Czystsze powietrze w Gdańsku? Miasto liderem wśród dużych polskich miast. "To chwilowy spadek zanieczyszczenia zamiast dłuższej tendencji"

- Rząd PiS rzadko chwali nasze miasto Gdańsk i jego władze więc tym bardziej warto odnotować ten fakt - napisał niedawno na Facebooku wiceprezydent Gdańska ds przedsiębiorczości i ochrony klimatu, Piotr Borawski. - Ministerstwo Klimatu i Środowiska w przesłanym liście nie tylko informuje, że w naszym mieście jest najlepsze powietrze spośród miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców, ale informuje, że dzięki prowadzonej przez nas polityce, na podstawie prowadzonych przez ich badań, zrobiliśmy w latach 2018-19 największy postęp aby tę jakość jeszcze poprawić. Dziękujemy i zapraszamy wszystkich do Gdańska! - dodał.

Tak zastępca prezydent Gdańska ds. ochrony klimatu opisał dokument, który dotarł niedawno do Urzędu Miejskiego z Ministerstwa Środowiska i Klimatu. Potwierdzał on przyznanie Gdańskowi statusu lidera wśród miast pow. 100 tys. mieszkańców, w rządowym badaniu "Miasto z klimatem" w kategorii dot. czystości powietrza.

Badanie "Miasto z klimatem" dotyczące czystości powietrza. Gdańsk liderem!

W badaniu wzięło udział ponad 250 miast z całej Polski. Opierało się ono na danych zebranych przez Główny Urząd Statystyczny i Inspekcję Ochrony Środowiska. W ocenie jakości powietrza badano średnioroczne stężenie pyłu PM10 oraz średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu.

Jak czytamy w dokumencie podpisanym przez ministra klimatu Michała Kurtykę wskaźnik stężenia pyłu PM10 w Gdańsku z roku 2018 na rok 2019 zmalał o 32,62 proc. - z 32,5 mikrograma na metr sześcienny na 21,9 μg/m3. Z kolei średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu spadło o 47,62 proc. z 2,1 ng/m3 na 1,1 ng/m3. Ogółem daje to postęp rzędu 40,12 proc., najwyższy wśród polskich miast pow. 100 tys. mieszkańców, które zgłosiły się do badania.

Choć tytuł ten został przyznany Gdańskowi w listopadzie, to publikacja listu ministra klimatu na początku stycznia przez władze Gdańska wywołała spore poruszenie wśród lokalnych społeczników.

Miejski aktywista: "Nagrodzono jednoroczny spadek zamiast sprawdzić wieloletni trend"

Roger Jackowski, miejski aktywista i radny dzielnicy Wrzeszcz Dolny, wskazał - w oparciu o dane z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, że w badanym okresie zanotowano spore spadki, ponieważ wcześniej był wysoki wzrost zanieczyszczenia powietrza. Spadek nie obniżył poziomu nieczystości do poziomu sprzed wzrostu zanieczyszczenia. Wskazał też, że badaniu pominięto najbardziej szkodliwy pył PM2,5.

- Nagrodzono jednoroczny spadek zamiast sprawdzić wieloletni trend - mówi Roger Jackowski. - Tymczasem statystyki pokazują, że zanieczyszczenia pyłem PM10 w ciągu ostatnich 10 lat w Gdańsku oscylują na podobnym poziomie i żadnego trwałego trendu spadkowego nie ma. Jednocześnie w znacznie ważniejszej kategorii zanieczyszczenia groźniejszym pyłem PM2,5 mamy wyraźnie odczuwalne pogorszenie sytuacji. Jeśli chodzi o ochronę powietrza, to nie można powiedzieć, że miasto nic nie robi, niemniej są to działania zdecydowanie niewspółmierne do skali potrzeb. Można zastanawiać się czy wynika to z braku pieniędzy czy raczej z nieobecności tematu jakości powietrza na liście priorytetów władz. Jeżeli wymieniamy rocznie ok. 200-300 pieców a mamy ich w mieście kilkanaście tysięcy i jeśli miasto mające budżet liczony w miliardach złotych rocznie przeznacza na dotacje do wymiany pieców "oszałamiającą" kwotę 2,2 mln zł to widać wyraźnie, że temat po prostu nie jest priorytetem decydentów.

W porównaniu do miast takich jak Kraków, Wrocław czy Warszawa, a z lokalnego podwórka np. Sopot, to działania władz Gdańska są po prostu mizerne. W tych miastach piece wymienia się tysiącami a dotacje do wymiany pieców są znacznie wyższe. U nas mówi się o liczbach między 200 a 300 wymienionych pieców rocznie - dodaje Jackowski.

Roger Jackowski zwraca też uwagę, że wiatry od morza - które przynoszą nam czyste powietrze - są w ostatnich latach zimą coraz słabsze, a co za tym idzie - zanieczyszczenie pyłem PM2,5 rośnie. Jego zdaniem rozmieszczenie stacji pomiarowych w Gdańsku nie daje rzetelnego obrazu jakości powietrza w mieście.

- Obserwujemy propagandę sukcesu zamiast uczciwego przyznania jak duży jest to problem. Kolejny problem to liczba i lokalizacja stacji pomiarowych. Oficjalnych stacji jest za mało, zaś stacja śródmiejska na Górze Gradowej nie spełnia zasad rozporządzenia ministra środowiska. Stacja powinna być reprezentatywna dla miejsca zamieszkiwanego przez ludność. Jeżeli lokuje się ją na górze, znacznie wyżej niż obszary zamieszkane i na terenie zalesionym, to nie jest to reprezentatywne. Stacja powinna zostać przeniesiona na teren bliżej poziomu morza, np. na Dolne lub Główne Miasto. Aktualne dane dot. Śródmieścia są moim zdaniem niewiarygodne - mówi Roger Jackowski.

Według aktualnych danych ze stacji pomiarowych zarówno przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska jak i Fundację Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Gdańsk-Gdynia-Sopot stan powietrza w Trójmieście (1 stacja w Sopocie, 3 stacje w Gdyni - na Pogórzu, w Śródmieściu oraz w Dąbrowie i 5 stacji w Gdańsku - na Szadółkach, we Wrzeszczu, w Nowym Porcie, na Stogach i w Śródmieściu) jest dobry lub bardzo dobry. Wygląda to lepiej niż jeszcze kilka zim temu, gdy stacje pomiarowe podawały negatywne wyniki.