Baszkiria się buntuje. Pierwsza jaskółka rozpadu Rosji?

Słowo „powstanie” jest być może na wyrost (choć sami buntownicy nazywają siebie powstańcami), ale bunt rzeczywiście wybuchł i nie gaśnie. Przywódcą buntowników jest przebywający na emigracji baszkirski nacjonalista Rusłan Gabbasow, szef Narodowego Centrum Politycznego Baszkirów (znanego także jako Basznatspolit). Organizacja ta zastąpiła uznaną przez Sąd Najwyższy Republiki Baszkortostanu za ekstremistyczną i zdelegalizowaną, organizację Baszkort, którą także kierował Gabbasow.

Program Basznatspolit zakłada oderwanie od Rosji, ogłoszenie niepodległości i utworzenie własnej armii. Armia ta będzie mogła zjednoczyć się z siłami zbrojnymi innych republik, jeśli Baszkiria stanie się częścią konfederacji lub związku niepodległych republik. Tworzenie, na razie podziemnej, armii już się rozpoczęło. W inetrnecie zaprezentowano nawet szewrony, jakie będą nosili przyszli żołnierze wolnej Baszkirii, z symbolami półksiężycem i gwiazdą. Szewrony są podobne do insygniów noszonych przez wojowników armii baszkirskiej podczas wojny domowej w 1917 r. Wtedy istniała przez krótki czas „pierwsza Republika Baszkirska” obejmująca m.in. i część ziem współczesnej Baszkirii oraz rejonów Czelabińska i Orenburga. W 1919 r. przywódcy republiki zawarli porozumienie z władzami sowieckimi, a armia baszkirska stała się częścią Armii Czerwonej. Baszkurdystan stał się Baszkirską Autonomiczną Socjalistyczną Republiką Radziecką. W 1990 roku Baszkiria przyjęła Deklarację Suwerenności Państwa, następnie otrzymała obecnie obowiązująca oficjalną nazwę, zawarła z Moskwą umowę „o rozgraniczeniu władz” i stała się częścią Rosji.
Jak na razie baszkirskie powstanie ogranicza się do atakowania punktów poboru i tworzenia zaplecza propagandowego w mediach społecznościowych.

Gabbasow deklaruje, że Baszkirzy nie chcą umierać za Rosję, gdzieś na Ukrainie. „To nie nasza wojna” – mówi.
Podobno pierwsi żołnierze podziemnej baszkirskiej armii składają przysięgę wierności wolnej Baszkirii. Scenariusz walki o niepodległość z grubsza rysuje się tak: armia ma osiągnąc pełna gotowość do czasu upadku reżimu Putina, następnie najpierw zostanie odsunięty od władzy obecny szef Baszkirii, putinista Radij Chabirow, potem będzie następować przejmowanie władzy w kolejnych strukturach republiki aż do osiągnięcia pełnej suwerenności.

Na łamach portalu Verstka sytuację w Baszkirii skomentował m.in. politolog Dmitrij Oreszkin. Jego zdaniem Baszkortostan „staje się pierwszą jaskółką wśród republik, które deklarują walkę o niepodległość”.

- Od 30 lat w republice tworzy się nowa grupa baszkirskiej inteligencji, która będzie walczyć o dominujące pozycje w polityce. Grupa ta będzie posługiwać się retoryką głoszącą, że Baszkirowie są gnębieni i oszukiwani, ale w sercu są czystymi i szlachetnymi ludźmi. Przez tę fazę przeszli wszyscy – np. Kazachstan i Azerbejdżan. Ważne jest, że teraz jest to proces zainicjowany nie odgórnie, ale od dołu. To nowość, ale i niebezpieczeństwo dla takiego ruchu. Oni naprawdę wierzą, że walczą o ideały wolności. Z reguły jednak, gdy tacy bojownicy wygrywają, otrzymujemy w rezultacie autorytarny reżim typu sułtanatu. Strategia Putina prowadzi do upadku kraju. Rozpoczął wojnę i otworzył wrota dla takich procesów. Błędy władz Kremla dają im teraz silną zachętę – stwierdził i przestrzegł Oreszkin.

Czy Baszkiria rzeczywiście będzie pierwszą republiką, która zdoła oderwać się od Federacji Rosyjskiej po upadku putinowskiego reżimu? Jaki pod względem politycznym będzie to kraj? Które republiki ogłoszą suwerenność jako następne? Nawet jeśli Putin zniknie ze sceny, jeśli na Kremlu zastąpi go inny dyktator, baszkirska niepodległość może wcale nie być taką oczywistością.