Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

„Balladyna” Juliusza Słowackiego. Streszczenie lektury, którą powinien znać każdy ósmoklasista. Najważniejsze informacje o utworze

Barbara Wesoła
Barbara Wesoła
Opracowanie lektury dla ósmoklasistów
Opracowanie lektury dla ósmoklasistów Canva/Red. Polska Press
Lista lektur obowiązkowych na egzaminie ósmoklasisty to aż 14 pozycji, w tym wiersze wybranych poetów. Jedną z lektur jest „Balladyna” Juliusza Słowackiego, dramat w pięciu aktach o ludzkiej moralności. Przedstawiamy streszczenie utworu, najważniejsze motywy i bohaterów. To trzeba powtórzyć przed egzaminem ósmoklasisty.

Spis treści

„Balladyna” Juliusza Słowackiego. Najważniejsze informacje o lekturze

  • Autor i czas powstania: Juliusz Słowacki napisał „Balladynę” w Genewie w 1834 roku. Dramat został wydany w Paryżu w 1839 roku.
  • Epoka literacka: romantyzm
  • Gatunek: dramat
  • Czas i miejsce akcji: czasy panowania króla Popiela III, okolice jeziora Gopło
  • Tematyka: dramat opowiada o Balladynie i jej zbrodniach. Motywem głównym jest zbrodnia Balladyny (zabicie siostry) oraz kolejne występki, mające na celu pomóc zachować status i władzę próżnej i nikczemnej dziewczynie.

„Balladyna” Streszczenie lektury

Utwór rozpoczyna się listem dedykacyjnym poety do Zygmunta Krasickiego. Juliusz Słowacki waha się, czy jego dzieło zostanie dobrze odebrane i zrozumiane.

Akt I
Książę Kirkor przybywa do chaty Pustelnika i prosi o radę w sprawach sercowych. Pustelnik radzi mu poślubienie panny ze wsi. Dowiadujemy się, że Pustelnik to król Popiel III. Chociaż został pozbawiony władzy wciąż posiada koronę założyciela państwa polskiego - Lecha, którą zakopał gdzieś w lesie.

Nad jeziorem Gopło budzi się nimfa wodna i władczyni jeziora - Goplana. Wyjawia diablikom (Chochlikowi i Skierce), że jest zakochana w Grabcu (chłopak ze wsi, kochanek Balladyny). Goplana obmyśla plan, aby pozbyć się rywalki.

Kirkor wpada wozem w dziurę na moście, w konsekwencji tego wypadku trafia do domu wdowy, gdzie mieszka ona z dwoma swoimi córkami: Aliną i Balladyną. Pierwsza jest dziewczyna o dobrym sercu, ciepłą, troskliwą, kochającą matkę. Druga to dziewczyna myśląca tylko o własnej wygodzie. Za sprawą Skierki książę zakochuje się w obu pannach i nie wie, którą wybrać za żonę. Wdowa decyduje, że dziewczęta wezmą udział w konkursie. Żoną Kirkora zostanie ta z sióstr, która szybciej napełni dzban owocami malin.

AKT II
Goplana zamienia Grabca w wierzbę, aby ukarać go za to, że spotykał się z Balladyną i nie chce jej, nimfy z jeziora obdarzyć uczuciem. Podczas zbierania malin Balladyna świadoma, że nie uzbiera owoców szybciej niż siostra, postanawia ją zabić i odebrać jej zbiory.

Świadkiem zbrodni jest zamieniony w wierzbę Grabiec. Dziewczyna wraca do domu. Męczą ją wyrzuty sumienia. Goplana przemawia do niej głosem zamordowanej siostry i ją przeklina. Na czole Balladyny pojawia się czerwone znamię. Powrót bez Aliny dziewczyna tłumaczy tym, że siostra odeszła z jakimś młodzieńcem.

Balladyna bierze ślub z Kirkorem. Ciało Aliny zabiera natomiast do chaty Pustelnik.

Akt III
Młoda para, a także matka Balladyny i Aliny przenoszą się do zamku. Ich dom zostaje spalony, a obserwuje to przywrócony do postaci człowieka Grabiec. Pijany opowiada ludziom, co się wydarzyło, jednak nikt mu nie wierzy.

Kirkor wyjeżdża i zostawia żonę z Fon Kostrynem (sługą). Balladynę odwiedzają wieśniacy, ale ona zabrania wpuszczać ich do zamku. Własną matkę zamyka w wieży. Nie pozwala także wpuścić do zamku Grabca.

Kirkor odwiedza Pustelnika. Ten radzi mu wysłać do zamku przesyłkę z rozkazem nieotwierania jej, aż do powrotu pana. Ma być to test posłuszeństwa dla Balladyny.

Następnie Balladyna odwiedza Pustelnika. Starzec odkrywa tajemnicę zabójstwa Aliny. Chce przywrócić życie Alinie. Balladyna nie zgadza się na to. Oskarżona o zbrodnie i przerażona Balladyna ucieka do zamku. Kostryn poznaje sekret Balladyny. Grabiec zostaje zamieniony w króla dzwonków przez Goplanę, dzięki czemu w koronie króla Popiela może się udać na ucztę do zamku Kirkora.

Balladyna i Kostryn zabijają posłańca, który dostarcza zapieczętowaną skrzynię od Kirkora. Kostryn i Balladyna stają się wspólnikami zbrodni oraz kochankami.

AKT IV
Balladyna podaje się za wygnaną księżniczkę (wstydzi się swojego pochodzenia) i zaprasza na ucztę okoliczną szlachtę. Do zamku przybywa także Grabiec w przebraniu.

Balladyna nie przyznaje się do swojej matki, a nawet wygania ją z zamku. Rozmawia z widmem Aliny. W międzyczasie zostaje ogłoszona nowina, że Kirkor pokonał samozwańczego władcę króla Popiela IV, a prawowitym królem jest ten, kto nosi koronę Lecha na głowie (aktualnie był to Grabiec). Balladyna zabija Grabca, aby zdobyć koronę. Planuje wraz z Kirkorem pozbyć się także Pustelnika i Kirkora.

AKT V
Goplana, obserwując wydarzenia, żałuje swoich czynów, które zapoczątkowały przebieg tragicznych wydarzeń, opuszcza okolicę, udając się na północ.

Kirkor dowiaduje się, że w lesie znaleziono powieszonego Pustelnika i wyrusza, aby stoczyć walkę z kolejnym fałszywym władcą. Ginie, nie wiedząc, że za wszystkim stoi jego własna żona wspierana przez Kostryna.

Balladyna przekazuje Kostrynowi połowę królestwa. Następnie otruwa Kostryna a sama zostaje okrzyknięta królową. Aby odbyła się koronacja, według zwyczajów w Gnieźnie, przyszła królowa musi osądzić zbrodniarzy. Balladyna wzbrania się, ale w końcu odbywa się sąd.

Balladyna wydaje trzy wyroki śmierci na:

  • Filona – oskarża go o zabicie Aliny (przybył, aby pomścić jej śmierć)m
  • lekarza – oskarża go o otrucie Kostryna (chciał znaleźć sprawcę zatrucia),
  • siebie samą – w procesie, w którym jej matka (wdowa) oskarża córkę o niegodziwość, nie wydając jednak jej imienia.

Balladyna, wydając wyrok śmierci, w ostatnim przypadku nieświadomie skazuje samą siebie, aby dopadła ją ręka sprawiedliwości. Balladyną pada trafiona piorunem prosto w serce.

Bohaterowie „Balladyny” Juliusza Słowackiego

  • Balladyna – główna bohaterka, morderczyni
  • Alina – siostra Balladyny i jej pierwsza ofiara
  • Wdowa – marka Aliny i Balladyny
  • Kirkor (książę) – sprawiedliwy, dobry, waleczny bierze za żonę Balladynę
  • Pustelnik (Popiel III) – pozbawiony władzy starzec
  • Grabiec – młodzieniec ze wsi, syn zmarłego organisty, kochanek Balladyny, nieodwzajemniona miłość Goplany
  • Kostryn – sługa Kirkorka, który staje się wspólnikiem w zbrodniach Balladyny i jej kochankiem, na końcu otruty.
  • Goplana – nimfa, pani jeziora Gopło

Motywy w lekturze

  • Miłość – dla niej traci się zdrowy rozsądek i popełnia nikczemne czyny.
  • Śmierć – może bolesna i nienaturalna, zadana przez bliskich, na polu bity, w wyniku podstępu i zbrodni.
  • Zbrodnia – za nią zawsze idzie konsekwencja, człowiek jest w stanie dokonać zbrodni dla powierzchownych zysków.
  • Władza – jest kusząca, wymaga bycia odpowiedzianym, przysparza wrogów.
  • Sąd, kara i sprawiedliwość – nie ma zbrodni bez kary.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: „Balladyna” Juliusza Słowackiego. Streszczenie lektury, którą powinien znać każdy ósmoklasista. Najważniejsze informacje o utworze - Strefa Edukacji

Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki