Autostrada wodna na Wiśle: Niski stan wody uniemożliwia żeglugę na dolnym odcinku rzeki

Budowę zapory rozpoczęto w 1962 roku, a oddano do eksploatacji 17 października 1970 roku. Na zbudowanie pozostałych stopni zabrakło pieniędzy.

W raporcie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego z 2005 roku stwierdzono, że Włocławski stopień zalicza się do grupy obiektów zagrażających bezpieczeństwu. Wykryto podwyższenie ciśnienia od 6 do 9 przęsła jazu, służącego wypuszczaniu wody i niesprawność drenażu zapory czołowej, odwadniającego jej podłoże.

Wieloletni napór wody spowodował erozję dna Wisły poniżej stopnia i obniżenie tam poziomu wody o około 4 m. Zwiększyło to wzrost wysokości spiętrzania i nacisku mas wody na całą, osłabioną już znacznie konstrukcję zapory. Poważnym zagrożeniem ekologicznym jest wypłukiwanie ogromnych ilości osadów dennych w zbiorniku, które nawarstwiły się od zbudowania zapory.

Urszula Tomoń, rzecznik prasowy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie, przekazała, że intensywną erozję denną i obniżenie poziomu Wisły poniżej Stopnia Wodnego Włocławek spowodowała szczytowa praca turbin elektrowni wodnej, wypuszczającej duże ilości wody w okresach największego zapotrzebowania na energię elektryczną. Innym powodem erozji dna jest brak poniżej Włocławka drugiego, "wspierającego" stopnia wodnego, utrzymującego odpowiedni poziom wody za zaporą. W rezultacie następowała wzmożona filtracja, będąca przenikaniem wody przez podłoże budowli i przyczółków, przylegających do brzegów rzeki, co groziło jej utratą stateczności. Do tego niski stan wody za stopniem uniemożliwia działalność żeglugową na dużym odcinku Dolnej Wisły.

Obecnie RZGW w Warszawie realizuje projekt "Poprawa stanu technicznego i bezpieczeństwa powodziowego Stopnia Wodnego Włocławek". Będzie on dofinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz z budżetu państwa. Całkowita wartość inwestycji wynosi ponad 161 mln zł, z czego dofinansowanie unijne stanowi powyżej 100 mln zł.

Projekt obejmuje przebudowę i remont stopnia we Włocławku. Głównymi zadaniami do wykonania są poprawa stanu korpusu i podłoża zapory czołowej, wykonanie przesłony przeciwfiltracyjnej wzdłuż muru oporowego na lewym przyczółku zapory i remont ubezpieczeń skarpy zapory czołowej od strony wody. Gruntownie wyremontowany będą jaz, a konkretnie jego konstrukcja oraz urządzenia mechaniczne i elektryczne, śluza i awanporty.

Efektem robót przeprowadzonych w ramach projektu będzie poprawa stanu technicznego obiektów Stopnia Wodnego Włocławek i bezpieczeństwa przeciwpowodziowego na obszarze zamieszkanym przez kilkanaście tysięcy mieszkańców. Projekt nie rozwiąże jednak problemu, jakim pozostaje obniżony poziom wody dolnej (za tamą). Pomogłaby tylko budowa poniżej Włocławka kolejnego stopnia, który by podpiętrzał wodę, a tym samym "podpierał" zaporę.

Rzecznik Tomoń poinformowała, że na początku lutego RZGW w Warszawie przekazała teren budowy w Płocku Borowiczkach, na którym będą rozbudowywane wały przeciwpowodziowe zapory bocznej zbiornika wodnego Włocławek, powiązanej funkcjonalnie ze stopniem, i wały przeciwpowodziowe na terenie Płocka.

We Włocławku podpisano 4 czerwca umowę z Przedsiębiorstwem Robót Inżynieryjnych Pol - Aqua SA, dotyczącą robót budowlanych w ramach "Przebudowy i remontu obiektów Stopnia Wodnego we Włocławku". Teren robót przekazano wykonawcy 7 czerwca.

Prace ziemne i hydrotechniczne rozpoczęto 19 czerwca. Mają one zakończyć się do końca 2014 roku.

W resorcie środowiska rozważa się możliwość zbudowania poniżej Włocławka drugiego, "podpierającego" stopnia wodnego na Wiśle. Miałby być on zlokalizowany w Nieszawie, Ciechocinku lub Siarzewie. Inwestycją taką zainteresowana jest firma Energa Invest. Na razie w tej sprawie podpisano tylko list intencyjny.

[email protected]