Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Bóbr dobrem narodowym? W przyrodzie spełnia kilka pożytecznych funkcji, ale jest zmorą rolników. Jak go odstraszyć, żeby nie dostać kary?

Justyna Madan
Justyna Madan
Bóbr często postrzegany jest jako szkodnik, przez szkody, które może spowodować. Okazuje się jednak, że jednocześnie może być klimatycznych bohaterem, bo pomaga m.in. ochładzać powietrze czy zapobiegać pożarom.
Bóbr często postrzegany jest jako szkodnik, przez szkody, które może spowodować. Okazuje się jednak, że jednocześnie może być klimatycznych bohaterem, bo pomaga m.in. ochładzać powietrze czy zapobiegać pożarom. Pixabay.com
W internecie, za sprawą memów, przeżywa właśnie kilka minut sławy. I chociaż dobrze jest się pośmiać z bobra, to zwierzę wzbudza jednocześnie całkiem sporo kontrowersji. Ekolodzy mówią o nich „inżynierowie” i wymieniają, ile dobrego te zwierzęta robią dla przyrody. Rolnicy natomiast przypominają o stratach powodowanych przez pracę bobrów. W związku z tym, że są w Polsce pod ochroną, nie można ich tak po prostu przegonić, ale można zniechęcić je do odwiedzin bez szkodzenia im. Jak to zrobić?

Spis treści

Bóbr. Magazynuje wodę, jest ekspertem w sprawie retencji, ale jednocześnie buduje tamy, co może przyczyniać się do zalewania np. łąk. Są to oczywiście tylko niektóre cechy z listy wad i zalet tych zwierząt. Bóbr jest roślinożercą. Zjada prawie wszystkie rośliny wodne, przybrzeżne oraz młodą korę i łyko. Lubi doliny rzeczne, jeziora, kanały, bagna i niewielkie cieki i w takich miejscach się osiedla.

Zobacz: Ciekawostki o bobrach

W Polsce jest zwierzęciem chronionym. Co ciekawe pod ochroną znalazł się jako pierwsze zwierzę w kraju, za sprawą Bolesława Chrobrego, który już w 1000 roku wprowadził całkowity zakaz polowań na bobry.

Zacznijmy od zalet. Co dobrego robi bóbr?

Bobry kojarzą nam się przede wszystkim z tamami, które budują. Jest to jednak coś więcej niż stos patyków. To hydrologiczne cuda! Dlaczego? Tamy tworzą stawy, poszerzają rzeki, tworzą tereny podmokłe, które umożliwiają rozbudowywanie wodnych siedlisk, które są domem dla wielu innych zwierząt.

Pomagają schłodzić wodę. Tamy mogą pogłębiać strumienie, a głębsze warstwy wody są zwykle chłodniejsze. Tamy pomagają również wypychać zimne wody gruntowe na powierzchnię. Zbudowane z patyków, liści i błota zapory blokują wodę płynącą w dół rzeki, zmuszając część z nich do podróży pod ziemią, gdzie miesza się z chłodniejszą wodą gruntową, zanim wypłynie na powierzchnię.

- Bobry zdecydowanie są zwierzętami przez nas niedocenianymi, o których zbawiennym wpływie na nas i na środowisko często nie mamy pojęcia lub zapominamy. Działalność retencyjna tych wspaniałych stworzeń jest porównywalna z działaniami prowadzonymi w ramach krajowych programów retencji – wymienia WWF Polska.

Co ciekawe, bobry mogą również pomóc w schłodzeniu powietrza. Gdy cała woda w siedlisku bobrów zaczyna parować, powietrze się ochładza. To dlatego, że zamiana wody w parę wymaga energii, a część tej energii pochodzi z ciepła w powietrzu. To jak system klimatyzacji w krajobrazie, który utrzymuje temperaturę powietrza o 10 lub 15 stopni niższą.

Takie szkody wyrządzają bobry

Chociaż można powiedzieć o nich wiele dobrego, czyli chociażby to, że przywraca właściwe stosunki wodne, zwiększa różnorodność biologiczną, ogranicza erozję, zwiększa tempo samooczyszczania się wód, jednocześnie bobry wyrządzają też dużo szkód.

- Budowanie tam przyczynia się do zalewania łąk i pól uprawnych. Wraz ze wzrostem liczebności populacji bobrów na danym terenie wzrasta liczba zgłaszanych problemów związanych ze szkodami, jakie powoduje ich działalność – wyjaśnia Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi.

Wśród największych szkód poczynionych przez bobry, RDOŚ w Łodzi wymienia:

  • podtopienia pól, użytków zielonych i upraw leśnych,
  • ścinanie i podgryzanie drzew w drzewostanach leśnych, zadrzewieniach i sadach owocowych,
  • niszczenie obwałowań stawów, wałów przeciwpowodziowych czy nasypów drogowych i kolejowych,
  • niszczenie płodów rolnych – wybieranie plonów kukurydzy, marchwi, buraków i innych.

Największe szkody wyrządzają bobrza rodzina, która dopiero się osiedla na danym miejscu, z czasem tych szkód jest coraz mniej.

Jak pozbyć się bobra bez szkodzenia?

W związku z tym, że bobry to zwierzęta chronione, nie można ich tak po prostu przepędzić z naszej okolicy. Jeśli będziemy używać np. urządzeń płoszących bez żadnego zezwolenia, może się to skończyć nawet karą aresztu lub grzywną. Co w takim razie można robić?

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wyjaśnia jak zabezpieczać gospodarstwo rolne przed szkodami wyrządzonymi m.in. przez bobry. Takich zwierząt nie można ani zabijać, okaleczać, ani przetrzymywać czy płoszyć, czy niepokoić. Można się więc ich w ogóle pozbyć z naszej okolicy?

RDOŚ podkreśla, że bobry osiedlają się tam, gdzie mogą znaleźć dla siebie dużo pożywienia. - Można zapobiegać kolonizacji nowych obszarów poprzez zmniejszanie atrakcyjności terenu dla bobrów przez utrzymywanie niskiej roślinności na rowach, nasypach i groblach poprzez jej systematyczne koszenie lub wypas. Należy również unikać gromadzenia wycinanych drzew, konarów i gałęzi w pobliżu brzegu, mogą one zostać wykorzystane przez bobry jako pokarm lub materiał do budowy tamy – podaje.

Cenne drzewa można owijać drucianą siatką do wysokości 1 metra. Uprawy leśne, sady i uprawy rolne można ogrodzić metalową siatką.

- Najtańszą jest ciężka siatka leśna stosowana do ochrony upraw przed zwierzyną płową. Alternatywnym rozwiązaniem może być smarowanie dolnej części pnia nietoksyczną farbą lub klejem zmieszanym z grubym piaskiem, co znacznie utrudnia jego zgryzanie. Wraz z przyrostem drzewa na grubość, czynność ta powinna być powtarzana – czytamy w poradniku RDOŚ.

Źródło: WWF Polska, Lasy Państwowe, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi.

od 7 lat
Wideo

Kalendarz siewu kwiatów

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki