Boże Narodzenie w Czechach. O. Hieronim Kaczmarek: Na pasterkę w latach 90. w Czechach chodzili głównie niewierzący, ale to się zmieniło

Obchodzimy dzisiaj wigilię urodzin pewnego wyjątkowego Dziecka...
Dziecka, w którym rozpoznano Boga. Pomału też rozpoznano boskie pochodzenie każdego człowieka. Dlatego może jest to tak ważne i wyjątkowe święto.

Ile w tych świętach świętości, a ile tradycji?
Myślę, że tradycja i świętość nie muszą być w opozycji. To tradycyjne wyrosło kiedyś ze swoistego rozumienia świętości. Poza tym w świecie ducha nie ma próżni. Nie wystarczy ograniczyć to, co tradycyjne i powierzchowne. Jeśli na miejsce tego, co zewnętrzne nie wprowadzimy sensu, wtedy zostanie tylko pustka i beznadzieja.

Być może dlatego tak często podkreśla się znaczenie bliskości z drugim człowiekiem w tych dniach?
Bliskości i spotkania. Ważna jest nie tylko bliskość fizyczna, ale także i duchowa. Nie tylko powiemy sobie "wesołych świąt", także za coś przeprosimy, coś przebaczymy, złożymy konkretne życzenia.

Mówi się o wyjątkowości polskich świąt Bożego Narodzenia. Ojciec wiele lat spędził w Czechach. Tam te święta obchodziło się inaczej?
W kilku momentach jesteśmy naprawdę wyjątkowi. Typowo polskim obyczajem jest chociażby dzielenie się opłatkiem podczas wieczerzy wigilijnej. W Czechach, skąd przyjechałem w lipcu do Gdańska, szesnaście razy przeżywałem Boże Narodzenie. W sumie jest tam także dużo obrzędowości, nawet wśród tych, którzy nie deklarują się jako wierzący. Wprawdzie u naszych południowych sąsiadów zaledwie kilkanaście procent społeczeństwa przyznaje się do konkretnych kościołów czy religii, jednak zainteresowanie wiarą jest bardzo duże.Większość mówi, że są bezwyznaniowi - wierzą w Boga, ale nie utożsamiają się z żadną instytucją. Czesi, o wiele częściej niż Polacy, odwiedzają żłóbek. W święta wielkie tłumy chodzą w Pradze od kościoła do kościoła. Ludzie czasem stoją w kolejkach, by wejść do środka i stanąć przed żłóbkiem. Kolędy też się śpiewa, wśród nich bardzo piękny, majestatyczny utwór "Narodził się Chrystus Pan". Prezenty przynosi Jezusek, nawet w reklamach pojawia się "Ježíšek ". Popularne jest także śpiewanie mszy świętej kompozytora Jana Jakuba Ryby, nie tylko w kościołach, ale także w plenerze, np. na Moście Karola w Pradze. Z kolei menu jest zasadniczo skromniejsze, niż u nas. Nie wymaga się dwunastu dań, za to są karpie, a ze słodyczy - małe, cukrowe ciasteczka.

Chodzi się na pasterki?
Pasterka nosi nazwę půlnoční (północna) i zwykle odprawiana jest już od godziny 17. Przyczyną jest brak księży, którzy muszą w dwóch, trzech parafiach ją odprawić. Ciekawie zjawisko - w latach 90., po zmianie ustroju, na půlnoční przychodzili najczęściej ludzie niewierzący. W ostatnich latach to się zmieniło. O zmianach także świadczy to, że każdego roku ok. 4 tys. dorosłych ludzi przyjmuje w Czechach chrzest. Być może są wśród nich ci, którzy przed dwoma dekadami zaczęli chodzić na pasterki. Takie osoby stanowią już z 20 proc. praktykujących.

Jak się ojciec czuje dziś w Gdańsku po latach spędzonych w Czechach?
Dla mnie, jako księdza zawsze była ważna istota wiary. Tak jak tam, tutaj także spotykam ludzi chcących głębiej żyć wiarą. Dzięki temu mam co robić.

Czy są jakieś konkretne życzenia na nadchodzące Boże Narodzenie, które chciałby ojciec złożyć naszym Czytelnikom?
Niech to będzie życzenie odnowienia zachwytu nad życiem, nad swoim człowieczeństwem, w tym także nad swoim ciałem. Takiego zachwytu, jaki wyraził Pan Bóg w momencie stworzenia. Jak mamy zapisane w Piśmie Świętym, pan Bóg tworząc kolejno niebo, ziemię, dzień, noc, rośliny, żywe istoty, mówił: jest to dobre. Kiedy jednak stworzył człowieka rzekł: jest to bardzo dobre. I nigdy z tego zachwytu On nie zrezygnował. Bez tego zachwytu pewnie by nie było Bożego Narodzenia.

Polecamy komentarz redaktora naczelnego: Boże Narodzenie 2019. Wierzę, że każdy dobry uczynek czyni nas lepszymi. Życzę normalności, wzajemnego szacunku i życzliwości