Coraz mniej osób chodzi w Polsce do kościoła! Spadły wskaźniki religijności w całym kraju. Jak wypadają pomorskie diecezje? Nowe dane

Msze święte i przyjmowanie komunii - dane o Kościele w Polsce

W 2019 roku w niedzielnej eucharystii uczestniczyło 36,9 proc katolików, podczas gdy do komunii świętej przystąpiło 16,7 proc. Oznacza to, że w stosunku do 2018 roku wskaźnik dominicantes – czyli katolików uczestniczących w niedzielnych mszach – jest niższy o 1,3 proc. Natomiast wskaźnik communicantes – czyli osób przystępujących do komunii świętej – niższy o 0,6 proc. Dane zebrane podczas dorocznego liczenia wiernych w parafiach, które odbyło się 20 października 2019 r., opracował Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.

- Prezentowane dane wskazują, że instytucjonalne ramy Kościoła katolickiego w Polsce nieco słabną. Po okresie intensywnego rozwoju struktur oraz organizacji Kościoła w Polsce w minionych dekadach, w epidemię wkroczyliśmy już przy słabnącej nieco sile instytucjonalnej – komentuje ks. Wojciech Sadłoń, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, i podkreśla, że badanie przeprowadzono jeszcze przed wybuchem pandemii.

Ile osób uczestniczy w mszach św.?

Najwyższy wskaźnik katolików uczestniczących w mszach odnotowano w diecezjach:

• tarnowskiej (70,8 proc.),
• rzeszowskiej (62,1proc.)
• i przemyskiej (58,5 proc. ).

Najniższy zaś:

• w szczecińsko- kamieńskiej (23,3 proc.),
• łódzkiej (23,6 proc.)
• oraz koszalińsko-kołobrzeskiej (23,8 proc.).

Biorąc pod uwagę wskaźnik osób przystępujących do komunii świętej, to najlepiej było w diecezjach:

• tarnowskiej (26,1 proc.),
• przemysko-warszawskiej (26 proc.),
• białostockiej (22,7 proc.).

Najgorzej zaś w diecezjach:

• koszalińsko-kołobrzeskiej (11,1 proc. ),
• szczecińsko-kamieńskiej (10,9 proc.)
• i sosnowieckiej (10,9 proc.).

Jak wyglądała sytuacja w archidiecezji gdańskiej?

Wskaźnik uczestnictwa w mszach wyniósł tu 35 proc. To oznacza, że spadł, bo w 2018 r. było to 37,2 proc.
Z kolei wskaźnik przyjmowania komunii wyniósł 17,2 proc. i też jest niższy (w poprzednim roku - 18,3 proc.). Jeśli wziąć pod uwagę oba te kryteria, to na tle wszystkich polskich diecezji religijność w archidiecezji gdańskiej można by było uznać za średnią, ale z tendencją spadkową.

Dane statystyczne z innych diecezji z Pomorza

Diecezja pelplińska, tak jak w poprzednim roku, znalazła się w pierwszej dziesiątce diecezji z najwyższym wskaźnikiem uczestnictwa wiernych w mszach świętych. Ale i tu można mówić o spadku. W 2018 r. było to 48,9 proc., a w 2019 r. - 46,6 proc. Wystąpił też spadek osób przystępujących do komunii (w 2018 r. - 22,2 proc., a w 2019 r. - 21,3 proc.).

W diecezji elbląskiej w 2019 r. wskaźnik uczestnictwa w mszach odnotowano na poziomie 26,5 proc., a przystępowania do komunii – 12,7 proc.

Chrzty - statystyka kościelna

Jak było z chrztami?

• W archidiecezji gdańskiej udzielono ich 11 236, rok wcześniej o 698 więcej.
• Z kolei w diecezji pelplińskiej w 2019 r. było ich 11 395, natomiast w poprzednim roku nieznacznie mniej – 11 236.
• W diecezji elbląskiej ochrzczono 4 824 dzieci w 2019 r, a w 2018 r. - 5 111.
• W diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej ten wskaźnik nieznacznie się różnił rok do roku (8 650 w 2018 r. i 8 610 w 2019 r.).
• W całej Polsce udzielono 372 851 chrztów ( rok wcześniej - 386 565).

Śluby kościelne - statystyki

Spadła też liczba małżeństw.

• W 2019 r. zawarto ich w całym kraju 125 032, a w 2018 r. - 132 782.
• W archidiecezji gdańskiej było ich 3028,
• w pelplińskiej – 4056,
• elbląskiej – 1405,
• koszalińsko-kołobrzeskiej – 2300.

W każdej z tych diecezji nastąpił spadek liczby zawartych małżeństw w stosunku do roku poprzedniego.

Lekcje religii. Ilu uczniów bierze udział w zajęciach?

Z badania Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski dowiadujemy się też, jaki był procent uczniów chodzących na lekcje religii w roku szkolnym 2019-20.

• W całej Polsce wyniósł on 87, 6 proc.
• W archidiecezji gdańskiej - 84 proc.,
• pelplińskiej – 99,2 proc.,
• elbląskiej – 89,2,
• a koszalińsko-kołobrzeskiej – 85,1 proc.

Najwyższy odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii oprócz diecezji pelplińskiej odnotowano w diecezji rzeszowskiej (97,9 proc.) i przemyskiej (97,9 proc.), zaś najniższy w diecezji łódzkiej (76,2 proc.), warszawskiej (76,0 proc.) oraz warmińskiej (70 proc.).

"Wierni bardziej tolerancyjnie podchodzą do swoich grzechów"

Wyniki badania nie dziwią socjologów. Od lat sukcesywnie spada m.in. liczba uczestniczących w niedzielnych mszach świętych w dużych miastach, głównie w Łodzi, Gorzowie Wlkp., Szczecinie. Nieco lepiej pod tym względem jest na wsiach.

- Wieś cały czas jest ostoją tradycji i jest dość konsekwentna w postawach religijnych. Na wsiach częściej mamy jeszcze rodziny wielopokoleniowe, gdzie religijność jest przekazywana dzieciom

- mówi prof. Maria Libiszowska-Żółtkowska, socjolog religii z UW.

Z analiz Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wynika, że na początku lat osiemdziesiątych XX w. wskaźnik uczestnictwa w mszach świętych wynosił ponad 50 proc. (dokładnie 52,7 proc. w 1981 r.) dla całego kraju i zaczął systematycznie spadać. Ciekawe jest to, że wskaźnik przystępujących do komunii w 1981 r. wynosił tylko około 8,1 proc. i w kolejnych latach rósł (dziś to 16,7 proc.).

- Wierni bardziej tolerancyjnie podchodzą do swoich grzechów. Uważają, że mają tylko grzechy lekkie i mogą iść do komunii. Niektórzy podchodzą do tego tak, że jak już się poszło do kościoła, to trzeba iść do komunii. W przeszłości było więcej osób, które uczestniczyły w mszach, ale do komunii chodziły bardzo rzadko - tłumaczy dr Tomasz Załęski, religioznawca.