Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Autosalon. Femme fatale z Lipna

Marek Ponikowski
narodowe muzeum cyfrowe
Wnętrze kabiny Rolls-Royce'a, którego Pola Negri sprawiła sobie w Hollywood, było wybite białym atłasem i inkrustowane kością słoniową. Klamki odlano podobno z litego złota

Pewnego dnia w 1921 roku na berlińskiej ulicy zderzyły się dwa auta. Kolizja nie zasługiwałaby na pamięć, gdyby nie to, że pasażerem jednego był sławny komik filmowy Charlie Chaplin, drugim zaś jechała gwiazda filmu niemieckiego Pola Negri.

Spotkali się potem jeszcze przelotnie podczas wizyty Chaplina w wytwórni UFA, w której dwaj wielcy reżyserzy tamtej epoki Max Reinhardt i Ernst Lubitsch kręcili filmy z Polą Negri, oraz na bankiecie. To wystarczyło, by po powrocie do USA Charlie Chaplin na pytanie, co go najbardziej zachwyciło w Europie, odpowiedział bez wahania: - Pola Negri!

* * *

Jako miejsce urodzenia Barbary Apolonii Chałupiec, znanej jako Pola Negri, wskazywana bywa Warszawa albo wieś Janowa w dzisiejszym województwie kujawsko-pomorskim. W rzeczywistości przyszła na świat 3 stycznia 1897 roku w Lipnie. Jej ojciec był cygańskim kotlarzem, przywędrował na Ziemię Dobrzyńską ze Słowacji, matka pochodziła z Wielkopolski. W miarę dostatnie życie rodziny skończyło się, gdy w 1903 roku Jerzy Chałupiec został uwięziony za działalność rewolucyjną i zesłany na Sybir. Nigdy stamtąd nie wrócił. Eleonora Chałupiec z córeczką wyjechała do Warszawy. Zarabiała niewiele, ale starała się zapewnić przyzwoitą edukację Poli, która wykazywała duże uzdolnienia taneczne i aktorskie. W szkole baletowej wróżono jej świetną przyszłość. Gruźlica pogrzebała szanse na wielką karierę. Podczas pobytu w sanatorium Pola zaczytywała się w wierszach włoskiej poetki Ady Negri. Gdy po powrocie zaczęła szukać pracy w teatrach, przedstawiała się nie jako Apolonia Chałupiec, ale jako Pola Negri. Zadebiutowała we fredrowskich "Ślubach panieńskich", a niedługo potem w głośnej pantomimie "Surmum" w Teatrze Małym. Bardzo szybko stała się ulubienicą Warszawy, co przyniosło jej w wieku siedemnastu lat kontrakt filmowy z wytwórnią filmową Sfinks. Pierwszy z filmów z Polą Negri w roli głównej nosił tytuł "Niewolnica zmysłów".

Wkrótce zagrała w kolejnych. W roku 1917 w okupowanej przez Niemców Warszawie wsiadła do pociągu jadącego do Berlina. Miała list polecający do dyrektora Deutsches Theater Maxa Reinhardta. Talent i list otworzyły jej drzwi do wielkiej kariery w teatrze i w filmie. Wpadła w oko Ernstowi Lubitschowi, który zaczął ją obsadzać w drogich produkcjach pełnometrażowych. Film "Madame DuBarry" z roku 1919, w którym Pola Negri w pełni zademonstrowała talent do tworzenia wyrazistych postaci typu femme fatale, stał się światowym sukcesem. Dostrzeżono ją w Hollywood, a rywalizację o kontrakt z pierwszą Europejką, przed którą stanęła szansa debiutu w kalifornijskiej "fabryce snów", wygrała wytwórnia Players-Lasky, późniejszy Paramount. Dwunastego września 1922 roku Pola Negri zeszła na ląd w porcie nowojorskim. Na początek miała zarabiać 7500 dolarów (dziś to ponad 100 tys. dolarów). Tygodniowo!

* * *

Lista jej hollywoodzkich filmów obejmuje dwadzieścia cztery pozycje, w tym dwadzieścia jeden nakręconych w złotej erze filmu niemego. Szczupła i drobna (ledwie 152 cm wzrostu) Pola Negri potrafiła świetnie budować swoją legendę. Plotkarskie czasopisma szczegółowo opisywały jej turbany i biżuterię, suknie - niemal bez wyjątku czarne albo śnieżnobiałe - i szokujące czerwone paznokcie u stóp oraz ekstrawaganckie buciki, które dziś nazwalibyśmy kozaczkami. Jej pałacyk w Beverly Hills należał do najbardziej znanych w świecie filmu. Dziennikarze rozpisywali się o jej krótkim romansie z Charlie Chaplinem (Król Komedii miał poślubić Królową Tragedii) i o wielkiej miłości, która połączyła ją z Rudolfem Valentino. Chcieli podobno wziąć ślub, ale pierwszy amant Hollywood zmarł nagle po operacji wrzodów żołądka. Rozpacz po tej stracie Pola przeżywała w stylu swych filmów…

* * *

Do wizerunku gwiazdy niezbędny był odpowiedni samochód. Nie wiemy, jakie auto oddała jej do dyspozycji wytwórnia Players-Lasky, ale ona sama kupiła w roku 1925 Rolls-Royce'a. Odpowiednio do strojów aktorki, występującej często z miniaturowym czarnym pieskiem na rękach i dwoma białymi chartami rosyjskimi na smyczach, majestatyczny pojazd miał biało-czarne nadwozie typu Town Car, z zamkniętą częścią pasażerską i odkrytym miejscem dla kierowcy, który w dni słoneczne występował w uniformie białym, a w rzadkie w Kalifornii dni pochmurne - w czarnym. Wnętrze kabiny było wybite białym atłasem i inkrustowane kością słoniową, a klamki drzwi podobno odlano z litego złota. Nie jest natomiast prawdziwa powtarzana w wielu tekstach informacja, że podwozie samochodu specjalnie dla Poli Negri zostało przedłużone. Analiza zdjęcia wykazuje, że było seryjne. Rozstaw jego osi wynosił 365 centymetrów, równo o pół metra więcej niż we współczesnym Mercedesie klasy S w tzw. wersji długiej! Na zdjęciu widać też, że Rolls-Royce gwiazdy ma kierownicę po lewej stronie, co wskazuje, że powstał w amerykańskiej fabryce w Springfield w stanie Massachusetts.

* * *

Rolls-Royce z USA? To nie pomyłka. Fabrykę utworzono w roku 1920, ponieważ Stany Zjednoczone już przed I wojną światową stały się dla brytyjskiej firmy jednym z głównych rynków. Zatrudniała około czterystu pracowników. Pierwsze 25 wyprodukowanych w Springfield podwozi było identycznych z brytyjskim modelem Silver Ghost, potem zaczęto wprowadzać zmiany. Najważniejszą było zastąpienie silnika czterocylindrowego sześciocylindrowym o mocy zwiększonej do 80 KM, z którym samochód rozwijał prędkość ponad 110 km/godz., wówczas osiągalną tylko dla nielicznych aut sportowych z USA. W roku 1925 kierownicę przeniesiono na lewą stronę, co ułatwiło prowadzenie samochodu w ruchu prawostronnym. Fakt, że Rolls-Royce w odróżnieniu od producentów amerykańskich sprzedawał (za ok. 10 tys. dolarów) samo tylko podwozie, dawał możliwość projektowania jednostkowych karoserii dla wybrednych i wymagających klientów. Głównym ich wykonawcą były warsztaty Brewstera na Long Island w Nowym Jorku. Tam też zapewne powstał samochód Poli Negri.

* * *

W ostatnim ze swoich ponad 60 filmów zagrała w roku 1964. Zmarła w roku 1987 w San Antonio w Teksasie. Jest jedyną Polką z własną gwiazdą w słynnej Alei Sław w Hollywood.

Treści, za które warto zapłacić!
REPORTAŻE, WYWIADY, CIEKAWOSTKI


Zobacz nasze Magazyny: REJSY, HISTORIA, NA WEEKEND

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki