniądze z naszych podatków i da komuś, kto zdecydował się też je płacić. Jakie to proste.

Wtedy przypomniałem sobie początek odrodzonej samorządności i postać Stefana Oleszczuka, burmistrza Kamienia Pomorskiego od 1990 roku, który zasłynął między innymi likwidacją w swojej gminie podatku od spadków i darowizn, mówiąc, że nie należy karać wdów i sierot. Swoją drogą, aby przypomnieć sobie nieco historii tego opisywanego przez media przypadku zarządzania gminą, sięgnąłem do rozmowy z autorem filmu „Wyjątkowa gmina”. Z rozmowy tej dowiedziałem się, że w Kamieniu udało się także rozwiązać nierozwiązywalny problem, czyli płacić urzędnikom dobrze (nawet lepiej niż ówczesnym pracownikom Urzędu Wojewódzkiego), ale jednocześnie zmniejszyć ich liczbę. Krótko mówiąc: więcej obowiązków – dobre zarobki. Notabene, gdy po kilku latach budżet gminy zaczął wykazywać nadwyżkę, radni obniżyli podatki do najniższych możliwych stawek, uznając, że celem miasta jest pobieranie tylko tylu pieniędzy, by wystarczyło na realizacje zadań. Nie żartuję – tak zrobili!

Ktoś powie – bajki grajki. Dziś samorządy mają o wiele więcej zadań, dokładanych im kolejnymi ustawami bez zapewnienia środków finansowych. To oczywiście prawda. Ktoś powie, że kolejna obniżka podatku dochodowego, w którymi samorządy mają bardzo istotny udział, znów przygnie je do ziemi i to prawda. Nawet jeśli dostaną rekompensaty, bo ich nie będą mogły przeznaczyć na wydatki bieżące. Tak, jest coraz trudniej – ale wszystkim. I tym w Cedrach i tym w Gdyni.

Jedni oferują najniższe podatki od środków transportu, inni – najwyższe podatki od nieruchomości. Jedni zapowiadają krew, pot i łzy, inni w chocholim tańcu organizują kolejną gale i płacą za nagrody. Jedni wiedzą, że w czasach pandemii, wojny i inflacji każdy grosz, który zostaje w kieszeni mieszkańca jest cenny, inni są zadowoleni, że zdarli z mieszkańców z tytułu z opłaty śmieciowej więcej niż było trzeba.

Jako radny pięciu kadencji wiem oczywiście, że lista potrzeb jest zawsze większa niż środki, którymi dysponuje samorząd. Mam też pełną świadomość narastających trudności. Zupełnie nie rozumiem natomiast, dlaczego nic nie wskazuje, by władze miasta miały jakąś strategie w tym zakresie. Ogłaszają priorytet dla komunikacji zbiorowej, tnąc połączenia i podnosząc ceny biletów. Obniżają standard w szkołach, tną zajęcia dodatkowe, łączą klasy a równolegle galują i bankietują. Mówią: nie ma kasy na kluczowe projekty, a cisną z budową najdroższego parkingu w dziejach miasta. Widząc jakąś strategię, można z nią dialogować i się do niej odnosić – gdy widzi się tylko zestaw przypadkowych, chaotycznych i sprzecznych ze sobą ruchów, chciałoby się zapytać: Czy leci z nami pilot?

Dla miłośników historii jeszcze jedna informacja: Stefan Oleszczuk już dawno nie jest burmistrzem Kamienia Pomorskiego. Ci, którzy ustanawiają maksymalne stawki podatków rządzą tu i ówdzie od ćwierć wieku. Wnioski jako całkiem nieoczywiste, pozostawiam szanownym czytelnikom.

*A ponadto uważam, że Polanka Redłowska nie powinna być sprzedana i powinna być ogólnodostępna (a podatki możliwie niskie).