Aspartam - czy jest rakotwórczy? Do czego prowadzi przedawkowanie i jakie są skutki uboczne aspartamu?

Aspartam początkowo produkowano z myślą o chorych na cukrzycę lub osobach otyłych. Aspartam stał się dzięki temu popularnym słodzikiem, który w wielu produktach - szczególnie tych udających lekkie - zastępuje cukier.

Aspartam - czym jest?

E951, aspartam, znany pod handlową nazwą NutraSweet (też Equal, Spoonful), to substancja odkryta w w latach 60 XX wieku. Po badaniach stwierdzono, że aspartam może idealnie zastąpić cukier i być pomocny w odchudzaniu. Wszystkie rodzaje słodzików przez to, iż nie wpływają na stężenie glukozy we krwi, są zalecane przede wszystkim diabetykom oraz osobom walczącym ze zbędnymi kilogramami.

W jakich produktach jest aspartam?

Pierwsze artykuły żywnościowe light pojawiły się w latach 80. Początkowo były to czekolady, marmolady, ciastka i cukierki, w których zamiast cukru stosowano aspartam lub inne słodziki.

Słodziki stosuje się je w niewielkich ilościach. Używane są jako dodatek do pokarmów przygotowywanych fabrycznie, a także są dostępne w formie tabletek, płynów lub granulek do użytku domowego.

Można go znaleźć między innymi w:

• gazowanych napojach dietetycznych i energetyzujących,
• sokach,
• słodyczach,
• gumach do żucia,
• płatkach zbożowych,
• jogurtach,
• chipsach,
• a nawet lekach.

Od czasu wyprodukowania pierwszego słodzika substancje tego typu wywołują wiele kontrowersji.

Zaczęło się już w latach 70. Lekarze i naukowcy zaczęli głośno mówić o szkodliwości aspartamu i dzięki ich kampanii produkt ten wycofano w USA z użycia. Niestety kilka lat potem wrócił na rynek i dziś jest powszechnym dodatkiem do żywności niskokalorycznej, dietetycznej i słodyczy.

Na początku lat 90 kilkaset tysięcy amerykańskich żołnierzy walczących w Iraku nagle masowo podtruło się. Naukowcy i lekarze zgodnie uważają, że ta nagła choroba to nic innego jak działanie zawartego w aspartamie metanolu. Znajdował się w napojach, które pito w tamtych warunkach w ogromnych ilościach.

Z badań wynika, że substancja ta w temperaturze powyżej 30 stopni szybko rozkłada się na kwas mrówkowy i formaldehyd, substancje niezwykle toksyczne.

Od tamtej pory uważniej zaczęto się przyglądać aspartamowi i skutkom jego nadmiernego spożywania.

Zobacz fragment filmu "Aspartam - rakotwórcza słodycz":

Aspartam składa się z trzech związków: kwasu asparaginowego, fenyloalaniny oraz metanolu. Każda z nich to nie zwykła chemiczna substancja (jak wiele konserwantów), ale zdaniem naukowców, przeciwników jego wprowadzenia, prawdziwa trucizna, która odpowiada za wiele groźnych chorób (od utraty pamięci, depresję, po chorobę Alzheimera).

Ich zdaniem aspartam jest największą spożywczą trucizną, jaką w ostatnich latach wprowadzono w przemyśle spożywczym. Obarczają ją winą za lawinowo narastające falę ciężkich chorób, i pojawianie się nowych, dawniej praktycznie nieznanych lub bardzo rzadko występujących.

Uważa się, że zbyt wysoki poziom toksycznych substancji pochodzących z tej substancji, a zawartych potem we krwi, może skutkować opóźnieniami w rozwoju umysłowym. Aspartam nie może być podawany osobom chorym na fenyloketonurię. Naukowcy podejrzewają także związek aspartamu ze zmianami w czynnościach mózgu. Wiele osób po spożyciu aspartamu skarży się na bóle i zawroty głowy, drgawki mięśni, problemy z miesiączkowaniem.

Szkodliwe działanie i skutki uboczne aspartamu

Aspartam tylko z pozoru jest bezpieczny, jednak substancje wchodzące w jego skład – kwas asparaginowy, fenyloalanina i alkohol metylowy – bezpieczne nie są. Dowiedziono, że słodziki spożywane w nadmiarze mogą wywoływać zaburzenia emocjonalne, depresję, a nawet nawroty schizofrenii.

Kwas asparaginowy wyzwala też dużą ilość wolnych rodników, które uszkadzają komórki nerwowe. Mogą też pojawić się bóle brzucha i głowy, migreny, nudności, zmęczenie, problemy ze snem, napady niepokoju, ataki astmy.

Najbardziej szkodliwy wpływ wywiera na noworodki, dzieci, kobiety ciężarne i osoby starsze. Może też pogorszyć stan osób cierpiących na choroby przewlekłe, stwardnienie rozsiane, choroby Alzheimera i Parkinsona, demencję. Paradoksalnie, u chorych na cukrzycę może spowodować zaburzenia poziomu cukru we krwi, drgawki i inne powikłania.

Aspartam zawiera metanol, który przyjmowany w nadmiarze powoduje bóle i zawroty głowy, nudności, osłabienie, dreszcze, drętwienie rąk i nóg, zaburzenia słuchu i wzroku.

U dzieci może on wywoływać obrzęk naczynioruchowy lub obrzęki powiek, tzw. czerwień wargową, dłoni lub stóp.

Metanol rozkłada się na kwas mrówkowy i rakotwórczy formaldehyd. Dopuszczalna dawka wynosi 7,8 mg na dzień, a w litrze napoju słodzonego aspartamem występuje 56 mg metanolu.

Niektórzy naukowcy próbowali udowodnić wpływ słodzika na rozwój komórek nowotworowych.

Naukowcy z Bolonii po badaniach na szczurach określili aspartam jako substancję rakotwórczą. Inni naukowcy obalili te wyniki - pokazując błędy tych badań, w których jednym z najważniejszych jest zastosowanie znacznie większych dawek niż te używane w przemyśle spożywczym.

Późniejsze badania oraz eksperci z Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i Zespół ds. Dodatków do Żywności i Składników Pokarmowych pokazują, że nie ma bezpośredniego związku między spożywaniem aspartamu a nowotworami.

Aspartam a walka z otyłością i cukrzycą

Według ekspertów od diabetologii słodziki nie tylko nie szkodzą zdrowiu, ale wręcz pomagają w leczeniu cukrzycy i otyłości

Mimo kontrowersji wokół aspartamu według Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego stosowanie aspartamu przez ludzi walczących z otyłością lub chorych na cukrzycę jest wskazane.

W oświadczeniu towarzystw czytamy: "Odnosząc się do doniesień dotyczących rzekomego zwiększonego ryzyka niektórych nowotworów u zwierząt doświadczalnych, którym podawano sacharynę, aspartam i cyklaminian, należy podkreślić, że wyniki ostatnich badań przeprowadzonych u ludzi nie potwierdziły tych tez. Biorąc pod uwagę powyższe dane, Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością i Polskie Towarzystwo Diabetologiczne potwierdzają bezpieczeństwo stosowania niskokalorycznych substancji słodzących w produktach żywnościowych i rekomendują zastępowanie nimi sacharozy przez osoby z rozpoznaniem nadwagi i otyłości, a szczególnie w sytuacji występowania zaburzeń gospodarki węglowodanowej (nieprawidłowej glikemii na czczo, nietolerancji glukozy i cukrzycy typu 2)."

Wszystko to oczywiście pod warunkiem przyjmowania bezpiecznych ilości słodzików. Dlatego określono maksymalną zawartość poszczególnych niskokalorycznych substancji słodzących w określonej kategorii produktów żywnościowych.

Określono dopuszczalne dzienne spożycie w mg/kg masy ciała/dobę (ADI, acceptable daily intake), czyli taką jej ilość, która może być bezpiecznie codziennie przyjmowana przez całe życie bez niekorzystnego wpływu na stan zdrowia. Wartość ADI dla aspartamu wynosi 0–40 mg/kg mc./d.