Bułeczki Świętej Łucji na 13 grudnia. Przepis na Boże Narodzenie. Tym przysmakiem świętują Szwedzi

Drożdżowe bułeczki lussekatter (w tłumaczeniu: „koty Łucji") z rodzynkami i szafranem to wyjątkowy wypiek podawany z okazji Dnia Świętej Łucji (przepis znajdziecie na końcu tekstu). Skąd nazwa? Według jednej z legend, do niegrzecznych dzieci przychodził diabeł w przebraniu kota i karał je batami, a grzeczne dzieci były obdarowywane bułeczkami. Magdalena Tomaszewska-Bolałek dodaje, że wypieki były również przygotowywane z cynamonem, kardamonem i gałką muszkatołową. Święto Łucji przypada 13 grudnia i było związane z wróżbami. Szwedzi wierzyli, że tego dnia stojąc na rozdrożu, można zobaczyć zdarzenia z nadchodzącego roku. Panny natomiast siadały przed lustrem, trzymając w dłoni zapaloną świecę i wypatrywały twarzy przyszłego męża. Świece miały odstraszać złe moce. Warto dodać, że Święta Łucja z Syrakuz to męczennica kościoła katolickiego i prawosławnego. Jej kult przywędrował do Szwecji z Niemiec i rozpoczął się w XVIII wieku.

Liczba porcji: około 10-12 sztuk.
Czas przygotowania: około 2 godziny.

Składniki:

• 350-400 g mąki pszennej,
• 100 ml mleka,
• 70 g cukru,
• 50 g masła,
• 20 g świeżych drożdży,
• 2 małe jajka,
• 0,5-1 g szafranu,
• duże rodzynki,
• żółtko jajka do smarowania.

Przygotowanie:

1. Mleko wlewamy do garnka.
2. Dodajemy cukier, masło i szafran. Całość delikatnie podgrzewamy.
3. Do ciepłego mleka dodajemy drożdże i dokładnie mieszamy. Odstawiamy garnek na 10-15 minut.
4. Mąkę przesiewamy do miski i wbijamy do niej jajka, po czym dolewamy mieszaninę z drożdżami.
5. Wyrabiamy ciasto do momentu, aż nie będzie lepić się do rąk.
6. Odstawiamy je do wyrośnięcia na dwie godziny. Należy je przykryć ścierką z materiału, aby nie obsychało.
7. Z ciasta odrywamy kawałki, z których formujemy długie walce. Walce wywijamy w kształt odwróconej litery „s”. Na każdym końcu wywijasa umieszczamy rodzynkę.
8. Bułeczki układamy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce na 20 minut.
9. Przed pieczeniem bułeczki smarujemy roztrzepanym żółtkiem.
10. Piekarnik rozgrzewamy do temperatury 200 stopni Celsjusza. Bułeczki pieczemy przez 10-13 minut.

Zobacz także: Przepis na kołacz z jabłkami

- Boże Narodzenie to ważne święto w życiu Szwedów – mówi Magdalena Tomaszewska–Bolałek. - Jego obchody zaczynają się praktycznie na początku adwentu. Wywiesza się w oknach gwiazdy, dekoruje domy. Nie może zabraknąć świeczek oraz lampek. To czas spotkań z przyjaciółmi i współpracownikami na specjalnych bufetach świątecznych. Z kolei 13 grudnia obchodzi się dzień św. Łucji. Z tej okazji piecze się specjalne, pachnące szafranem bułeczki w kształcie litery s, noszące nazwę lussekatter. Podaje je podczas rodzinnego śniadania jedna z córek ubrana w białą szatę i koronę ze świec na głowie. Z okazji Dnia św. Łucji organizuje się też pochody i koncerty.

Ponadto kuchnia szwedzka kojarzy się wielu osobom z aromatycznymi, cynamonowymi bułeczkami (kanelbulle), popijanymi mocną kawą, śledziami w słoiku lub pulpecikami serwowanymi z sosem borówkowym. Ale warto pamiętać, że Szwecja to także kraj ukształtowany przez opowieści związane z Wikingami. Przykładem jest chociażby lutfisk, potrawa ze sztokfisza, czyli suszonej ryby (najczęściej z rodziny dorszowatych). Moczy się ją przez kilka dni, a potem maceruje w ługu do momentu uzyskania struktury galarety. W książce „Tradycje kulinarne Szwecji” Magdaleny Tomaszewskiej-Bolałek zostały wnikliwie opisane różne zwyczaje i obrzędy dotyczące adwentu i świąt Bożego Narodzenia.

Niegdyś wierzono w Szwecji, że w wigilijny wieczór w domu pojawia się duch o nazwie tomte. Była to nadprzyrodzona istota, która powstała z duszy pierwszego właściciela. Miała się pojawiać pod postacią brodatego, niskiego mężczyzny, odzianego w tradycyjne ubranie. Gdy domownicy spali, on pracował. W zamian oczekiwał szacunku, dbania o trzodę oraz miski z bożonarodzeniowym kleikiem, doprawionym masłem. Danie bez omasty było przez niego bardzo źle widziane. Wtedy tomte robił psikusy.

Co ciekawe, wigilia w Szwecji nie jest postna. Serwuje się pieczoną szynkę, klopsiki, marynowanego łososia z sałatką z marynowanych buraków. Szczególnie warto zwrócić uwagę na kleik ryżowy, gotowany na mleku z cynamonem, cukrem i masłem. Pierwsza wzmianka o tym daniu pojawia się już w 1328 roku. Z tym posiłkiem wiąże się ciekawy obrzęd wkładania migdała do jednego z talerzy. Jeżeli natrafiła na niego panna lub kawaler, to wróżyło im rychłe zamążpójście.

Wśród obowiązkowych dań podczas świąt są śledzie serwowane na wiele sposobów czy gravlax - łosoś marynowany w soli, cukrze i koperku. Ze słodkości obowiązkowo muszą pojawić się pierniczki. W chłodne wieczory natomiast najlepiej rozgrzewa alkoholowy lub bezalkoholowy glögg pachnący przyprawami korzennymi.

Przepis z książki „Tradycje kulinarne Szwecji”, Magdalena Tomaszewska-Bolałek, Wydawnictwo Hanami

Zobacz także inne tematy ze Strony Kuchni: