Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Czy język kaszubski można chronić lepiej?

M. Adamkowicz, R. Gębuś
Senator Kazimierz Kleina wnioskuje o strategię dla województwa

Język kaszubski znajduje się pod ustawową ochroną jako jedyny język regionalny w Polsce, ale to, czy podejmowane na jego rzecz działania są wystarczające, pozostaje sprawą dyskusyjną.

Senator Kazimierz Kleina, przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego, od lat postuluje, aby władze regionalne wzięły większą odpowiedzialność za przyszłość kaszubszczyzny. Krokiem w tym kierunku miałoby być opracowanie i przyjęcie przez samorząd województwa pomorskiego stosownej strategii.

- Mimo podejmowanych wysiłków język kaszubski wciąż jest zagrożony wymarciem, dlatego musimy podejmować działania, które pozwolą na zachowanie tego wyjątkowego dziedzictwa - uważa Kazimierz Kleina. - To obowiązek, jaki przejęliśmy po naszych przodkach.

Zdaniem parlamentarzy, powinien zostać wypracowany taki model działania samorządów i organizacji pozarządowych, m.in. Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, który pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie środków przeznaczonych na naukę i ochronę języka kaszubskiego. A są to pieniądze niemałe. Tylko w tym roku z budżetu państwa przewidziano na ten cel ponad 127 mln zł.

Pomysłów na wykorzystanie środków nie brakuje. W grę wchodzą nie tylko zajęcia lekcyjne, lecz także edukacja nauczycieli, promocja języka, badania naukowe itd.

- Przyjęcie strategii byłoby sygnałem dla rządu, że także samorząd wojewódzki widzi potrzebę większego i skoordynowanego wsparcia dla ochrony języka regionalnego - mówi senator Kleina. - Strategia mogłaby również sugerować niektóre organizacyjne i administracyjne rozwiązania, które mogłyby być wspólnym przedsięwzięciem samorządów i organizacji pozarządowych.

W tym miejscu parlamentarzysta robi zastrzeżenie:

- Nie chcę nikomu zabierać kompetencji ani wprowadzać zmian na siłę. Na początek potrzebna jest dyskusja zainteresowanych podmiotów.

Taka na przykład, jak się obecnie toczy wokół pomysłu utworzenia Akademii Języka Kaszubskiego.

- Grupa samorządowców spotkała się po to, żeby przemyśleć, czy tworzenie Stowarzyszenia Akademii Języka Kaszubskiego ma sens - mówi Alicja Zajączkowska, doradca burmistrza Lęborka. - Wspólnie doszliśmy do wniosku, że tak. Niższe dotacje na naukę języków mniejszościowych powodują, że tym mocniej należy pokazać, że warto wspierać ich naukę. Na spotkaniu rozmawialiśmy o projekcie statutu stowarzyszenia, przedstawionego przez senatora Kazimierza Kleinę, a także jaka powinna być składka. Najprawdopodobniej dojdzie też do kolejnego spotkania w tej sprawie.
W niedawnym spotkaniu poświęconym AJK udział wzięli m.in. poseł Teresa Hoppe, burmistrz Lęborka Witold Namyślak, burmistrz Bytowa Ryszard Sylka, wójt gminy Przywidz Marek Zimakowski, zastępca wójta gminy Luzino Marzena Meyer, sekretarz gminy Cewice Marzena Krakowiak oraz sekretarz gminy Kobylnica Sławomir Ziemianowicz.
Marszałek Mieczysław Struk przyznaje, że pomysł strategii ochrony, rozwoju i promocji języka kaszubskiego nie jest mu obcy i że udzielił senatorowi Kleinie odpowiedzi w tej sprawie.

- Samorząd Województwa Pomorskiego otacza szczególną dbałością liczne inicjatywy kulturalne związane z Kaszubami, ich tradycją i dniem dzisiejszym - zapewnia marszałek, dodając, że "samorząd finansuje bądź sponsoruje - w bardzo licznych formach - zarówno instytucje kultury związane z kulturą kaszubską, jak i organizacje pozarządowe (w ramach konkursu grantowego) oraz pojedynczych twórców (stypendia i nagrody specjalne marszałka). Obowiązujące dokumenty strategiczne pozwalają wspierać inicjatywy dotyczące kultury regionalnej w szerokim zakresie. Nasze działania oraz - wynikające z obowiązku ustawowego - działania instytucji państwowych, dedykowane nauce języka kaszubskiego zapewniają autentyczną dbałość zarówno o jego ochronę, jak i rozwój".

- Zapewne jest jeszcze wiele do zrobienia w tej materii, na przykład poprawa kontaktu dzieci czy młodzieży z żywą kulturą, żywym językiem, ale wydaje się, że można ku temu dążyć wykorzystując istniejące narzędzia i uwarunkowania prawne - ocenia samorządowiec. - Aby jednak wzmocnić nasze działania, będę chciał włączyć do przyszłorocznego konkursu dla organizacji pozarządowych priorytet poświęcony inicjatywom na rzecz ochrony, rozwoju i promocji języka kaszubskiego. Jestem przekonany, że wśród naszych organizacji nie braknie odpowiednio kompetentnych do przeanalizowania tego problemu i sformułowaniu wniosków na przyszłość.

Mieczysław Struk zapewnia, iż podczas prac nad powstawaniem obowiązującej Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 generalną zasadą w budowaniu mechanizmu rozwojowego było myślenie filozofią programów wynikających z SRWP, unikając strategii sektorowych, o ile nie ma ustawowego obowiązku ich tworzenia. Stąd też po przyjęciu wspomnianego dokumentu przez Sejmik Województwa Pomorskiego wiele istniejących wówczas strategii tematycznych zostało uchylonych.

- Oczywiście samorząd województwa otwarty jest na wszelkie działania służące umacnianiu tożsamości regionalnej, wierząc, że odpowiedni efekt zapewnić mogą jedynie połączone wysiłki różnych środowisk - podkreśla Mieczysław Struk. - Wydatną pomocą w tej materii są również zapisy Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. To dzięki jej postanowieniom Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji może przyznawać dotacje podmiotowe (to bardzo ważne!) w obrębie zadań służących zachowaniu i rozwojowi języka regionalnego.

W ostatnich dniach wpłynęła do marszałka Struka przygotowana w Kancelarii Senatu RP ekspertyza "Sytuacja języków mniejszościowych i regionalnych w Europie. Wymiar finansowy. Rekomendacje dla Polski", która może być "asumptem do dalszej dyskusji nad efektywnością działań poświęconych ochronie i rozwojowi języka kaszubskiego i całej kultury kaszubskiej".

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki