Dwa patenty przyznane Wydziałowi Chemicznemu Uniwersytetu Gdańskiego. Nowe substancje będą przełomem w leczeniu raka?

Rak dotyka ponad 100 milionów ludzi na całym świecie. Każdego roku diagnozuje się około 15 milionów nowych przypadków choroby, a koszty jego leczenia i opieki nad pacjentami przekraczają bilion dolarów rocznie.

W leczeniu ostrej białaczki, chłoniaków, guzów litych czy wielu guzów tkanek miękkich powszechnie stosuje się związki mające szkielet 9,10-antrachinonowy w swojej strukturze. Niestety główną wadą antybiotyków antracyklicznych jest ich wysoka kardiotoksyczność i skłonność do generowania lekoodporności w komórkach nowotworowych traktowanych takimi związkami. Dlatego też zapotrzebowanie na nowe związki o wyższej aktywności przeciwnowotworowej jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej medycyny.

Być może już całkiem niedługo wynalezieniem takich substancji będzie mógł poszczycić się Uniwersytet Gdański. Urząd patentowy przyznał uczelni dwa patenty na wynalazki, które mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu nowotworów. Ich przedmiotem są nowe substancje aktywne oparte na pochodnych antrachinonu a także sposób ich otrzymywania oraz układy molekularne zawierające w budowie pierścienie antrachinonu.

Nowe związki, otrzymywane niestosowanymi do tej pory metodami, posiadają właściwości cytostatyczne, hamujące podział komórek nowotworowych. Ich cechą charakterystyczną jest także zmniejszona kardiotoksyczność, która pozwala na ich zastosowanie w niższych dawkach terapeutycznych przy jednoczesnej zwiększonej cytotoksyczności względem komórek nowotworowych i wolniejszym generowaniem oporności. Nowe metody wytworzenia pochodnych antrachinonu umożliwiają ich szybsze i bardziej wydajne wytwarzanie.

Twórcami wynalazków są prof. dr hab. inż. Tadeusz Piotr Ossowski i dr Paweł Niedziałkowski z Katedry Chemii Analitycznej Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego.

W tym roku to już kolejny sukces naukowców tego wydziału. W pierwszym półroczu otrzymali również patenty z UPRP na wynalazek pt. "Sposób otrzymywania pochodnej uracylu (5-selenocyjanianouracylu)" i "Chemical compounds applicable as diagnostic markers of inflammation and tumors, the method of their preparation, diagnostic kit and method of diagnosing inflammatory processes and epithelial tumors", czyli "Związki chemiczne mające zastosowanie jako markery diagnostyczne stanów zapalnych i guzów, sposób ich przygotowania, zestaw diagnostyczny oraz metoda diagnostyki procesów zapalnych i guzów nabłonkowych".

Twórcami pierwszego z wynalazków są prof. dr hab. Janusz Rak, dr Marta Sosnowska, dr Samanta Romanowska i dr Lidia Chomicz-Mańka z Zespołu Sensybilizatorów Biologicznych z katedry Chemii Fizycznej Uniwersytetu Gdańskiego, drugiego zaś - prof. dr hab. Adam Lesner oraz dr Natalia Gruba z Zespołu Analityki i Nanodiagnostyki Biochemicznej z Katedry Technologii Środowiska Uniwersytetu Gdańskiego.