Debata "Dziennika Bałtyckiego": Fotowoltaika. Jak produkować własny prąd? Instalacja, korzyści, koszty

Z danych Polskich Sieci Energetycznych wynika, że 1 grudnia 2020 rok moc zainstalowanych w Polsce instalacji fotowoltaicznych wynosiła 3,7 GW. Jeśli porównamy ją z analogicznym okresem 2019 okaże się, że wzrosła niemal trzykrotnie.

W lipcu zacznie się nabór do trzeciej edycji programu "Mój prąd". Co przewiduje, do kogo jest kierowany i jakie korzyści da.

26 maja odbyła się organizowana przez naszą redakcję debata „Fotowoltaika. Jak produkować własny prąd? Instalacja, korzyści, koszty”.

Udział w dyskusji wzięli:

• Martin Zmuda, Specjalista ds. Paneli Fotowoltaicznych z firmy Energa Obrót;
• Piotr Grygiel, adiunkt dydaktyczny na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej;
• Agnieszka Spodzieja, Główny Ekolog BOŚ Oddział Gdańsk;
• Marcin Gregorowicz, Kierownik Działu Doradców Energetycznych z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Czy każdy może mieć swoją słoneczna elektrownię i znacznie ograniczyć rachunki za energię? Z jakimi kosztami należy się liczyć decydując na fotowoltaikę i jak szybko zwraca się inwestycja? Eksperci i przedstawiciele firm odpowiadali podczas debaty na najważniejsze pytania.

- Pierwowzór zjawiska, które zachodzi w ogniwach fotowoltaicznych został odkryty w roku 1839 przez Aleksandra Becquerela - zaznaczył na wstępie Piotr Grygiel z Politechniki Gdańskiej. - Typowe ogniwo fotowoltaiczne najczęściej składa się z dwóch połączonych warstw krzemu, które oświetlone zaczynają wytwarzać prąd elektryczny.

Ramowy panel fotowoltaiczny fotowoltaiczny waży do 12 do 16 kg na metr kwadratowy.

- Technologia fotowoltaiki rozwija się dynamicznie . Mamy całe spektrum paneli do wyboru , także pod względem ich mocy - mówił Martin Zmuda z Energa Obrót. - Obecnie w zdecydowanej większości instalowane są moduły monokrystaliczne, których zakres mocy jest bardzo szeroki. Moduły o mocy 350-400 Wp mają wymiary 1,7 m na 1 metr. Moduły i większej mocy mają większa powierzchnię. To ważne ponieważ instalacja fotowoltaiczna powinna być szyta na miarę potrzeb klienta.

Większość producentów określa w kartach gwarancyjnych żywotność modułów na ok 25-30 lat. Nie oznacza to, że po tym okresie są do wyrzucenia. Spada jednak ich wydajność o procent określony przez producenta. Z reguły jest to mniej o ok. 20 proc. w porównaniu z nowym modułem.

- Szacuje się obecnie, że żywotność paneli fotowoltaicznych to około 40-50 lat - dodał Piotr Grygiel z PG. - Zanim panel zostaną dopuszczone na rynek, przechodzi bardzo rygorystyczne testy wytrzymałości.

Panel są m.in. bombardowane bryłami lodu o średnicy min. 25 mm.

- Montaż paneli fotowoltaicznych na dachu czy gruncie nie wymaga pozwolenia budowlanego. Odstępstwem są sytuacje gdy instalacja fotowoltaiczna na budynku przekracza 3 metry wysokości albo budynek jest wpisany do rejestru zabytków. Wówczas powinniśmy uzyskać pozwolenie od odpowiedniego urzędu. W pozostałych przypadkach instalacje o mocy do 50 kW nie wymagają pozwolenia - powiedziała Agnieszka Spodzieja, Główny Ekolog BOŚ Oddział Gdańsk.

Pomorze jest najdalej na północ wysuniętym obszarem kraju. Czy tutaj są dobre warunki dla fotowoltaiki?

- Patrząc na mapy pogodowe, najlepszym regionem kraju pod względem nasłonecznienia jest Lubelszczyzna, ale pomorze niewiele pod tym względem odstępuje, tak jak i reszta kraju - zauważył Marcin Gregorowicz z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. - Nie powinniśmy mieć zatem pod tym względem obaw.

Instalacja fotowoltaiczna to nie tylko panele na dachu.

- To co widzimy na wielu dachach to jedynie część instalacji. Poza modułami jej sercem jest tzw. falownik inaczej zwany inwerterem, nieprzetwarzającym prąd stały na prąd zmienny płynący do instalacji domowej. To dwa najważniejsze elementy. Pomiędzy modułami i falownikiem, montowane są zabezpieczenia, między falownikiem a instalacja wewnątrz jest kolejna skrzynka bezpiecznikowa. Taka instalacja zasila bieżące potrzeby klienta. Najprościej mówiąc, jeżeli produkujemy energie od razu ją zużywany w ramach tzw,. autokonsumpcji. Kiedy produkcja energii przewyższa bieżące zapotrzebowanie, nadwyżka wysyłana jest bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej i lokalny operator sieci, tę nadwyżkę „ magazynuje” w wirtualnym magazynie. W okresie kiedy nasza produkcja z instalacji fotowoltaicznej będzie mniejsza niż zapotrzebowanie możemy skorzystać ze zmagazynowanej wcześniej nadwyżki - wyjaśnił Martin Zmuda. - Idealnym rozwiązaniem jest w okresie od marca do września produkowanie energii z nadwyżką, która może być wykorzystana w okresie jesienno zimowym.

Pierwszą rzeczą jaką należy zrobić gdy decydujemy się na instalację fotowoltaiczną jest audyt zapotrzebowania na energię. Bierze się zużycie energii z ostatniego roku i uwzględnia ewentualne dodatkowe urządzenia elektryczne, które chcemy zainstalować, jak chociażby pompa ciepła czy klimatyzacja.

- Taki audyt u klienta obejmujący także powierzchnię pod instalację , możliwość przeprowadzenia tras kablowych itp. Wykonywany jest przez naszych doradców bezpłatnie - dodał Martin Zmuda z Energa Obrót.

- Przeciętnie koszt fotowoltaicznych instalacji przydomowych to ok 20-30 tys. zł, czyli około 4 tys. zł za 1 kW mocy - mówiła Agnieszka Spodzieja z BOŚ.

Ile można zaoszczędzić dzięki instalacji fotowoltaicznej? Koszt samej instalacji PV może zwrócić się po kilku latach, potem już wypracowujemy zyski na niższych rachunkach.

- Jako bank robimy takie kalkulacje, ale mamy także wiele konkretnych przykładów z życia wziętych. Przykładowo, rodzina czteroosobowa, dom o pow. 150 m kw, ogrzewany pompą ciepła o mocy 8 kW, koszt około 30 tys. Instalacja fotowoltaiczna o mocy 6 kW kosztowała 24 tys. zł. Mamy tutaj zetem produkcję energii cieplnej i elektrycznej z fotowoltaiki, która zasila instalację cieplną, Koszt inwestycji to ok. 54 tys. zł. Dzięki tej inwestycji rocznie na rachunkach udaje się zaoszczędzić około 3,5 tys. do 4 tys. zł. Roczne koszty ogrzewania wynoszą około 1200 zł. Gdyby ogrzewanie było gazowe lub sieciowe koszt wyniósłby ok. 4,5-5 tys. zł.

Jak wybrać dobrego dostawce fotowoltaiki, jak skontaktować się z doradcą, jak oszacować wielkość instalacji, jakie dotacje dostępne są w ramach programu Mój prąd czy Czyste powietrze? Zapraszamy do obejrzenia zapisu debaty.