Czy zdrowe produkty mogą szkodzić? Zobacz, jakie jedzenie wcale nie jest korzystne dla organizmu. Najlepiej nie jedz go za często!

Osoby, które chcę prawidłowo się odżywiać i dbać o profilaktykę chorób, chętnie sięga po produkty polecane jako korzystne dla zdrowia. Problem w tym, że wiele z nich nie dorasta do pozytywnych opinii, jakie krążą na ich temat. W rzeczywistości jednak lepiej więc unikać ich regularnego, a zwłaszcza nadmiernego spożycia.

Popularność nie do końca zdrowych produktów może wynikać z faktu, że odkrycia na ich temat są stosunkowo nowe. Niedoceniane niekorzystne działanie na organizm często ma też związek z wysokim stopniem przetworzenia żywności, przez który traci ona swoje cenne działanie prozdrowotne, zyskując związki niepożądane lub szkodliwe w nadmiarze. Regularne jedzenie konkretnych produktów może ponadto sprawić, że staną się źródłem zbyt dużych ilości składników pewnych składników odżywczych albo zanieczyszczeń. Dlatego sięgając po nie częściej należy brać pod uwagę również skład reszty diety.

Warto zastanowić się, skąd konkretnie biorą się rozbieżności pomiędzy tym, co zalecane i naprawdę zdrowe? Powody mogą być różne, a dla wielu artykułów spożywczych jest ich więcej niż jeden.

• Produkt zawiera nadmierny dodatek cukru, soli, tłuszczu i/lub występują w nim sztuczne dodatki do żywności, których obecność nie jest wcale wymagana, bo można by było z nich zrezygnować lub zastąpić tymi bardziej naturalnymi.
• W produkcie wykrywa nadmierny poziom zanieczyszczeń. Dotyczy to zwłaszcza pokarmów odzwierzęcych oraz roślinnych pochodzących z rejonów, gdzie stosuje się nadmierne ilości nawozów i środków ochrony roślin czy występuje skażenie środowiska.
• Produkt zapewnia zbyt pokaźne dawki korzystnych związków, które nie powinny być spożywane w nadmiarze, ponieważ nie są szybko i sprawne usuwane z organizmu – dotyczy to zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczu (zwłaszcza witaminy A) czy składników mineralnych, szczególnie takich jak żelazo, fluor czy selen.
• W produkcie obecne są związki antyodżywcze, które w najlepszym przypadku uniemożliwiają wchłanianie towarzyszących im składników (np. mineralnych w bogatych w błonnik produktach zbożowych), mogą też jednak zaburzać gospodarkę niektórymi składnikami zwłaszcza u podatnych na to osób, np. jodu w przypadku bogatych w glukozynolany warzyw kapustowatych. Pewne metody obróbki produktów pozwalają pozbywać się ich lepiej niż inne, np. moczenie nasion, ich kiełkowania i fermentacja rozkłada fityniany lepiej niż gotowanie i pieczenie, a gotowanie bez przykrywki pomaga znacznie zmniejszyć zawartość glukozynolanów w brokule czy kapuście.

Jedzenie, które uważa się za korzystne dla zdrowia, nie zawsze do końca tym, co finalnie konsumujemy – może bowiem stawać się szkodliwe na skutek przygotowania do spożycia. Są to mniej oczywiste wady artykułów spożywczych.

Po pierwsze to sytuacja, gdy polecany produkt wymaga obróbki termicznej. Zdrowe jedzenie poddane ogrzewaniu, zwłaszcza intensywnemu, np. na patelni czy grillu, nie tylko traci cenne składniki (m.in. witaminy, antyoksydanty czy zdrowe kwasy tłuszczowe omega-3), ale też zyskuje szkodliwe czy nawet toksyczne składniki – dotyczy to zwłaszcza związków odpowiadających za rumiany kolor dań oraz produktów rozkładu tłuszczów, do których należą kwasy tłuszczowe typu trans, nadtlenki, polimery i inne.

Zobacz: Tych produktów nie powinno się jeść! Oto najbardziej niezdrowe jedzenie, które warto ograniczyć, a najlepiej całkiem unikać.

Może być też tak, że sam surowiec jest zdrowy, ale przetwarzanie pogarsza jego właściwości, sprawiając, że gotowy produkt staje się źródłem łatwo przyswajalnej energii. Dotyczy to produktów rozdrobnionych, gotowanych, suszonych, ekstrudowanych (tzw. dmuchane pieczywo i ziarna). W takiej formie żywność bardziej tuczy i sprzyja zaburzeniom metabolicznym.