Dom Literatury w byłym rosyjskim domu kultury. "Będziemy angażowali autorów z Ukrainy i Białorusi"

W połowie marca 2022 r. "Dziennik Bałtycki" poinformował, że w związku z zakończeniem umowy najmu lokalu, Gdańskie Nieruchomości wezwały najemcę do niezwłocznego opróżnienia i wydania zajmowanego lokalu.

„Wolne słowo. Autorzy przeciw autokracji” to gdański pomysł na zagospodarowanie kamienicy przy ul. Długiej 35, która do tej pory służyła rosyjskiemu domowi kultury. Budynek po 60 latach przejęło miasto i przekazało go na rzecz nowego projektu kulturalnego, który będzie służył m.in. autorom i autorkom ze wschodu tworzącym w Gdańsku.

"Wolne słowo" jest częścią programu Gdańsk Miasto Literatury, który docelowo, jako Dom Literatury znajdzie swoją lokalizację w sercu Starego Miasta – w dawnej ochronce przy ulicy Sierocej. Natomiast na czas remontu budynku przy Sierocej projekt będzie realizowany przy ulicy Długiej 35.

- Długa 35 będzie miejscem projektu kulturalnego o nazwie "Wolne słowo. Autorzy przeciw autokracji". To projekt, którego nazwa symbolicznie nawiązuje do zniszczonego przez Rosjan legendarnego charkowskiego Domu Słowo, „pomnika” awangardy i wolności twórczej, który jako reprezentujący skazaną przez agresora na eksterminację kulturę ukraińską stał się jedną z pierwszych ofiar machiny wojennej Putina - mówi Dulkiewicz. - My w Gdańsku bardzo mocno wierzymy, że kultura, słowo, literatura jest jednym z nośników życia społecznego, jednym z czynników kształtującym społeczeństwa, narody, wspólnoty. W kontekście wojny na Ukrainie decyzja programowa dla działalności w tym miejscu była oczywista. Dla nas istotne jest, aby było to dom słowa, dom wolnego słowa, rozmowy, bo wierzymy, że słowo jest nośnikiem zmiany i idei.

W budynku przy ul. Długiej 35 będą prowadzone m.in. działania wokół kultury i literatury ukraińskiej.

- Będziemy angażowali autorów z Ukrainy i Białorusi, ale także wszystkich twórców, którzy musieli uciekać ze swoich ojczyzn. Wolne Słowo będzie także centrum programu rezydencyjnego ICORN dla pisarzy uchodźców - oznajmia prezydent Gdańska.

Urząd Miejski w Gdańsku podaje, że projekt "Wolne Słowo" jest istotnym elementem programu kulturalnego Gdańska, który w roku 2023 zamierza przystąpić do sieci miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury.

- Nazwa tego projektu nawiązuje zarówno do tradycji Wolnego Miasta Gdańska, jak i do kluczowej dla budowania współczesnych relacji społecznych problematyki wolności słowa (wolności twórczej, prawa do prawdy) jako fundamentalnej wartości ekosystemu demokratycznego, a jednocześnie podstawowego narzędzia przeciwstawiania się propagandzie i dezinformacji, które napędzają reżimy autorytarne - informuje Marta Formella z Urzędu Miejskiego w Gdańsku. - Nazwa "Wolne Słowo" nawiązuje także do zniszczonego przez Rosjan legendarnego charkowskiego Domu Słowo.

Środki na uruchomienie projektu pochodzą z budżetu kulturalnego Gdańska. Zostały przesunięte z budżetu programowego i wynagrodzeń oddziału Dom Chodowieckiego i Grassa (oddział GGM), którego działalność w związku z rozpoczętym procesem inwestycyjnym i przekazaniem na ten cel obiektu przy ul. Sierocej w tym roku i w latach kolejnych nie będzie kontynuowana.

- Planowane jest także współfinansowanie projektu Gdańsk Miasto Literatury ze źródeł zewnętrznych - dodaje Marta Formella.